'Đường cao tốc trên mặt nước' của Trung Quốc tắc nghẽn nghiêm trọng, đe dọa điều gì về kinh tế và môi trường?
Tắc nghẽn tàu hàng tại đây dẫn đến chi phí vận tải tăng cao, hoạt động kinh doanh bị gián đoạn và gia tăng ô nhiễm môi trường.
Dương Tử (Trung Quốc), con sông dài nhất châu Á và là tuyến đường thủy bận rộn bậc nhất, đang đối mặt với bài toán ách tắc giao thông, kìm hãm hiệu quả vận tải. Do đó, nhiều nỗ lực cải thiện quy mô lớn đang được kêu gọi nhằm thúc đẩy kinh tế cho các khu vực dọc theo con sông.
Theo thông tin từ SCMP, tại hội nghị chuyên đề về phát triển giao thông "chất lượng cao" ở thượng nguồn sông Dương Tử tổ chức tại Trùng Khánh đầu tháng này, các chuyên gia vận tải, nhà quy hoạch và quan chức địa phương từ bốn tỉnh và một thành phố trực thuộc trung ương dọc sông (Trùng Khánh, Tứ Xuyên, Quý Châu, Vân Nam và Thiểm Tây) đã tập trung thảo luận về giải pháp cho vấn đề này.
Bốn tỉnh và đô thị Trùng Khánh đóng vai trò then chốt trong chiến lược “Hướng Tây” của Trung Quốc, thúc đẩy tăng trưởng ở khu vực miền Tây và miền Trung. Tuy nhiên, tình trạng ách tắc giao thông trên Sông Dương Tử, đặc biệt là tại đập Tam Hiệp, đang cản trở nỗ lực này.
Đập thủy điện lớn nhất thế giới, đập Tam Hiệp, còn có chức năng là vận tải hàng hóa. Hệ thống vận tải hàng hóa tại đây đã được vận hành từ năm 2003, bao gồm 2 hệ thống vận tải đường sông. Hồ chứa của đập nhấn chìm một khu vực trải dài đến 600km về phía thượng nguồn, cho phép tàu hàng tải trọng lớn di chuyển 2.250km từ biển Hoa Đông (cảng Thượng Hải) đến tận thành phố Trùng Khánh.
Theo Phòng Thương mại Liên minh châu Âu, thời gian chờ đợi trung bình để tàu hàng đi qua đập Tam Hiệp năm ngoái lên tới 12 ngày, dẫn đến chi phí vận tải tăng cao, hoạt động kinh doanh bị gián đoạn và gia tăng ô nhiễm môi trường.
Nâng cao năng lực vận tải trên thượng nguồn Dương Tử là chìa khóa cho sự phát triển kinh tế khu vực Tứ Xuyên và Trùng Khánh. Tại diễn đàn đầu tháng, các chuyên gia đề xuất các giải pháp như đơn giản hóa thủ tục cho tàu thuyền qua âu tàu đập Tam Hiệp; ưu tiên cho các tàu chở dầu hàng không, quặng sắt, thép, ngũ cốc và nguyên liệu thiết yếu khác.
Theo Giáo sư Zhao Jian, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đô thị hóa thuộc Đại học Giao thông Bắc Kinh, việc cải thiện hiệu quả vận tải đường sông trên Dương Tử là giải pháp tối ưu để giảm chi phí, đặc biệt đối với các mặt hàng khối lượng lớn.
Sông Dương Tử cũng giống như sông Mississippi ở Mỹ, sở hữu hệ thống lưu vực và đồng bằng rộng lớn, từ lâu đã được xem là “đường cao tốc trên mặt nước”. Tuy nhiên, so với hạ tầng hiện đại, một số đoạn của sông Dương Tử có độ sâu thấp và độ cao cầu thấp hơn, gây cản trở cho lưu thông của tàu thuyền có trọng tải lớn.
Theo số liệu thống kê, sản lượng hàng hóa vận chuyển qua sông Dương Tử năm ngoái tăng 8% so với năm 2022, đạt 3,8 tỷ tấn. Tuy nhiên, do hạ tầng cũ kỹ và một số điểm nghẽn như độ cao của cầu thấp, giao thông trên sông thường xuyên bị đình trệ, gây tốn kém chi phí và thời gian vận chuyển. Do đó, cải thiện hiệu quả vận tải đường sông trên Dương Tử là chìa khóa để giảm chi phí logistics, đặc biệt đối với các mặt hàng khối lượng lớn.
Hiện nay, Trung Quốc đang triển khai nhiều giải pháp nhằm giải quyết vấn đề này, bao gồm:
- Nạo vét luồng sông: Dự án nạo vét luồng sông từ Nghi Xương (Hồ Bắc) đến An Khánh (An Huy) đang được tiến hành, giúp nâng cao độ sâu của sông, cho phép tàu thuyền có trọng tải lớn hơn lưu thông dễ dàng hơn.
- Nâng cấp cầu cống: Một số cây cầu cũ trên sông Dương Tử đang được nâng cấp hoặc xây dựng mới với độ cao phù hợp với tàu thuyền hiện đại.
- Áp dụng công nghệ: Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như hệ thống định vị vệ tinh, tự động hóa và tối ưu hóa luồng giao thông sẽ giúp nâng cao hiệu quả vận tải và giảm thiểu ùn tắc.
Giải quyết bài toán giao thông trên Sông Dương Tử là mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế khu vực của Trung Quốc. Việc cải thiện hạ tầng và ứng dụng công nghệ sẽ góp phần giảm chi phí vận tải, thúc đẩy thương mại và sản xuất, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế cho các khu vực dọc theo con sông.
Tổng hợp: Sohu, SCMP, Xinhua
