Chuyên gia phát hiện 'bom hẹn giờ' dẫn tới ung thư gan

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature, tiết lộ một cơ chế quan trọng đóng vai trò như "ngòi nổ" kích hoạt ung thư gan. Đây chính là tác nhân thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ “vỏ bọc” gan nhiễm mỡ sang ung thư.

Nghiên cứu chỉ ra sự tương tác phức tạp giữa các quá trình chuyển hóa trong tế bào và tổn thương DNA là yếu tố chủ chốt. Phát hiện này không chỉ mở ra các hướng đi mới trong phòng ngừa và điều trị ung thư gan mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về nguồn gốc của căn bệnh, đồng thời nhấn mạnh mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và những thay đổi trong DNA.

Theo báo cáo từ Medical Xpress, tỷ lệ mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) - dạng ung thư gan phổ biến nhất, đã tăng từ 25-30% trong vòng 20 năm qua. Nguyên nhân chính được xác định là do sự gia tăng đáng kể của bệnh gan nhiễm mỡ.

Trong đó, khoảng 20% bệnh nhân gan nhiễm mỡ tiến triển thành dạng nặng hơn, được gọi là viêm gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa (MASH). Tình trạng này làm nguy cơ mắc HCC tăng vọt, nhưng cơ chế khiến MASH dễ dẫn đến ung thư vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn.

Để làm sáng tỏ vấn đề, nhóm nghiên cứu đã thực hiện nhiều thí nghiệm trên chuột và phân tích mẫu mô người. Họ phát hiện rằng chế độ ăn nhiều chất béo và đường, nguyên nhân gây ra MASH, cũng dẫn đến tổn thương DNA ở tế bào gan, khiến các tế bào này chuyển sang trạng thái lão hóa sớm.

Lão hóa là trạng thái mà các tế bào vẫn duy trì sự sống nhưng không còn khả năng phân chia. Đây là một cơ chế phản ứng tự nhiên của cơ thể trước các tác nhân gây căng thẳng.

Trong điều kiện lý tưởng, trạng thái lão hóa giúp cơ thể có thời gian sửa chữa các tổn thương hoặc loại bỏ những tế bào bị hư hại, ngăn chúng sinh sôi không kiểm soát và trở thành ung thư.

Tuy nhiên, ở tế bào gan, quá trình này lại diễn ra khác biệt. Một số tế bào gan bị tổn thương vẫn có thể tồn tại, vượt qua trạng thái lão hóa mà không bị loại bỏ, tạo tiền đề cho các vấn đề nghiêm trọng hơn.

TS Michael Karin từ Trường Y khoa UCSD đã ví các tế bào gan bị tổn thương nhưng vẫn sống sót này như những "bom hẹn giờ". Ông cảnh báo rằng chúng có thể sinh sôi bất kỳ lúc nào và dẫn đến sự hình thành ung thư.

PGS-TS Ludmil Alexandrov, cũng thuộc UCSD, giải thích thêm rằng các phân tích DNA từ khối u đã chỉ ra mối liên hệ trực tiếp giữa tổn thương DNA do chế độ ăn uống và sự phát triển của ung thư. Những tế bào gan bị tổn thương bởi MASH chính là nguồn gốc của vấn đề này.

Nguyên nhân khiến "bom hẹn giờ ung thư" xuất hiện có thể bắt nguồn từ chế độ ăn giàu chất béo, dẫn đến mất cân bằng trong các nguyên liệu cần thiết để tế bào xây dựng và sửa chữa DNA.

Để đối phó với tình trạng này, nhóm nghiên cứu đề xuất hai hướng tiếp cận. Thứ nhất, sử dụng thuốc hoặc hóa chất dinh dưỡng nhằm điều chỉnh sự mất cân bằng, qua đó ngăn ngừa hoặc khắc phục tổn thương DNA. Thứ hai, phát triển các chất chống oxy hóa mới với hiệu quả và độ đặc hiệu cao hơn so với các chất hiện có, nhằm giảm thiểu căng thẳng tế bào và ngăn tổn thương DNA từ giai đoạn sớm nhất.

>> 13 vị trí dễ mắc ung thư nhất trên cơ thể, cần biết để phòng tránh