Đây là khu phố đặc biệt ở Thủ đô Hà Nội, nơi từng trải qua những ngày tháng gian khổ vì giặc Mỹ rải bom B52 khiến 17 tổ dân phố bị phá hủy, 287 người dân bỏ mạng.
Đã gần 52 năm trôi qua kể từ ngày người dân trong phố Khâm Thiên, Đống Đa, Hà Nội phải chìm trong bom đạn của đế quốc Mỹ. Tới nay, những ký ức về ngày tháng chìm trong khói lửa của người dân vẫn là điều nhiều người nhắc tới.
Chiến dịch Điện Biên Phủ trên không là một trong những chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ cam go và dài dặc. Đây cũng là chiến dịch ghi dấu sự hy sinh của nhiều người dân Hà Nội, trong đó có khu phố Khâm Thiên.
Thời điểm ấy, Mỹ có âm mưu biến miền Bắc về lại thời kỳ đồ đá. Chúng huy động lực lượng máy bay chiến lược B52 tập kích liên tiếp xuống khu phố này. Thế nhưng cũng trong "cơn mưa" bom đạn của kẻ thù, người dân phố Khâm Thiên khẳng định ý chí quả cảm, tinh thần quật cường, không chịu khuất phục.
Hình ảnh phố Khâm Thiên năm 1972, phải hứng chịu mưa bom bão đạn của kẻ thù. Ảnh: Internet
Vào đêm 26/12/1972, Mỹ dội bom tới tấp khiến 17 tổ dân phố trong con phố Khâm Thiên bị phá hủy hoàn toàn, trong đó có 287 người dân bỏ mạng. Cùng với đó, gần 2000 nhà ở, trường học, chùa chiền... trong khu phố cũng bị phá hủy. Những trận bom kinh hoàng cướp đi nhiều mạng sống vô tội, khiến nhiều gia đình không còn người nào sống sót. Thậm chí, ở con phố này còn có 3 ngôi nhà liền nhau bị xóa sổ do trúng bom quá nhiều. Vì vậy, người dân Thủ đô còn gọi phố Khâm Thiên là "phố vắng 3 số nhà".
Theo báo chí, truyền thông, đêm hôm ấy Mỹ đã huy động huy động 105 lần B52 và 110 lần máy bay chiến thuật nhằm đánh phá Hà Nội, Hải Phòng và Thái Nguyên. Đối mặt với sự tàn phá của kẻ thù, quân và dân Hà Nội cũng chiến đấu oanh liệt, bắn rơi được 5 máy bay B52.
Hơn 50 năm qua, những mất mát của người dân tại khu phố này vẫn không phai nhòa đi. Những gì đế quốc Mỹ tàn phá vẫn để lại hậu quả khó quên đối với mỗi người dân khu phố Khâm Thiên.
Sau trận chiến, vào năm 1973, tại vị trí ngôi 3 ngôi nhà bị san bằng, UBND TP Hà Nội đã cho dựng tấm bia "Khâm Thiên khắc sâu căm thù giặc Mỹ" nhằm ghi dấu công lao của những người dân đã hy sinh, đồng thời khắc sâu tội ác của giặc. Hàng năm, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và Nhân dân vẫn đến dâng hương tưởng niệm những người dân đã mất vì trận chiến khốc liệt này. Đây cũng là hành động bày tỏ lòng biết ơn của người còn sống đối với những anh hùng.
Tấm bia đặc biệt tại Đài tưởng niệm Khâm Thiên. Ảnh: Internet
Tại trung tâm Khu di tích lịch sử-văn hóa Khâm Thiên, nhà điêu khắc Nguyễn Tự cũng đã đắp 1 pho tượng người phụ nữ trên tay nâng xác đứa con, ánh mắt sắc ánh lên sự căm thù. Bức tượng bằng thạch cao, được dựng thẳng đứng, to sừng sững như 1 chứng tích về tội ác của đế quốc Mỹ trong những năm tháng chiến tranh tại Việt Nam.
Đây là nơi nhiều người tới dâng hương tưởng nhớ công lao của người dân hy sinh trong trận chiến. Ảnh: Internet
Khâm Thiên là phố có nhiều ngõ nhất ở Thủ đô Hà Nội. Hiện tại, đây là khu phố nhộn nhịp, bình yên như bao địa điểm khác. Thế nhưng nhiều năm trước, Khâm Thiên chính là nơi chịu bao mất mát, chứng kiến bao cảnh hoang tàn và đau thương.
Tham khảo:
- Phố Khâm Thiên và những ký ức thời "đất rung, ngói tan, gạch nát" - Tuổi Trẻ Thủ Đô
- Di tích Khâm Thiên - chứng tích B52 Mỹ huỷ diệt năm 1972 (quận Đống Đa) - Tạp chí Người Hà Nội
