Bill Gates viết blog 3.000 chữ về nguy cơ của trí tuệ nhân tạo

Khi tranh luận về AI và tác động của nó vẫn tiếp diễn, một trong những tiếng nói ủng hộ mạnh nhất – Bill Gates – đã lên tiếng bằng bài viết 3.000 chữ trên blog ngày 11/7. Ông chia sẻ quan điểm về những nhược điểm của AI như ảnh hưởng đến người lao động và lớp học, cũng như cách giảm thiểu tác động đó.

Tỷ phú tin rằng AI là tương lai của công nghệ, song ông có cái nhìn thực tế trong bối cảnh AI đang được “bơm thổi” quá đà. “Tương lai của AI không ảm đạm cũng không màu hồng như mọi người nghĩ. Rủi ro là có thật nhưng tôi lạc quan chúng có thể được kiểm soát”, ông viết trên blog GatesNotes.

Ông so sánh AI giống với các tiến bộ khác như xe hơi, máy tính (computer), máy tính (calculator) dù gây bối rối lúc đầu nhưng cuối cùng lại giúp cuộc sống dễ dàng hơn. Vài thập kỷ trước, khi máy tính ra đời, giáo viên lo ngại những công cụ này sẽ ngăn cản việc học tập của học sinh. Với AI, giáo viên cũng có lo lắng tương tự về việc học sinh dùng AI để viết luận, làm bài tập.

Ông trích lời Cherie Shields, người đang vận dụng AI trong lớp học của mình: “Giáo viên sẽ phải nắm bắt công nghệ AI như bất kỳ công cụ nào khác. Cũng giống như chúng ta từng dạy học sinh dùng Google đúng cách, giáo viên nên thiết kế bài học về cách chatbot ChatGPT sẽ hỗ trợ viết luận ra sao”.

Dù vậy, Gates cho rằng lớp học sẽ không thay đổi quá nhiều. Hồi tháng 3, ông dự đoán AI sẽ tạo ra cuộc cách mạng cho nhiều lĩnh vực nhưng “việc học vẫn phụ thuộc vào quan hệ tuyệt vời giữa giáo viên và học sinh”.

Bên cạnh đó, mọi người còn lo lắng về tác động của AI với việc làm. Một khảo sát do dịch vụ sàng lọc nhân sự Checkr chỉ ra 79% nhân viên lo ngại AI đe dọa đến thu nhập và công việc của họ. Tuy nhiên, 86% tham gia khảo sát nói sẵn sàng giảm lương nếu họ phải làm việc ít hơn.

“Đúng là một số nhân viên cần được hỗ trợ và đào tạo lại khi chúng ta chuyển dịch sang môi trường làm việc dựa trên AI”, Gates viết. “Đó là vai trò của chính phủ, doanh nghiệp và họ cần phải quản lý nó thật tốt để người lao động không bị bỏ lại phía sau”.

Nghiên cứu từ tổ chức tài chính Goldman Sachs kết luận AI tạo sinh và các chương trình như ChatGPT có thể ảnh hưởng đến 300 triệu việc làm. Dù nó không đồng nghĩa 300 triệu người sẽ thất nghiệp, kết luận cho thấy nhiều công việc có thể được tự động hóa.

Gates không tin AI sẽ tác động mạnh như cuộc cách mạng công nghiệp nhưng chắc chắn sẽ đáng kể như sự ra đời của máy tính cá nhân. Ứng dụng xử lý văn bản dù không xóa bỏ công việc văn phòng nhưng đã thay đổi nó vĩnh viễn. Nhà tuyển dụng và nhân viên phải thích ứng.

Nghiên cứu gợi ý những công việc văn phòng như pháp lý, hành chính, tài chính sẽ bị ảnh hưởng mạnh nhất, trong khi người làm trong nhà máy, xây dựng, sản xuất, thương mại chịu tác động ít hơn.

Chính phủ khắp thế giới đang tìm cách quản lý AI. Gates ví nó như “giới hạn tốc độ và dây an toàn” trên xe hơi. “Không lâu sau khi chiếc xe đầu tiên chạy trên đường, đã có vụ đâm xe đầu tiên. Song, chúng ta không cấm xe, chúng ta áp dụng giới hạn tốc độ, tiêu chuẩn an toàn, yêu cầu bằng lái, luật cấm lái xe khi say rượu và các quy định đường sá khác”, ông viết.

Ông còn nhắc đến một rủi ro đi cùng với AI là “ảo giác” khi các mô hình như ChatGPT sáng tác ra sự thật, tài liệu và con người. Chẳng hạn, deepfake dùng AI để khiến mọi người tin vào các video mạo danh người khác và có thể dùng để lừa mọi người, can thiệp vào bầu cử. Ông đề xuất đưa ra quy định rõ ràng được phép tạo loại deepfake nào.

Ngoài ra, tỷ phú lo lắng khả năng AI tìm kiếm lỗ hổng phần mềm để tấn công máy tính, đồng thời gợi ý thành lập cơ quan quản lý toàn cầu tương tự Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế.

(Theo BI, CNBC)