Cổ phiếu Novaland (NVL) về đáy lịch sử: Nguy cơ làn sóng giải chấp quay trở lại

Phiên giao dịch ngày 10/1/2025, thị trường chứng khoán giảm mạnh, với VN-Index mất hơn 15 điểm, kết phiên ở mức 1.230. Trong bối cảnh áp lực bán gia tăng, cổ phiếu NVL của Tập đoàn Novaland tiếp tục lao dốc, giảm 3,2% xuống mức 9.920 đồng – đáy lịch sử.

Đến phiên 13/1, làn sóng bán tháo vẫn chưa dừng lại, khiến NVL giảm thêm 4,3%, còn 9.490 đồng – thiết lập đáy mới. Khối lượng giao dịch tăng mạnh, đạt 11,7 tỷ đồng, với vị thế áp đảo của bên bán. Trước đó, cổ phiếu này đã giảm 6% trong tuần, tiếp nối chuỗi lao dốc kéo dài từ năm 2024.

Diễn biến tiêu cực không chỉ gây lo ngại cho hơn 8 vạn cổ đông mà còn tạo áp lực lớn lên các tổ chức tín dụng, do lượng lớn cổ phiếu NVL đang được dùng làm tài sản thế chấp tại nhiều khoản vay lớn.

Áp lực từ giải chấp cổ phiếu và hệ lụy tài chính

Tính đến cuối quý III/2024, Novaland đang gánh khoản nợ gần 60.000 tỷ đồng. Trong đó, ngoài lượng lớn hàng tồn kho, một phần không nhỏ tài sản thế chấp chính là cổ phiếu NVL thuộc sở hữu của các cổ đông liên quan đến Chủ tịch HĐQT Bùi Thành Nhơn.

Từ nửa cuối năm 2022, khi thị trường điều chỉnh mạnh, nhiều cổ đông lớn của Novaland, bao gồm NovaGroup, đã bị công ty chứng khoán bán giải chấp lượng lớn cổ phiếu để cơ cấu lại tài sản. Tỷ lệ sở hữu của nhóm cổ đông liên quan đến ông Nhơn giảm từ gần 61% (1,19 tỷ cổ phiếu) vào tháng 10/2022 xuống dưới 40% vào tháng 9/2024. Điều này dấy lên lo ngại về nguy cơ mất kiểm soát vốn tại Novaland.

Ông Dương Văn Bắc, Giám đốc Tài chính Novaland, từng chia sẻ, nhóm cổ đông lớn không có ý định “tháo chạy” mà việc bán cổ phiếu là để tái cơ cấu nợ và giữ cam kết với trái chủ. Tuy nhiên, áp lực giải chấp cổ phiếu khi giá NVL tiếp tục giảm sâu có thể gây hiệu ứng dây chuyền, làm tổn thương không chỉ Novaland mà còn cả hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính.

Khi giá trị tài sản thế chấp giảm, các ngân hàng có thể yêu cầu bổ sung tài sản hoặc giảm dư nợ vay. Trong trường hợp doanh nghiệp không đáp ứng được, ngân hàng có thể kích hoạt giải chấp cổ phiếu. Điều này dẫn đến áp lực bán lớn trên thị trường, kéo giá cổ phiếu giảm sâu hơn, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng huy động vốn của doanh nghiệp và niêm tin của nhà đầu tư.

Khó khăn trong huy động vốn và bài toán tái cơ cấu

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất quý III/2024 cho thấy, từ đầu năm 2024, Novaland vay mới 3.003 tỷ đồng, nhưng chỉ trả nợ gốc gần 1.200 tỷ đồng. Tốc độ vay vốn của tập đoàn đã chậm lại đáng kể so với giai đoạn 2020-2022, thời điểm tập đoàn này huy động hơn 81.000 tỷ đồng để mở rộng quy mô tài sản.

Hiện tại, khả năng tiếp cận nguồn vốn mới của Novaland gặp nhiều trở ngại do tình hình kinh doanh sa sút và một số dự án lớn bị vướng mắc pháp lý. Năm 2023, tập đoàn chỉ đạt lợi nhuận sau thuế chưa đầy 500 tỷ đồng, chủ yếu từ doanh thu tài chính, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp tăng trưởng âm. Đến 9 tháng năm 2024, Novaland lỗ ròng gần 4.000 tỷ đồng, cho thấy tình hình tài chính ngày càng bi đát.

Cùng với đó, 91% tổng tài sản của Novaland (tương đương 212.000 tỷ đồng) bị mắc kẹt trong hàng tồn kho và các khoản phải thu, phản ánh sự mất cân đối nghiêm trọng trong phân bổ tài sản. Điều này xuất phát từ giai đoạn mở rộng quá mức trước đây, khi tập đoàn liên tục vay vốn để phát triển các dự án quy mô lớn.

Cú rơi mạnh của cổ phiếu NVL, từ mức 80.000 đồng vào giai đoạn đỉnh cao xuống dưới mệnh giá 10.000 đồng hiện tại, không chỉ làm giảm giá trị tài sản thế chấp mà còn khiến các khoản vay tái cơ cấu trở nên khó khăn hơn.

Triển vọng và rủi ro phía trước

Trong bối cảnh thị trường bất động sản chưa thực sự phục hồi lành mạnh, cùng với chính sách tín dụng thắt chặt, Novaland đang đối diện với hai bài toán cấp thiết gồm tái cơ cấu tài chính và khôi phục lòng tin của cổ đông.

Việc bổ sung tài sản đảm bảo, tất toán trái phiếu đến hạn và xử lý tồn kho sẽ là những thách thức lớn. Tuy nhiên, nếu Novaland có thể giải quyết được các vấn đề pháp lý tại các dự án trọng điểm, đồng thời tận dụng được sự hồi phục của thị trường bất động sản, cơ hội tái cấu trúc và phục hồi vẫn còn.

Ở phía ngược lại, nếu giá cổ phiếu tiếp tục giảm sâu, nguy cơ giải chấp tài sản và mất kiểm soát vốn tại Novaland sẽ gia tăng, tạo thêm áp lực lên hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính. Trong bối cảnh đó, sự giám sát chặt chẽ và các biện pháp hỗ trợ từ cơ quan quản lý là điều cần thiết để ngăn chặn rủi ro lan rộng.

Câu chuyện cổ phiếu NVL và những khó khăn của Novaland không chỉ là bài học cho riêng doanh nghiệp này mà còn là lời cảnh tỉnh cho các công ty bất động sản trong việc cân đối tài chính và quản lý rủi ro trong giai đoạn thị trường biến động mạnh.