Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi BRICS đoàn kết, thông điệp nhắm thẳng vào Mỹ giữa ‘bão thương chiến'

Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh trực tuyến của nhóm BRICS ngày 8/9, ông Tập khẳng định: “Dù tình hình quốc tế thay đổi thế nào, chúng ta vẫn phải kiên định thúc đẩy xây dựng nền kinh tế thế giới mở, cùng chia sẻ cơ hội và đạt được lợi ích chung thông qua hợp tác cởi mở”, theo tường thuật của Tân Hoa Xã.

Ông nhấn mạnh cần duy trì hệ thống thương mại đa phương lấy Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) làm trung tâm, đồng thời chống lại mọi biểu hiện của chủ nghĩa bảo hộ.

Hội nghị trực tuyến lần này do Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva chủ trì, diễn ra trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn tìm cách phối hợp đối phó với sức ép thương mại từ Mỹ. Trước đó, tại hội nghị Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tuần trước, ông Tập cũng kêu gọi các nước thành viên bảo vệ lợi ích chung của “Phương Nam toàn cầu” và phản đối chủ nghĩa bá quyền.

Theo ông, “một số quốc gia đã liên tiếp khởi xướng các cuộc chiến thương mại và áp thuế, gây tổn hại nghiêm trọng cho kinh tế toàn cầu và làm xói mòn các quy tắc thương mại quốc tế”. Ông cảnh báo thế giới đang ở “ngã rẽ quan trọng”.

Ông Tập khẳng định BRICS – đại diện cho gần một nửa dân số thế giới, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu và 1/5 thương mại quốc tế – cần phát huy tinh thần cởi mở, bao trùm và hợp tác cùng có lợi để bảo vệ chủ nghĩa đa phương. “Càng hợp tác chặt chẽ, chúng ta càng có thêm giải pháp và niềm tin để đối phó với rủi ro bên ngoài”, ông nói.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng nhấn mạnh BRICS phải mở rộng hợp tác trong thương mại, tài chính, khoa học và công nghệ. Ông trích dẫn câu ngạn ngữ: “Gió mạnh mới thử được cỏ cứng, lửa dữ mới luyện ra vàng ròng” để nhấn mạnh sức bền của khối.

Song song với đó, Trung Quốc đang tăng cường gắn kết với Brazil. Tháng 11 năm ngoái, ông Tập thăm chính thức quốc gia Nam Mỹ này, và đến tháng 5 vừa qua, Bắc Kinh trải thảm đỏ đón ông Lula, với hàng loạt thỏa thuận được ký kết từ khai khoáng, trí tuệ nhân tạo, hoán đổi tiền tệ đến biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, các thành viên sáng lập BRICS như Brazil và Ấn Độ lại nằm trong số những nước chịu tác động nặng nề từ thuế quan Mỹ. Chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump từng áp mức thuế 50% đối với phần lớn hàng hóa Brazil, viện dẫn lý do “bức hại chính trị” đối với cựu Tổng thống Jair Bolsonaro – đồng minh thân cận của ông Trump, hiện đang hầu tòa vì cáo buộc âm mưu đảo chính sau thất bại bầu cử năm 2022.

Ấn Độ cũng đối mặt với mức thuế 50% từ Mỹ kể từ ngày 27/8, do Washington cáo buộc việc New Delhi mua dầu Nga đồng nghĩa gián tiếp hỗ trợ chiến dịch quân sự của Moscow tại Ukraine. Trong khi đó, Trung Quốc đang phải gánh mức thuế trung bình 42% từ Mỹ, theo ước tính của Morgan Stanley.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tuần trước còn cho biết Washington sẵn sàng phối hợp cùng châu Âu để tăng trừng phạt với các nước tiếp tục nhập khẩu dầu Nga, với mục tiêu “làm sụp đổ” kinh tế Nga.

Ấn Độ hiện vẫn đang cố gắng giữ thế cân bằng giữa việc duy trì quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh và Moscow, đồng thời không để mất đi mối liên kết với Washington. Tuần trước, Thủ tướng Narendra Modi còn được nhìn thấy trò chuyện thân mật với ông Tập và Tổng thống Nga Vladimir Putin bên lề hội nghị SCO. Tuy nhiên, tại hội nghị BRICS lần này, Thủ tướng Narendra Modi vắng mặt, để Ngoại trưởng Subrahmanyam Jaishankar thay mặt tham dự, dù New Delhi sẽ giữ chức Chủ tịch luân phiên BRICS vào năm 2026.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến khẳng định BRICS là “nền tảng quan trọng cho sự đoàn kết và hợp tác của các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển”, đồng thời là “lực lượng tích cực, ổn định trong các vấn đề quốc tế” khi chung tay bảo vệ chủ nghĩa đa phương, công bằng và phát triển chung.

Theo SCMP