Các công ty Mỹ ồ ạt tìm cách rút khỏi Trung Quốc, chuyện gì đang xảy ra?

Tỷ lệ doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc đẩy nhanh kế hoạch di dời hoạt động sản xuất hoặc nguồn cung đã đạt mức cao kỷ lục, theo một khảo sát được Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc (AmCham China) công bố hôm 23/1.

Cụ thể, khoảng 30% số doanh nghiệp tham gia khảo sát đã xem xét hoặc bắt đầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng trong năm 2024, vượt qua mức cao trước đó là 24% vào năm 2022.

Con số này cũng cao hơn so với 23% vào năm 2017 khi Tổng thống Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ đầu tiên và áp thuế cao hơn lên hàng hóa Trung Quốc.

Ngoài căng thẳng Mỹ-Trung, ông Michael Hart, Chủ tịch AmCham China tại Bắc Kinh, cho biết một trong những tác động lớn nhất trong 5 năm qua là đại dịch Covid-19, khi Trung Quốc tự cô lập với thế giới bằng các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt.

"Điều này đã khiến nhiều doanh nghiệp nhận ra rằng họ cần đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Tôi không cho rằng xu hướng này sẽ chậm lại", ông Hart nói.

Bên cạnh đó, khảo sát cho thấy Ấn Độ và các quốc gia Đông Nam Á vẫn là điểm đến phổ biến nhất cho việc chuyển sản xuất. Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp cân nhắc chuyển về Mỹ cũng tăng lên 18% trong năm 2024, so với 16% năm trước.

Dù vậy, phần lớn doanh nghiệp Mỹ chưa có kế hoạch đa dạng hóa. Khoảng 67% số người tham gia khảo sát cho biết họ không cân nhắc chuyển hoạt động sản xuất, giảm 10 điểm phần trăm so với năm 2023.

Ngoài ra, hơn 60% người tham gia cũng nói rằng căng thẳng Mỹ-Trung là thách thức lớn nhất đối với hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc trong năm tới. Thách thức lớn thứ hai là sự cạnh tranh từ các công ty nhà nước hoặc tư nhân Trung Quốc.

Khảo sát mới nhất của AmCham China được thực hiện với 368 thành viên từ ngày 21/10 đến 15/11/2024.

Trong khi đó, Tổng thống Trump tuần này tuyên bố sẽ tăng thuế hàng hóa Trung Quốc thêm 10% (có hiệu lực sớm nhất vào ngày 1/2) trong bối cảnh Mỹ ngày càng có lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc.

Tăng trưởng kinh tế chậm lại

Ngoài áp lực địa chính trị, tăng trưởng kinh tế tại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới cũng đang chậm lại, với chi tiêu tiêu dùng yếu ớt kể từ đại dịch. Chính quyền Trung Quốc đã bắt đầu đẩy mạnh các biện pháp kích thích tăng trưởng và chặn đà suy thoái bất động sản từ cuối tháng 9 năm ngoái.

Tỷ lệ doanh nghiệp không còn coi Trung Quốc là điểm đến đầu tư hàng đầu đã tăng lên 21%, gấp đôi mức trước đại dịch, theo khảo sát.

Mặt khác, giới phân tích chỉ ra rằng các doanh nghiệp công nghệ, công nghiệp và tiêu dùng coi sự tăng trưởng trong tiêu dùng nội địa là cơ hội kinh doanh hàng đầu cho năm 2025.

Ông Hart lưu ý rằng nhiều thành viên của AmCham China vẫn lạc quan về Trung Quốc, xem đây là "một thị trường quan trọng và có quy mô lớn".

>> Nhân dân tệ và chứng khoán lao dốc ngay đầu năm mới, chuyện gì đang xảy ra với Trung Quốc?