90/99 nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện sẽ chuyển giao cho cấp xã

Chiều 7/5, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh rằng dự thảo luật này, cùng với Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) được xây dựng với tư duy cải cách mạnh mẽ, mang tính căn bản và toàn diện. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để vận hành chính quyền địa phương hai cấp và toàn bộ nền công vụ quốc gia, hướng tới mục tiêu tinh gọn, hiệu quả và gần gũi hơn với người dân.

Theo Bộ trưởng, trọng tâm của việc sửa đổi luật lần này xoay quanh bốn vấn đề cốt lõi, trong đó nổi bật là việc thiết lập mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thay thế mô hình ba cấp hiện tại. Mô hình mới sẽ bao gồm cấp tỉnh (tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (phường, xã, cùng các đặc khu ở huyện đảo).

Việc duy trì quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, như đã nêu trong Hiến pháp, cũng được cơ quan soạn thảo đưa vào dự thảo, kèm theo các tiêu chí cụ thể để đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống chính quyền hai cấp. Mô hình này không chỉ giúp bộ máy quản lý tinh gọn, hiệu lực mà còn hướng đến việc phục vụ nhân dân tốt hơn, đúng với tinh thần của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa “của dân, do dân và vì dân”.

Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9. Ảnh: Hoàng Bích

Dự thảo luật cũng chú trọng phân định rõ ràng thẩm quyền, nhiệm vụ và quyền hạn giữa các cấp chính quyền, theo hướng phân cấp và phân quyền triệt để. Đáng chú ý, gần như toàn bộ nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện hiện nay sẽ được chuyển giao cho cấp xã mới, đồng thời một số nhiệm vụ từ cấp tỉnh cũng sẽ được phân cấp xuống cấp xã. “Có thể nói, nhiệm vụ của cấp xã mới hiện nay rất nặng khi có 90/99 nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện sẽ chuyển giao cho cấp xã, 9 nhiệm vụ, quyền hạn còn lại của cấp huyện sẽ được phân cấp cho cấp tỉnh”, Bộ trưởng Trà khẳng định.

Cũng theo bà Phạm Thị Thanh Trà, quá trình chuyển đổi từ mô hình ba cấp sang hai cấp đang đối mặt với nhiều vướng mắc, chủ yếu liên quan đến các quy định trong luật chuyên ngành. Hiện nay, 170/186 luật chuyên ngành đang quy định chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân cấp huyện. Sau khi Quốc hội thông qua dự thảo luật, Chính phủ dự kiến ban hành khoảng 25 nghị định để phân cấp, phân quyền và làm rõ thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp.

Việc Quốc hội ủy quyền cho Chính phủ ban hành các nghị định sẽ giúp tháo gỡ những điểm nghẽn này. Tuy nhiên, trong vòng hai năm, các luật liên quan cần được sửa đổi đồng bộ để đảm bảo hệ thống chính quyền hai cấp vận hành trơn tru, hiệu quả.

>> Cán bộ cấp xã, phường của địa phương không thuộc diện sáp nhập vẫn được hưởng chế độ theo Nghị định 178