Đến năm 2030, Việt Nam sẽ có thêm 7 vườn quốc gia

Vào ngày 24/8, theo Quyết định 895/QĐ-TTg, hàng loạt khu dự trữ thiên nhiên tại Việt Nam đã được nâng cấp và chính thức chuyển hạng thành vườn quốc gia. Trong số đó, có các khu như Mường Nhé (Điện Biên), Bát Xát (Lào Cai), Xuân Liên (Thanh Hóa), An Toàn (Bình Định), Bắc Hướng Hóa, Đắk Rông (Quảng Trị) và Ea Sô (Đắk Lắk). Việc chuyển hạng này không chỉ là bước tiến lớn trong việc quản lý và bảo tồn môi trường tự nhiên, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong công cuộc bảo vệ đa dạng sinh học và phát triển bền vững.

Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia hiện đã đưa ra mục tiêu cụ thể cho việc thành lập và mở rộng tổng cộng 41 vườn quốc gia trên cả nước, tập trung nhiều ở các vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung với 12 vườn, và ở Trung du và Miền núi phía Bắc cũng như Tây Nguyên, mỗi khu vực có 8 vườn. Đây là bước đi chiến lược nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của môi trường rừng cũng như bảo tồn những hệ sinh thái quan trọng, góp phần bảo vệ các loài động, thực vật quý hiếm.

Theo Luật Đa dạng sinh học 2008, hệ thống bảo tồn thiên nhiên của Việt Nam được chia thành bốn loại chính: vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài - sinh cảnh, và khu bảo vệ cảnh quan. Mỗi khu bảo tồn được phân loại dựa trên các tiêu chí về mức độ đa dạng sinh học, giá trị sinh học và quy mô diện tích. Đặc biệt, vườn quốc gia – cấp cao nhất trong hệ thống bảo tồn - là nơi sinh sống của ít nhất một loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, theo danh mục của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN).

Việc chuyển hạng từ khu dự trữ thiên nhiên thành vườn quốc gia không chỉ mang lại những lợi ích về bảo tồn mà còn mở ra nhiều cơ hội để phát triển du lịch sinh thái, từ đó thu hút sự quan tâm và đầu tư từ các tổ chức trong và ngoài nước. Các vườn quốc gia, với hệ sinh thái đa dạng, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước, giúp phát triển kinh tế địa phương thông qua các hoạt động du lịch bền vững.

Một ví dụ cụ thể về việc chuẩn bị chuyển hạng là Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (Thanh Hóa). Đây là một trong những khu bảo tồn đã có kế hoạch chuyển hạng thành vườn quốc gia từ nhiều năm trước. Theo ông Phạm Anh Tám, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, việc chuyển hạng sẽ giúp nâng cao năng lực bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên, bảo vệ các loài động, thực vật quý hiếm và phát huy tiềm năng du lịch sinh thái của khu vực.

Bên cạnh hệ thống vườn quốc gia, Luật Lâm nghiệp 2017 cũng quy định việc bảo vệ và phát triển các khu rừng đặc dụng khác, bao gồm khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học, vườn thực vật quốc gia và rừng giống quốc gia. Những khu rừng này không chỉ là nơi bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên mà còn đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu khoa học và phát triển giống cây trồng. Quy hoạch lâm nghiệp giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, đã xác định Việt Nam sẽ có thêm 9 khu rừng nghiên cứu và thực nghiệm khoa học.

Ngoài ra, quy hoạch lâm nghiệp còn bao gồm việc thành lập 3 khu bảo vệ cảnh quan có ý nghĩa lịch sử và văn hóa đặc biệt. Trong đó, nổi bật là khu rừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp với diện tích 269ha tại huyện Phù Yên, Sơn La; đền thờ vua Lê Thái Tông với diện tích 16ha tại TP Sơn La và khu di tích Bộ chỉ huy Miền Tà Thiết với diện tích 517ha tại huyện Lộc Ninh, Bình Phước.

Đến năm 2030, mục tiêu của quy hoạch lâm nghiệp là tăng tổng số khu rừng đặc dụng lên 225, trong đó có 41 vườn quốc gia và 30 khu mới được thành lập. Tổng diện tích quy hoạch sẽ đạt gần 2,65 triệu ha, tăng thêm 200.000ha so với hiện trạng, trong đó gần 75.000ha là thành lập mới. Một số khu rừng sẽ được mở rộng đáng kể, như Phú Quốc tăng gần 29.000ha (gần 100%), Kon Chư Răng tăng hơn 23.000ha (gần 150%), Hoàng Liên Văn Bàn tăng 20.000ha (hơn 80%), và Cát Tiên tăng hơn 11.000ha (hơn 15%).

Trong buổi công bố quy hoạch lâm nghiệp quốc gia, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, ông Lê Minh Hoan, nhấn mạnh rằng giá trị của quy hoạch lâm nghiệp không chỉ nằm ở việc bảo tồn môi trường mà còn thể hiện giá trị về con người và cộng đồng.

"Quy hoạch lâm nghiệp, ẩn sau đó là giá trị của con người, của cộng đồng", ông Lê Minh Hoan nói

Ông cũng khuyến nghị các địa phương cần có tư duy linh hoạt, phát huy tối đa các giá trị đa dạng của rừng để vừa bảo tồn, vừa phát triển kinh tế bền vững. Quy hoạch lâm nghiệp không chỉ là chiến lược bảo vệ thiên nhiên mà còn là cơ hội để Việt Nam xây dựng một tương lai xanh, bền vững, nơi con người và môi trường sống hòa hợp, cùng nhau phát triển.

>> Phát hiện một hồ nước bí ẩn trong VQG có hang động lớn nhất thế giới của Việt Nam: Màu nước trong xanh nhưng sâu và lạnh bất thường