Chi hơn 1.000 tỷ USD, khối 27 quốc gia được hưởng thuế đối ứng 15%

Tổng thống Donald Trump thông báo rằng Mỹ đã đạt được một thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU), sau các cuộc đàm phán quan trọng với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, chỉ vài ngày trước thời hạn chót áp thuế ngày 1/8.

Theo Tổng thống Trump, thỏa thuận này bao gồm việc áp dụng mức thuế 15% đối với phần lớn hàng hóa từ châu Âu nhập khẩu vào Mỹ, trong đó có cả ô tô – một mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nhiều quốc gia EU.

Tuy nhiên, bà von der Leyen cho biết trong một cuộc họp báo sau khi công bố thỏa thuận rằng một số sản phẩm sẽ được miễn trừ thuế, bao gồm máy bay và linh kiện máy bay, một số hóa chất và dược phẩm. Bà cũng nhấn mạnh rằng mức thuế 15% mới sẽ không cộng thêm vào các mức thuế hiện hành.

Mức thuế mới thấp hơn đáng kể so với mức 30% mà ông Trump từng đe dọa trước đây, song vẫn cao hơn mức 10% mà EU từng kỳ vọng.

Ngoài vấn đề thuế, Tổng thống Trump cho biết khối 27 quốc gia này đã đồng ý mua 750 tỷ USD năng lượng của Mỹ và đầu tư khoảng 600 tỷ USD vào nước này.

Ông cũng tuyên bố rằng EU sẽ mua “hàng trăm tỷ USD thiết bị quân sự” từ Mỹ, mặc dù không đưa ra con số cụ thể. “Đây là một thỏa thuận rất mạnh, một thỏa thuận lớn, thậm chí là lớn nhất trong số tất cả các thỏa thuận”, ông Trump phát biểu bên cạnh bà von der Leyen.

Bà von der Leyen cũng đánh giá cao nỗ lực đàm phán: “Đây là một thỏa thuận tốt, một thỏa thuận lớn, đạt được qua những cuộc thương lượng đầy khó khăn”.

Dù một số chi tiết và mốc thời gian cụ thể liên quan đến các khoản đầu tư của EU vẫn chưa được làm rõ, giới quan sát nhận định đây là một bước ngoặt quan trọng đối với ông Trump sau nhiều tuần bất ổn trong tiến trình đàm phán với EU.

Trước cuộc gặp, Tổng thống Trump từng nói trong một cuộc họp báo rằng khả năng đạt được khuôn khổ thỏa thuận chỉ ở mức “50-50”. Về phía châu Âu, các nhà lãnh đạo ở Brussels đã chuẩn bị cho kịch bản đàm phán đổ vỡ trước hạn chót 1/8.

Phản ứng từ EU

Các nhà lãnh đạo EU nhanh chóng hoan nghênh thỏa thuận, đồng thời bày tỏ sự nhẹ nhõm vì đã tránh được nguy cơ chiến tranh thương mại. Tuy nhiên, một số người cũng cảnh báo về những điều khoản có thể bất lợi cho nền kinh tế châu Âu.

Thủ tướng Ireland Micheál Martin cho biết thỏa thuận “mang lại sự rõ ràng và tính dự đoán cho quan hệ thương mại EU - Mỹ”. Tuy nhiên, Văn phòng Thủ tướng Ireland lưu ý rằng “việc áp thuế cao hơn sẽ khiến hoạt động thương mại giữa hai bên trở nên đắt đỏ và đầy thách thức hơn”. Dù vậy, Chính phủ Ireland nhận định thỏa thuận “mở ra một thời kỳ ổn định mới”.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz đánh giá cao thỏa thuận vì lợi ích mà nó mang lại cho ngành công nghiệp ô tô – vốn là trụ cột xuất khẩu của nền kinh tế Đức. “Xung đột thương mại có thể gây thiệt hại nặng cho nền kinh tế Đức đã được ngăn chặn. Đặc biệt là với ngành ô tô, mức thuế trước đây là 27,5% nay giảm gần một nửa còn 15%, điều này có ý nghĩa rất lớn”, ông Merz phát biểu.

Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof viết trên nền tảng X rằng “sẽ tốt hơn nếu không có thuế nào”, nhưng ông vẫn khen ngợi Ủy ban châu Âu vì đã đạt được thỏa thuận tốt nhất có thể, mang lại “sự rõ ràng hơn cho doanh nghiệp và ổn định hơn cho thị trường.”

Tại Ý, Thủ tướng Giorgia Meloni và các lãnh đạo chính phủ cho biết thỏa thuận đã giúp tránh được một “va chạm trực diện giữa hai bờ Đại Tây Dương” và “bảo đảm ổn định” trong quan hệ EU – Mỹ.

Chính phủ Ý cho rằng mức thuế 15% là “có thể chấp nhận được”, miễn là mức này bao gồm cả các thuế suất hiện có và không cộng thêm vào.

Theo Hội đồng châu Âu, tổng giá trị thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Mỹ và EU trong năm 2024 đạt 1,68 nghìn tỷ euro (tương đương 1,97 nghìn tỷ USD). Dù EU ghi nhận thặng dư trong mảng hàng hóa, nhưng lại có thâm hụt ở lĩnh vực dịch vụ, dẫn đến mức thặng dư tổng thể khoảng 50 tỷ euro trong cán cân thương mại với Mỹ năm ngoái.

Tham khảo CNBC

>> Tăng thuế dồn dập, kinh tế thế giới vẫn tăng trưởng ổn định: Vì sao?