Bộ Giao thông vận tải đề xuất 5 chính sách thu hút vốn phát triển đường sắt đô thị Hà Nội, TP. HCM

Thời gian qua, Bộ Giao thông vận tải đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. HCM, hướng tới mục tiêu hoàn thiện hạ tầng giao thông đến năm 2035.

Để huy động nguồn vốn cho các dự án, Bộ đề xuất 5 chính sách lớn.

Cụ thể, chính sách đầu tiên là trao thẩm quyền cho Thủ tướng trong một số trường hợp huy động vốn. Trong quá trình chuẩn bị đầu tư, Thủ tướng có quyền quyết định phát hành trái phiếu Chính phủ để bổ sung dự toán và kế hoạch đầu tư hàng năm cho các dự án đường sắt đô thị, nếu dự toán ngân sách Nhà nước hàng năm không đáp ứng tiến độ. Đồng thời, Thủ tướng được phép sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương và các nguồn vốn hợp pháp khác mà không cần tuân thủ thứ tự ưu tiên quy định trong pháp luật về ngân sách Nhà nước. Thủ tướng cũng được trao quyền huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi nước ngoài mà không cần lập Đề xuất dự án sử dụng nguồn vốn này.

Ngoài ra, Chính phủ có thể áp dụng quy định của nhà tài trợ nước ngoài trong trường hợp pháp luật Việt Nam chưa có quy định hoặc các quy định hiện hành khác biệt với yêu cầu của nhà tài trợ.

>> Mùng 1 Tết 2025: Bật mí bí quyết chọn hướng và giờ xuất hành rước tài lộc, đón may mắn cả năm

Chính sách thứ hai đề xuất ngân sách Trung ương cân đối và bố trí vốn bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035, tạo cơ sở quyết định đầu tư cho các dự án đường sắt đô thị.

Chính sách thứ ba yêu cầu Hội đồng nhân dân thành phố chịu trách nhiệm cân đối, bố trí vốn từ ngân sách địa phương, bao gồm nguồn trung hạn, nguồn hàng năm, nguồn tăng thu và tiết kiệm chi mà không phải tuân thủ thứ tự ưu tiên quy định của pháp luật, cũng như các nguồn vốn hợp pháp khác.

Chính sách thứ tư cho phép các dự án đường sắt đô thị được bố trí vốn phù hợp với tiến độ thực hiện trong từng kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn, không bị giới hạn phần vốn chuyển tiếp sang kỳ kế hoạch tiếp theo.

Chính sách cuối cùng trao nhiệm vụ cho UBND thành phố trong việc chuẩn bị đầu tư, quyết định bố trí vốn từ ngân sách thành phố trong các kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm để triển khai các hoạt động phục vụ dự án.

Các hoạt động này bao gồm chi của chủ đầu tư, Ban quản lý dự án; đào tạo nguồn nhân lực cho cơ quan Nhà nước, đơn vị quản lý dự án, đơn vị vận hành khai thác; chi trả dịch vụ tư vấn; thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư; truyền thông và các nội dung khác.

Theo Bộ Giao thông vận tải, chính sách trong dự thảo Nghị quyết nhằm huy động nguồn lực hiệu quả, rút ngắn trình tự, thủ tục chuẩn bị đầu tư, triển khai dự án, đào tạo nguồn nhân lực và khai thác tối ưu quỹ đất.

Đồng thời, Nghị quyết hướng đến việc phân cấp, phân quyền để TP. Hà Nội và TP. HCM chủ động quyết định các vấn đề liên quan đến dự án đường sắt đô thị, phù hợp với tình hình thực tế, đặc điểm và nhu cầu phát triển của địa phương, đảm bảo tính hiệu quả.

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất các giải pháp đơn giản hóa trình tự, thủ tục đầu tư; phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực; quản lý vật liệu xây dựng, bãi đổ thải; phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực.

Đặc biệt, một chương riêng được dành để bổ sung chính sách đặc thù cho TP. HCM, nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị đang và sắp triển khai.