Cách duy nhất để cá nhân có lương hưu cao hơn mức cơ sở, người lao động cần lưu ý

Đối tượng tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung

Theo Khoản 3 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, mức đóng BHXH bắt buộc không vượt quá 20 lần tháng lương cơ sở, tương đương 36 triệu đồng. Do đó, các cá nhân muốn có mức lương hưu cao hơn chỉ còn cách tiếp cận kênh bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Cũng trong bộ luật này, Khoản 7 Điều 3 quy định bảo hiểm hưu trí bổ sung là chính sách bảo hiểm xã hội mang tính chất tự nguyện nhằm mục tiêu bổ sung cho chế độ hưu trí trong bảo hiểm xã hội bắt buộc, có cơ chế tạo lập quỹ từ sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động dưới hình thức tài khoản tiết kiệm cá nhân, được bảo toàn và tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật.

Theo đó, Điều 2 Nghị định số 88/2016/NĐ-CP quy định đối tượng tham gia đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung gồm người lao động và người sử dụng lao động; Cá nhân đủ 15 tuổi trở lên, không làm việc theo hợp đồng lao động.

Đối tượng tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung

Người lao động có thể đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung thông qua người sử dụng lao động hoặc đóng trực tiếp cho đơn bị quản lý quỹ được cấp giấy phép hoạt động. Khi tham gia chương trình hưu trí, người tham gia được quyết định mức đóng, thời điểm đóng, điều chỉnh tăng, giảm, ngừng hoặc tạm ngừng đóng góp theo quy định tại hợp đồng. Đồng thời, được cấp tài Khoản và quyền truy cập thông tin hưu trí cá nhân.

Bộ Tài chính đề xuất chuyển bảo hiểm hưu trí bổ sung từ các doanh nghiệp tư nhân sang BHXH Việt Nam quản lý

Từ năm 2016 đến nay, Bộ Tài chính đã cấp giấy chứng nhận cho 4 doanh nghiệp: Công ty Liên doanh quản lý Quỹ đầu tư chứng khoán Vietcombank (VCBF), Công ty cổ phần Quản lý Quỹ đầu tư SSI (SSI), Công ty cổ phần Quản lý Quỹ đầu tư MB (MB Capital) và Công ty quản lý Quỹ đầu tư Dragon Capital Việt Nam (DCFM). Tính đến cuối năm 2023 tổng tài sản của các quỹ này là 857,97 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Tài chính, hệ thống Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung tự nguyện vẫn chưa thực sự phát triển. Nguyên nhân chủ yếu do thu nhập bình quân đầu người còn thấp, ảnh hưởng của dịch bệnh, thói quen tiết kiệm dài hạn còn hạn chế. Thêm vào đó, kênh gửi tiết kiệm tại ngân hàng có lãi suất hấp dẫn người dân và linh hoạt hơn.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính cho rằng thời gian qua trên thị trường tài chính xuất hiện một số vụ việc làm ảnh hưởng đến tâm lý, niềm tin của người tham gia các sản phẩm dài hạn. Song song với đó, doanh nghiệp bảo hiểm còn đối diện với rủi ro khi vi phạm, chẳng hạn như bị thu hồi giấy phép hoạt động sẽ ảnh hưởng đến những người tham gia.

>> Lo rủi ro nếu để doanh nghiệp quản lý quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung

Ngoài ra, theo các bảo cáo phân tích, đại dịch Covid-19 và biến động phức tạp của tình hình chính trị trên thế giới đã đã ảnh hưởng đến tình hình tài chính - kinh tế. Qua đó, hệ thống quỹ hưu trí cũng gặp rất nhiều khó khăn. Giá trị tổng tài sản của nhiều quỹ giảm mạnh do giá trái phiếu Chính phủ - tài sản đầu tư an toàn và chiếm tỷ trọng lớn của các quỹ, giảm mạnh.

Đề xuất chuyển bảo hiểm hưu trí bổ sung từ các doanh nghiệp tư nhân sang BHXH Việt Nam quản lý

Từ những căn cứ trên, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi Luật BHXH theo hướng để cơ quan nhà là BHXH Việt Nam vận hành, cung cấp dịch vụ Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung thay vì để doanh nghiệp tư nhân như hiện nay.

Theo đó, Chính phủ sẽ hướng dẫn chi tiết phương án chuyển tiếp đối với người tham gia theo hướng: Các doanh nghiệp quản lý quỹ dừng các chương trình đang triển khai, chuyển những tài khoản hưu trí cá nhân thành tiền. Người tham gia được lựa chọn nhận chi trả bằng tiền theo quy định hoặc chuyển sang tham gia bải hiểm hưu trí bổ sung do BHXH tổ chức.

Bộ Tài chính khẳng định, việc tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung là tự nguyện, được quản lý tách biệt với BHXH bắt buộc và tự nguyện. Người tham gia nhận chi trả từ bảo hiểm hưu trí bổ sung theo số dư tài khoản hưu trí tại thời điểm nhận chi trả, do đó không ảnh hưởng đến chính sách về mức trần đóng BHXH bắt buộc.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho rằng đây là đề xuất mới, cần được xem xét kỹ lưỡng, thận trọng, đánh giá tác động đầy đủ. Vì vậy, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục phối hợp với Ủy ban Xã hội của Quốc hội để nghiên cứu, xem xét trong quá trình rà soát, chỉnh lý dự thảo luật.

>> Bộ Tài chính đề nghị Bộ LĐ-TB&XH tính lại mức tăng lương hưu, trợ cấp BHXH