6 dự án tiền số Việt từng ‘làm mưa làm gió’ toàn cầu: 1 thương vụ bất ngờ ngừng cung cấp dịch vụ cho người dùng trong nước
Chính phủ ban hành Nghị quyết thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong 5 năm, mở cơ hội phát triển sàn giao dịch tiền số và dự án blockchain “made in Việt Nam”.
Ngày 9/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 5/2025/NQ-CP, cho phép thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong 5 năm. Đây là cột mốc quan trọng, đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam có khung pháp lý rõ ràng để điều chỉnh hoạt động phát hành, cung cấp dịch vụ và cả việc tham gia của nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Nghị quyết này mở ra cơ hội hình thành sàn giao dịch tiền số trong nước, đồng thời khuyến khích phát triển các dự án blockchain “made in Việt Nam”. Trước đây, khi chưa có hành lang pháp lý, phần lớn nhà đầu tư Việt phải tham gia qua các sàn quốc tế, trong khi nhiều dự án do người Việt sáng lập lại gây tiếng vang toàn cầu.
Một trong những cái tên đầu tiên là TomoChain - Viction. Được TS. Vương Quang Long sáng lập năm 2016, dự án này hướng tới giải quyết bài toán mở rộng của Ethereum. Tháng 12/2018, TomoChain ra mắt mainnet với token TOMO, từng lọt top 100 vốn hóa toàn cầu.
Trước áp lực cạnh tranh từ Solana, Avalanche và các Layer-2, cuối 2023 dự án đổi tên thành Viction, chuyển token từ TOMO sang VIC theo tỷ lệ 1:1. Hiện VIC chỉ còn quanh 0,23 USD, giảm mạnh so với đỉnh 3,4 USD hồi tháng 3/2021.
Tiếp đến là Kyber Network, dự án DeFi ra đời năm 2017 do Lưu Thế Lợi, Trần Huy Vũ (Victor Tran) và Yaron Velner đồng sáng lập. Kyber đóng vai trò trung tâm thanh khoản phi tập trung, chính thức chạy mainnet trên Ethereum từ tháng 2/2018. Token KNC từng đạt 5,6 USD vào tháng 4/2022, nay chỉ còn 0,38 USD, mất hơn 93% giá trị.
Dự án thứ ba là Axie Infinity của Sky Mavis, ra đời năm 2018 tại TP. HCM. Tựa game này từng làm mưa làm gió toàn cầu với mô hình Play-to-Earn, giúp người chơi kiếm tiền từ NFT “Axies”. Token AXS từng lên đỉnh hơn 150 USD vào tháng 10/2021.
Tuy nhiên, sau vụ hack Ronin Network tháng 3/2022 gây thiệt hại 620 triệu USD, Axie buộc phải tái cấu trúc và chuyển sang mô hình Play & Earn để duy trì.
Năm 2018 cũng chứng kiến sự ra đời của KardiaChain - nay là KaiChain. Dự án hướng đến giải pháp blockchain cho doanh nghiệp và Chính phủ, với token KAI từng đạt 0,16 USD vào tháng 4/2021. Nhưng hiện KAI chỉ còn 0,001 USD. Tháng 7/2025, dự án đổi tên thành KaiChain, định vị là “lớp kinh tế lập trình bởi AI”. Tuy vậy, việc bị hủy niêm yết trên một số sàn khiến cộng đồng lo ngại về tương lai.
Năm 2021, Coin98 được đồng sáng lập bởi Lê Thanh (khởi xướng dự án từ năm 2017) và Nguyễn Thế Vinh (gia nhập năm 2019). Từ một dự án nhỏ, họ đã phát triển Coin98 thành hệ sinh thái Ninety Eight, một trong những start-up blockchain lớn của Việt Nam, với nhiều sản phẩm DeFi và Web3 như Coin98 Wallet, Coin98 Exchange, Coin98 Portfolio, Coin98 Labs cùng quỹ đầu tư Coin98 Ventures.
Token C98 từng vọt lên 5,3 USD vào tháng 8/2021, nhưng nay chỉ còn 0,05 USD. Đáng chú ý, ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 5, Coin98 tuyên bố ngừng cung cấp dịch vụ cho công dân Việt Nam và đóng kênh cộng đồng tiếng Việt.
Cũng trong năm 2021, AntEx xuất hiện với sự hậu thuẫn 2,5 triệu USD từ Shark Nguyễn Hòa Bình. Được quảng bá là hệ sinh thái DeFi toàn diện, song token ANTEX nhanh chóng mất 99% giá trị. Sau đó dự án đổi tên thành Rabbit (RAB) với tỷ lệ hoán đổi 1.000 ANTEX = 1 RAB, nhưng vẫn tiếp tục “bốc hơi” 95% giá trị.
Nhìn lại hành trình này có thể thấy, cộng đồng blockchain Việt đã tạo dấu ấn trên bản đồ toàn cầu, nhưng cũng trải qua nhiều thăng trầm. Chỉ đến khi Nghị quyết 5 ra đời, hành trình xây dựng một thị trường minh bạch, bền vững mới thực sự được khởi động.
