Đã bơm 530.000 tỷ tín dụng xanh, sẽ "cấm cửa" dự án gây hại môi trường: Sân chơi mới của Ngân hàng cần gì?

Để tăng trưởng xanh và kinh tế xanh đạt được các mục tiêu đã đề ra thì việc thu hút và điều phối nguồn tài chính xanh là hết sức quan trọng, trong đó các ngân hàng sẽ đóng vai trò chủ đạo bởi mọi hoạt động trong xã hội đều cần nguồn vốn làm nền tảng và cơ chế tín dụng đóng vai trò định hướng đầu tư.

Còn nhiều khó khăn khi thực hiện cấp tín dụng xanh

Trong bài tham luận tại hội thảo “Tín dụng xanh-Việt Nam không thể chậm chân tới net zero” do Báo Lao động phối hợp cùng NHNN tổ chức, đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) cho biết, ngân hàng đang ưu tiên hoạt động cấp tín dụng cho các dự án xanh, tích cực tham gia những dự án về bảo vệ môi trường, triển khai chương trình tín dụng ưu đãi phục vụ sản xuất nông nghiệp sạch. Ngân hàng cũng hỗ trợ cho những dự án nông nghiệp an toàn với lãi suất giảm từ 0,5% đến 1,5%/năm.

Kết quả là đến nay, doanh số cho vay nông nghiệp sạch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Agribank đạt trên 25.000 tỷ đồng, chiếm 50% tổng nguồn vốn đầu tư cho lĩnh vực này, dư nợ đạt 12.000 tỷ đồng với hơn 43.000 khách hàng (98% là khách hàng cá nhân, chủ trang trại, tổ hợp tác ...).

Ngoài lĩnh vực nông nghiệp, Agribank còn cho vay trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng gió với những dự án quy mô lớn như điện gió Phương Mai I, điện gió Hữu Trung Nam. Agribank cũng đang tích cực triển khai bộ tiêu chuẩn ESG trong hệ thống.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Quốc Hưng, Giám đốc Ban Tài trợ dự án của BIDV, dư nợ tín dụng xanh tại ngân hàng trong giai đoạn 2019 - 2022 tăng trưởng bình quân 45%/năm. Tính đến cuối tháng 6, BIDV đang cấp tín dụng lĩnh vực xanh cho hàng nghìn dự án với dư nợ trên 66.000 tỷ đồng, tăng gần 4% so với đầu năm và chiếm tỷ trọng khoảng 4% tổng dư nợ.

Dự kiến tới năm 2025, danh mục cho vay các lĩnh vực xanh và phát triển bền vững của BIDV đạt 3 tỷ USD, chiếm 5% tổng dư nợ của ngân hàng. Kể từ năm 2018, BIDV đã hạn chế cấp tín dụng cho những lĩnh vực ảnh hưởng tới môi trường, và dự kiến tới năm 2035, ngân hàng sẽ không còn dư nợ cho dự án nhiệt điện, điện than.

Tuy nhiên, đại diện BIDV cho biết ngân hàng đang gặp một số khó khăn cho vấn đề thẩm định, lựa chọn dự án tín dụng xanh. Hiện tại, Việt nam chưa có cơ sở, căn cứ cụ thể để xác định và phân loại dự án xanh, gây khó khăn cho các NHTM. Những hành lang pháp lý để triển khai hệ thống ESG, tín dụng xanh vẫn đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện.

Giải pháp được đưa ra

Do đó, ông Hưng kiến nghị Chính phủ, các Bộ, ban ngành sớm hoàn thiện khung pháp lý, chính sách tổng thể liên quan đến tài chính bền vững, tín dụng xanh, đưa ra định hướng phát triển cho từng ngành để đạt được mục tiêu net zero vào năm 2050.

Trước mắt, ông cho rằng cần sớm ban hành Tiêu chí phân loại dự án xanh, hướng dẫn công bố thông tin tài chính khí hậu theo chuẩn quốc tế; đưa ra các quy định, hướng dẫn cụ thể, định hướng NHTM tiếp cận nguồn vốn ưu đãi cho tín dụng xanh.

Ông Hưng nhận định rằng : “Các cơ chế, khuyến khích của Chính phủ, NHNN khi triển khai cấp tín dụng xanh hiện đang dừng ở mức khuyến khích chung”.

“Hiện vẫn chưa có cơ chế ghi nhận, đánh giá, xếp hạng đối tổ chức tín dụng có thành tích tốt trong hoạt động cấp tín dụng xanh, cũng như chưa có cơ chế hỗ trợ nguồn vốn/ kênh tiếp cận nguồn vốn thực sự hiệu quả để các tổ chức tín dụng đẩy mạnh tín dụng xanh”, ông nói.

Về nguồn nhân lực của đơn vị khi triển khai tín dụng xanh, ông Hưng cho rằng còn hạn chế về kiến thức kỹ thuật chuyên ngành về môi trường, các yếu tố xanh và bền vững trong việc triển khai tín dụng xanh.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó trưởng ban chỉ đạo thường trực ESG của Agribank cũng đồng tình với quan điểm của phía BIDV. Bà nói: "Giải pháp, chính sách, chiến lược của Agribank có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào cơ chế, chính sách của các Bộ ngành và Chính phủ cũng như các tổ chức tư vấn quốc tế” .