Đóng cả BHXH bắt buộc và tự nguyện, lương hưu được tính thế nào?
Người lao động tham gia cả BHXH bắt buộc và tự nguyện sẽ được cộng dồn thời gian, lương hưu tính theo công thức chi tiết.
Ông Nguyễn Hải (Hà Nội, sinh năm 1965) từng có 27,5 năm đóng BHXH bắt buộc khi làm công chức và 5 năm tại doanh nghiệp cổ phần. Từ khi nghỉ việc vì lý do sức khỏe, ông chuyển sang đóng BHXH tự nguyện được hơn 2,5 năm, nâng tổng số năm tham gia lên 35 năm. Đến năm 2026, ông đủ tuổi nghỉ hưu và đặt câu hỏi về điều kiện, cách tính lương hưu trong trường hợp vừa có BHXH bắt buộc vừa có BHXH tự nguyện.
Về vấn đề này, Bộ Nội vụ cho biết: chế độ hưu trí đối với người vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện được quy định tại Điều 111 Luật BHXH năm 2024 và Điều 11 Nghị định 159/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025. Ông Hải cần nghiên cứu kỹ các quy định này để xem xét, áp dụng phù hợp với trường hợp của mình.
Theo Luật BHXH 2024 và Nghị định 159/2025/NĐ-CP, người lao động có thể tham gia cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Thời gian đóng của hai hình thức này sẽ được cộng dồn để tính hưởng chế độ hưu trí.
Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và không đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng. Ngoài ra, người lao động đang tạm hoãn hợp đồng cũng có thể tham gia, trừ khi có thỏa thuận tiếp tục đóng BHXH bắt buộc.
Mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu nhân với mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH.
Trong đó, mức bình quân tiền lương và thu nhập được xác định theo công thức sau:
Mức bình quân tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng BHXH =
[(Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc × Tổng số tháng đóng BHXH bắt buộc) + Tổng các mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện] ÷ (Tổng số tháng đóng BHXH bắt buộc + Tổng số tháng đóng BHXH tự nguyện)
Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc được tính theo Điều 72 và 73 của Luật BHXH.
Các mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện sẽ được điều chỉnh theo Điều 10 Nghị định 159.
Người đã tham gia BHXH trước ngày 1/7/2025 và có từ 20 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên, nếu mức lương hưu tính toán thấp hơn mức tham chiếu thì được nâng lên bằng mức tham chiếu. Đây là cơ chế bảo đảm quyền lợi cho người lao động tham gia cả hai hình thức.
