10 tỷ phú ‘đút túi’ gần 700 tỷ USD chỉ trong 1 năm: Người giàu thêm giàu, người nghèo kiệt quệ

Theo báo cáo mới công bố của tổ chức Oxfam, 10 tỷ phú giàu nhất nước Mỹ đã kiếm thêm tổng cộng 698 tỷ USD chỉ trong vòng một năm qua.

Phần lớn trong nhóm này là các ông trùm công nghệ hưởng lợi từ “cơn sốt vàng” trí tuệ nhân tạo (AI), gồm đồng sáng lập Oracle Larry Ellison, nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos, hai nhà đồng sáng lập Google Larry Page và Sergey Brin, CEO Meta Mark Zuckerberg, CEO Nvidia Jensen Huang, cựu CEO Microsoft Steve Ballmer, và nhà sáng lập Dell Michael Dell.

Trung bình, mỗi người trong nhóm siêu giàu này đã kiếm thêm 69,8 tỷ USD, tức nhiều gấp khoảng 833.631 lần thu nhập của một hộ gia đình Mỹ điển hình.

Trong khi Elon Musk đang bảo vệ khoản lương thưởng có thể lên tới 1.000 tỷ USD, thì theo dữ liệu của Cục Thống kê Mỹ, thu nhập trung bình của một hộ gia đình chỉ đạt 83.730 USD/năm.

40% người dân Mỹ sống nghèo hoặc cận nghèo

Oxfam cho biết, hơn 40% dân số Mỹ, bao gồm gần 50% trẻ em, hiện được xếp vào nhóm nghèo hoặc thu nhập thấp.

Từ năm 1989 đến 2022, các hộ gia đình thuộc nhóm giàu nhất 1% đã tăng tài sản nhanh gấp 101 lần so với mức trung bình.

Hiện nay, 0,1% người giàu nhất nước Mỹ nắm giữ 12,6% tổng tài sản và 24% giá trị thị trường chứng khoán, trong khi một nửa dân số dưới cùng chỉ sở hữu vỏn vẹn 1,1%.

Phụ nữ và người da màu chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Trung bình, hộ gia đình do nam giới đứng đầu có mức tăng tài sản gấp 4 lần so với hộ do phụ nữ đứng đầu. Người da trắng có khối tài sản tăng gấp 7,2 lần người da đen, và 6,7 lần người gốc Latin. Dù chiếm khoảng 30% dân số Mỹ, các hộ da đen và gốc Latin chỉ nắm giữ 5,8% tổng tài sản quốc gia.

Oxfam cảnh báo, khoảng cách giàu nghèo ở Mỹ sẽ còn mở rộng, do hệ quả từ chính sách thuế mới, thiếu việc làm và nguy cơ suy thoái đang tới gần.

“Kỷ nguyên mạ vàng” quay trở lại

Theo Oxfam, nhóm 0,0001% giàu nhất nước Mỹ hiện nắm giữ tỷ trọng tài sản cao hơn cả thời “Gilded Age”, thời kỳ những đại tài phiệt như Rockefeller hay Carnegie thống trị nền kinh tế Mỹ cuối thế kỷ 19.

Giờ đây, các tỷ phú đã trở thành “vua” trong xã hội Mỹ, trong khi chính quyền Trump lại được cho là đang thông qua hàng loạt chính sách bảo vệ và củng cố khối tài sản đó.

Báo cáo đặc biệt nhấn mạnh rằng chính quyền Trump đang “đẩy nhanh một cách nguy hiểm các xu hướng bất bình đẳng kéo dài suốt 45 năm qua”, với các cải cách thuế ngược và cắt giảm mạnh mạng lưới an sinh xã hội.

Đạo luật thuế “One Big Beautiful Bill” được thông qua vào tháng 7 vừa rồi giảm gánh nặng thuế cho nhóm 0,1% người giàu nhất nước Mỹ, giúp họ tiết kiệm tới 311.000 USD mỗi năm vào năm 2027. Trong khi đó, những người có thu nhập dưới 15.000 USD/năm lại phải đóng thuế nhiều hơn.

Trong 10 nền kinh tế lớn của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Mỹ đứng thứ hai từ dưới lên về khả năng dùng hệ thống thuế và phúc lợi để thu hẹp bất bình đẳng, đồng thời có tỷ lệ nghèo tương đối cao nhất nhóm.

Người giàu thêm giàu, người nghèo kiệt quệ

Mặc dù Mỹ là quốc gia có nhiều tỷ phú nhất thế giới, phần lớn người dân lại không được hưởng lợi từ sự bùng nổ kinh tế này.

Theo Mark Zandi, kinh tế trưởng của Moody’s, các hộ thu nhập thấp đang “bấu víu từng đồng” để sống sót giữa bão giá, thiếu việc làm và làn sóng sa thải lan rộng.

Ông cảnh báo, nếu làn sóng sa thải lan rộng, tầng lớp thu nhập trung bình, vốn đã oằn mình vì nợ học, nợ xe và nợ nhà, sẽ là nhóm bị tổn thương đầu tiên.

“Họ có thể trụ thêm một thời gian, nhưng không thể mãi mãi. Khi thất nghiệp tăng, tầng lớp trung lưu thấp sẽ gục ngã, và thế giới của họ sẽ sụp đổ rất nhanh”, Zandi nói.

Theo Fortune