Đối thủ của Xanh SM nhận hỗ trợ đặc biệt từ nền kinh tế số 1 Đông Nam Á
“Gã khổng lồ gọi xe công nghệ” Grab đón nhận tin vui về việc được Chính phủ Indonesia hỗ trợ đặc biệt trong thương vụ lớn này.
Thương vụ sáp nhập 7 tỷ USD của Grab chứng kiến bước ngoặt lớn
Quỹ đầu tư quốc gia của Indonesia, Danantara, đang trong giai đoạn đàm phán ban đầu để tham gia vào thương vụ Grab Holdings (Grab) đề xuất mua lại GoTo Group với giá trị 7 tỷ USD (182.378 tỷ đồng), một động thái có thể giúp giảm bớt rào cản pháp lý và xoa dịu những lo ngại về việc một công ty công nghệ quốc gia rơi vào tay nước ngoài.
Grab là đối thủ chính của Xanh SM (công ty thuộc tập đoàn Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng) trong lĩnh vực gọi xe và giao hàng ở Việt Nam những năm trở lại đây.
Nếu thành công, thương vụ kể trên sẽ đánh dấu một trong những vụ sáp nhập công nghệ lớn nhất Đông Nam Á, với điều kiện nó vượt qua được môi trường chính trị và pháp lý phức tạp tại Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á.
>> Grab sắp ra mắt dịch vụ gọi xe đặc biệt, thưởng nóng mỗi tài xế 20 triệu đồng
Những người am hiểu vấn đề cho biết rằng Danantara đã bắt đầu các cuộc trao đổi sơ bộ với GoTo nhằm mua lại một phần cổ phần thiểu số trong thực thể hợp nhất. Việc có sự tham gia của một nhà đầu tư do Nhà nước hậu thuẫn có thể giúp giảm bớt lo ngại chính trị về việc Grab – “gã khổng lồ” gọi xe công nghệ có trụ sở tại Singapore tiếp quản một doanh nghiệp kỹ thuật số lớn của Indonesia.
Grab và GoTo đã đạt được một số tiến triển trong việc xây dựng cấu trúc sáp nhập tiềm năng, nhưng quá trình đàm phán đã chậm lại do lo ngại về giám sát pháp lý. Cơ quan chống độc quyền của Indonesia (KPPU) cảnh báo vào tháng 5 năm nay rằng họ sẽ theo dõi chặt chẽ giao dịch này để ngăn chặn các hành vi độc quyền.
Sự tham gia của Danantara có thể cải thiện khả năng thương vụ được Chính phủ thông qua - một bước quan trọng đối với hai công ty có mức độ thâm nhập thị trường sâu rộng tại Indonesia. Tuy nhiên, các nguồn tin cho biết các cuộc đàm phán vẫn đang ở giai đoạn đầu và chưa có gì đảm bảo sẽ đạt được thỏa thuận cuối cùng. Hiện cũng chưa rõ liệu Danantara có đàm phán trực tiếp với Grab hay chưa.
Grab, được hậu thuẫn bởi Uber Technologies và đối thủ lớn của họ ở Indonesia - GoTo đã có những cuộc thảo luận sáp nhập bị gián đoạn trong nhiều năm qua. Vấn đề này thường bị đình trệ vì lo ngại cạnh tranh. Một cuộc sáp nhập sẽ hợp nhất hai nền tảng gọi xe và giao hàng lớn nhất Đông Nam Á, với những ảnh hưởng tiềm tàng đến giá cả và việc làm, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế khó khăn.
Một số quan chức Indonesia được cho là lo ngại rằng thương vụ hợp nhất có thể dẫn đến tình trạng cắt giảm việc làm và giá cả tăng lên đối với người tiêu dùng. Theo tờ Jakarta Globe, như một sự nhượng bộ, Grab có thể sẽ đồng ý không cắt giảm nhân sự trong nước trong một khoảng thời gian nhất định sau sáp nhập.
Grab Indonesia đã nhiều lần bác bỏ tin đồn về thương vụ sáp nhập tỷ đô với GoTo. “Những suy đoán về vụ sáp nhập này không dựa trên thông tin đã được xác thực”, bà Tirza Munusamy, Giám đốc Truyền thông Đối ngoại của Grab Indonesia cho biết trong một tuyên bố chính thức ngày 15/5. Bà nhấn mạnh cam kết của công ty trong việc củng cố hoạt động tại địa phương và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ.
Tranh luận công khai cũng đã quay trở lại về vấn đề sở hữu nước ngoài của Grab. Công ty đã phản hồi bằng cách nhấn mạnh sự hiện diện tại địa phương với việc 99% lực lượng lao động là người Indonesia và chỉ có một lãnh đạo người nước ngoài trong ban lãnh đạo.
Về phần mình, GoTo – công ty được thành lập vào năm 2021 sau sự sáp nhập giữa Gojek và Tokopedia đã ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực trong quý I/2025 với doanh thu thuần tăng 37%. GoTo từng vào Việt Nam với cái tên quen thuộc hơn là Gojek, nhưng sau đó đã phải rút lui.
Grab cũng báo cáo tăng trưởng trong quý IV/2024, đạt lợi nhuận ròng 11 triệu USD (gần 287 tỷ đồng) và EBITDA (Lợi nhuận trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu trừ tài sản vô hình) điều chỉnh ở mức kỷ lục.
Việc hợp nhất “2 gã khổng lồ gọi xe công nghệ Đông Nam Á” phải đối mặt với những rào cản pháp lý phức tạp gì?
Cấu trúc sáp nhập đang được cân nhắc. GoTo sẽ mua lại hoạt động kinh doanh của Grab tại Indonesia trước, rồi sau đó Grab sẽ mua phần lớn cổ phần trong thực thể hợp nhất, cho thấy mức độ phức tạp đặc biệt cần thiết để vượt qua các rào cản pháp lý trong khu vực.
Cách tiếp cận theo nhiều bước này gợi nhớ đến chiến lược rút lui của Uber khỏi Đông Nam Á vào năm 2018, khi công ty này bán lại hoạt động cho Grab để đổi lấy 27,5% cổ phần, thay vì thực hiện một thương vụ mua lại đơn giản hơn nhưng sẽ vấp phải sự giám sát chặt chẽ hơn.
>> Nóng: 25.000 tài xế Grab, Shopee tắt app, biểu tình ở nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á
Cơ quan chống độc quyền của Indonesia đã cho thấy họ sẽ xem xét kỹ lưỡng thương vụ này để đánh giá khả năng gây độc quyền, tương tự như những lo ngại từng khiến Singapore phạt Grab 6,4 triệu USD sau thương vụ sáp nhập với Uber do làm giảm tính cạnh tranh.
Các công ty phải cân bằng lợi ích của nhiều bên liên quan: chính phủ Indonesia lo ngại về chủ quyền quốc gia; Singapore muốn thúc đẩy các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu; còn các cổ đông kỳ vọng hiệu quả hoạt động cao hơn sau khi sáp nhập.
Bối cảnh pháp lý phức tạp đã góp phần làm chậm quá trình đàm phán giữa hai bên, cho thấy mức độ kiểm soát của chính phủ đang đóng vai trò rất lớn trong việc định hình tiến độ và cấu trúc của các thương vụ trong nền kinh tế số Đông Nam Á.
Theo Jakarta Globe/Tech In Asia
