'Đôi cánh' tăng trưởng có đủ giúp Việt Nam vượt sóng lớn?

Tăng trưởng kinh tế ổn định với những tín hiệu phục hồi mạnh mẽ

Theo Báo cáo Cập nhật Triển vọng Kinh tế Khu vực ASEAN+3 (AREO) tháng 10/2024 vừa được Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) công bố, Việt Nam được kỳ vọng đạt tăng trưởng GDP 6,2% trong năm 2024 và 6,6% vào năm 2025.

Đà tăng trưởng này chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu trong nước mạnh mẽ và sự phục hồi của xuất khẩu, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao và bán dẫn. Các yếu tố công nghệ, đặc biệt là sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), đã tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho xuất khẩu bán dẫn, khi toàn thế giới tăng chi tiêu cho các công nghệ liên quan đến AI.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận các rủi ro tiềm ẩn từ sự biến động của kinh tế toàn cầu. Trong năm 2023, tăng trưởng GDP của Việt Nam chỉ đạt mức 5%, thấp hơn so với kỳ vọng do những khó khăn trong xuất khẩu và đầu tư​. Tuy vậy, nhờ các điều kiện tài chính được cải thiện và sự phục hồi nhu cầu quốc tế từ những thị trường lớn như Trung Quốc và Hoa Kỳ, dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong các năm tới đang có xu hướng tích cực hơn.

Áp lực lạm phát và thách thức kiểm soát

Trong bối cảnh tăng trưởng, lạm phát vẫn là một thách thức đối với Việt Nam. Năm 2023, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam đạt 3,3%, tương đối khả quan so với các quốc gia khác trong khu vực ASEAN​. Tuy nhiên, AMRO dự báo lạm phát sẽ tăng lên 3,9% vào năm 2024, chủ yếu do sự gia tăng chi phí năng lượng và vận tải toàn cầu, trước khi giảm trở lại mức 3,3% vào năm 2025​.

Nguồn cơn của lạm phát chủ yếu đến từ biến động giá nguyên liệu toàn cầu, đặc biệt là giá dầu mỏ và chi phí vận tải. Điều này gây áp lực lên sản xuất và tiêu dùng trong nước. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã áp dụng chính sách tiền tệ linh hoạt nhằm kiểm soát lạm phát mà không làm ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Các chính sách này được AMRO đánh giá là đã góp phần duy trì ổn định kinh tế trong bối cảnh áp lực lạm phát toàn cầu còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Rủi ro tiềm ẩn và những thách thức phía trước

Mặc dù triển vọng tăng trưởng là khả quan, Việt Nam vẫn cần phải đối mặt với nhiều rủi ro bên ngoài, đặc biệt là từ sự phụ thuộc quá lớn vào xuất khẩu và những thay đổi trong môi trường thương mại quốc tế. Các căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam​. Thêm vào đó, sự biến động của thị trường tài chính toàn cầu cũng là một yếu tố quan trọng. Những thay đổi trong chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ và Nhật Bản đã gây ra các đợt biến động mạnh trên thị trường tài chính khu vực từ tháng 8/2024, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh và dòng vốn của Việt Nam​.

Chủ nghĩa bảo hộ thương mại, đặc biệt là sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ cuối năm 2024, cũng có thể đe dọa triển vọng xuất khẩu của Việt Nam. Nếu các chính sách bảo hộ được đẩy mạnh, xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Mỹ có thể chịu tác động tiêu cực đáng kể​.

Chính sách vĩ mô cần cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định

Để đối phó với các thách thức và rủi ro trên, Việt Nam cần duy trì sự cân bằng trong các chính sách vĩ mô, với mục tiêu vừa hỗ trợ tăng trưởng vừa kiểm soát lạm phát. Về mặt chính sách tài khóa, Chính phủ cần tiếp tục quản lý chặt chẽ nợ công và đầu tư công, đồng thời tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng kỹ thuật số và công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh​.

Chính sách tiền tệ của NHNN cần tiếp tục theo dõi sát sao tình hình thị trường tài chính và lạm phát để có thể điều chỉnh kịp thời, duy trì lãi suất ở mức hợp lý. Bên cạnh đó, chính sách tỷ giá cũng cần được linh hoạt để đảm bảo sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh đầu tư công vào các dự án cơ sở hạ tầng lớn cũng được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào tăng trưởng. Đặc biệt, các dự án trong lĩnh vực công nghệ cao và xuất khẩu điện tử được dự báo sẽ tiếp tục có những bước phát triển đáng kể nhờ nhu cầu mạnh mẽ từ thị trường quốc tế đối với các sản phẩm bán dẫn và công nghệ cao, cùng sự phát triển của chuỗi cung ứng​.

Nhìn chung, AMRO dự báo Việt Nam có triển vọng tích cực cho năm 2024 và 2025, song vẫn còn đó những thách thức không nhỏ. Những bước đi đúng đắn sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa cơ hội từ sự phục hồi kinh tế toàn cầu.

>> Siêu bão Yagi khiến PMI sản xuất giảm mạnh nhất kể từ tháng 1/2023