Các vụ thảm họa sập cầu trên thế giới là hậu quả của một loạt nguyên nhân đa dạng, bao gồm từ sai sót trong thiết kế đến thời tiết cực đoan và những lỗi do con người.
Vào ngày 26/3 vừa qua, vụ thảm họa sập cầu Francis Scott Key ở Baltimore. Tàu Dali đâm vào cây cầu này và khiến công trình đổ sập xuống dòng Patapsco, khiến 6 người chết sau khi rơi từ cầu xuống sông.
Mặc dù tai nạn này gây ra thiệt hại lớn, đây không phải là lần đầu tiên sự cố như vậy đã xảy ra. Theo một nghiên cứu năm 2018, từ năm 1960 đến năm 2015, có 35 vụ sập cầu lớn trên khắp thế giới do bị tàu hoặc thuyền đâm, dẫn đến cái chết của 342 người. Trong lịch sử, đã có nhiều ví dụ về các vụ sập cầu xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Dưới đây là 7 vụ sập cầu tồi tệ nhất trong lịch sử:
Cầu Eitaibashi ở Nhật Bản năm 1807
Xây dựng vào cuối thế kỷ 17, cây cầu gỗ Eitaibashi bắc qua sông Sumidagawa ở Edo (nay là Tokyo). Năm 1807, một đám đông đổ xô về một lễ hội địa phương trên cầu, dẫn đến sự sụp đổ của cầu do áp lực từ dòng người đi chơi. Thảm kịch này đã khiến tổng cộng 1.400 người thiệt mạng.
 |
| Cầu gỗ Eitaibashi trong ảnh báo in |
Cây cầu sau đó được xây lại nhưng công trình mới không cải thiện được nhiều so với phiên bản trước đó. Năm 1923, trận động đất lớn Kantō quét qua Tokyo, gây ra hơn 140.000 người thiệt mạng và gây ra hỏa hoạn phá hủy một phần lớn thành phố. Cầu Eitaibashi cũng là một trong những công trình bị tàn phá trong thảm họa tự nhiên đó.
Cầu Ponte das Barcas ở Bồ Đào Nha năm 1809
Vào ngày 29/3/1809, dưới sự chỉ huy của Napoleon Bonaparte, quân đội Pháp xâm chiếm thành phố Porto ở Bồ Đào Nha. Trong cảnh hoảng loạn, người dân địa phương cố gắng thoát ra khỏi thành phố bằng cách đi qua cầu Ponte das Barcas, một cầu phao được xây dựng năm 1806 từ 20 chiếc thuyền được nối liền bằng dây thép.
 |
| Cầu Ponte das Barcas được xây dựng từ 20 chiếc thuyền được nối liền bằng dây thép |
Những người dân già trẻ lớn bé, cả nam và nữ lao về phía trước hết sức hỗn loạn, một số người đã ở trên cầu, số khác tìm cách leo lên trong trạng thái điên cuồng", sử gia W.F.P. Napier mô tả vào năm 1838. Do bị quá tải bởi số lượng lớn người dân và quân đội Bồ Đào Nha, cây cầu cuối cùng cũng đã sụp đổ khiến hàng nghìn người rơi xuống sông Douro. Số lượng thương vong cụ thể chưa được xác định chính xác, tuy nhiên, một số học giả đương thời tin rằng con số 4.000 người có thể đã được phóng đại.
Thảm họa cầu Dixon ở Illinois, Mỹ, năm 1873
Sau khi hàng loạt các cây cầu gỗ bắc qua sông Rock ở Illinois xuống cấp, cộng đồng địa phương đã nhanh chóng chuẩn bị kế hoạch cho một cây cầu sắt. Vào năm 1868, Hội đồng thành phố quyết định tiến hành xây dựng cây cầu mới với thiết kế của Lucius E. Truesdell bất chấp những cảnh báo từ các kỹ sư về các sai sót nghiêm trọng trong bản vẽ. Cây cầu được khánh thành vào tháng 1/1869, chỉ vài tuần sau khi một cây cầu khác do Truesdell thiết kế ở thành phố Elgin cũng sụp đổ, mặc dù không gây thương vong.
 |
| Cầu Dixon sau vụ thảm họa |
Bốn năm sau đó, vào ngày 4/5/1873, một thảm kịch xảy ra trong một lễ rửa tội ở bờ sông do Reverend J.H. Pratt tổ chức. Theo Chicago Tribune, khi người thứ ba trong ngày bước lên cây cầu để tham gia lễ rửa tội, cây cầu bất ngờ sụp đổ, khiến gần 200 người và 6 con ngựa ở trên cầu rơi xuống sông Rock từ độ cao khoảng 5,5m. Một số người bị chìm trong nước, trong khi một số khác đã tử vong trước khi chạm đến mặt nước. Có những người bị kẹt trong mảnh vỡ, và một số người đã nhảy từ cây cầu xuống sông và bơi vào bờ. Tổng cộng, vụ sập cầu này đã khiến 46 người thiệt mạng và 56 người bị thương. Trang Scientific American kết luận rằng tai nạn của cầu Truesdell là kết quả của lỗi trong quá trình xây dựng, sử dụng vật liệu kém chất lượng và thiếu sự quan tâm từ phía nhà thầu.
Cầu Quebec ở Canada năm 1907 và 1916
Cây cầu Quebec ở Canada đã trải qua không chỉ một mà hai vụ sụp đổ trước cả khi hoàn thành. Quá trình xây dựng cầu dầm hẫng thuộc hàng dài nhất thế giới bắt đầu năm 1900. Trước vụ tai nạn đầu tiên xảy ra, các công nhân đã nhận thấy các phần chính của cấu trúc cầu bị biến dạng, nhưng nhà chức trách đánh giá rằng vấn đề này không đủ nghiêm trọng để dừng công việc xây dựng. Tuy nhiên, vào chiều ngày 30/8/1907, một phần của cây cầu đã sụp đổ, gần như va vào một tàu hơi nước đi qua bên dưới. Trong số 86 công nhân đang làm việc trên cầu, chỉ có 11 người may mắn sống sót. Cuộc điều tra sau đó đã đưa ra kết luận là do sự cẩu thả của các kỹ sư thiết kế cầu.
 |
| Cây cầu Quebec ở Canada đã trải qua không chỉ một mà hai vụ sụp đổ trước cả khi hoàn thành |
Sau thảm họa đầu tiên, chính phủ trách nhiệm về dự án đã giao nhiệm vụ thiết kế lại toàn bộ cấu trúc cầu. Lần này, tai nạn xảy ra ở giai đoạn cuối của quá trình xây dựng, khi công nhân đang nâng nhịp trung tâm vào vị trí. Vụ việc này được hàng ngàn người chứng kiến vào ngày 11/9/1916. Tuy nhiên, hoạt động nâng nhấc thất bại, dẫn đến cái chết của 13 người. Cuối cùng, cây cầu được hoàn thành và thông xe vào năm 1917 và vẫn còn phục vụ cho giao thông ngày nay.
Cầu Tacoma ở Washington, Mỹ, năm 1940
Được biết đến với biệt danh "Galloping Gertie" do thường biến dạng theo cách giống như con ngựa khi đứng thẳng trong những ngày có gió mạnh, cầu Tacoma Narrows đã sụp đổ vào ngày 7/11/1940 chỉ sau 4 tháng kể từ khi được hoàn thành. Vào buổi sáng hôm đó, khi tốc độ gió tăng lên đến 64km/h, cây cầu treo bắt đầu chuyển động xoắn ngang, nghiêng tới 8,5m ở góc độ 45 độ, theo thông tin từ Cơ quan Giao thông bang Washington.
 |
| Cầu Tacoma đổ sập chỉ sau 4 tháng xây dựng |
Trong buổi trưa, phần đầu vào dài 305m của công trình khổng lồ bắt đầu vỡ thành nhiều mảnh nhỏ và rơi xuống. Phóng viên địa phương Leonard Coatsworth là người cuối cùng còn trên cầu. Ông đã thoát ra khỏi cửa sổ của chiếc xe và bò đi 457m bằng cả tay và chân. Không lâu sau đó, cây cầu đã sụp đổ.
Cầu Silver ở Tây Virginia và Ohio, Mỹ, năm 1967
Vụ sập cầu đầy bi thảm nhất trong lịch sử hiện đại đã buộc Mỹ phải áp dụng các biện pháp an toàn mới. Cây cầu treo gây ra sự thay đổi này được khánh thành trên sông Ohio vào năm 1928, nối liền bang Tây Virginia và Ohio. Công trình này được gọi là cầu Point Pleasant, nhưng phổ biến với cái tên cầu Silver do màu nhôm của nó.
 |
| Những gì còn lại của cầu Silver sau vụ sập |
Vào khoảng 5 giờ chiều ngày 15/12/1967, cầu bắt đầu lật nhào từ phía Ohio, sau đó từ từ gập về phía Tây Virginia, theo lời kể của những nhân chứng. 32 phương tiện rơi xuống nước và 46 người đã thiệt mạng. Các nhà điều tra sau đó xác định rằng vết nứt nhỏ trên một trong những thanh treo của cầu (thanh kim loại thẳng có lỗ ở hai đầu, được gọi là "mắt") gây ra sự sụp đổ. Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, vết nứt chỉ có thể phát hiện và xử lý bằng cách tháo rời khớp của thanh treo, một việc bất khả thi, theo Cơ quan Giao thông Tây Virginia.
Cầu Sunshine Skyway ở Florida, Mỹ, năm 1980
Cây cầu Sunshine Skyway ở Florida có thể được coi là một ví dụ tương tự nhất với cây cầu Francis Scott Key trong danh sách này. Vào ngày 9/5/1980, tàu chở hàng M.V. Summit Venture va chạm vào cột chống của cây cầu trong một trận bão mạnh, làm cho một phần dài 366m của cây cầu sụp xuống vịnh Tampa. Sự cố này đã khiến 6 chiếc xe con, một xe tải và một xe buýt rơi xuống nước, khiến 35 người thiệt mạng.
 |
| Vụ sập cầu Sunshine Skyway nhìn từ trên cao |
Bruce Atkins, một thủy thủ trên tàu chở hàng, cho biết rằng cơn bão bất ngờ nổi lên với tốc độ gió che khuất tầm nhìn. Trong thời điểm đó, họ không nhận ra rằng cơn gió đã làm thay đổi hướng đi của tàu. Các nhà điều tra sau này đã miễn tội cho thuyền trưởng John Lerro.
 |
| Cây cầu Sunshine Skyway ở Florida có thể được coi là một ví dụ tương tự nhất với cây cầu Francis Scott Key |
Một cây cầu thay thế đã được khánh thành trên vịnh Tampa vào năm 1987. Để ngăn chặn những tai nạn tương tự trong tương lai, các kỹ sư đã tăng chiều cao của cấu trúc và mở rộng kênh đào dưới đáy. Nhà chức trách cũng đã đặt các đảo xi măng làm bậc chắn dưới nước xung quanh cầu. Thiết kế để chịu lực 13,6 triệu kg, các bậc chắn này giúp bảo vệ cầu bằng cách chuyển hướng các tàu đi xa cầu.
