EU áp thuế trả đũa 28 tỷ USD lên hàng hóa Mỹ

Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị áp mức thuế trị giá 28 tỷ USD đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, nhằm đáp trả chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Danh sách hàng hóa bị ảnh hưởng bao gồm thịt, ngũ cốc, rượu vang, quần áo, kẹo cao su, máy hút bụi và giấy vệ sinh.

Dự kiến trong vài ngày tới, các quốc gia EU sẽ thể hiện lập trường thống nhất để phản đối mức thuế của Mỹ, vốn đánh vào thép, nhôm, ô tô và nhiều mặt hàng khác từ châu Âu. Riêng các mức thuế mới dự kiến có hiệu lực từ thứ Tư sẽ bao gồm thuế nhập khẩu 25% với kim loại và 20% với phần lớn sản phẩm còn lại.

Chính sách thuế quan gây tranh cãi của Tổng thống Mỹ Donald Trump hiện tác động đến khoảng 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của EU sang Mỹ, tương đương 532 tỷ euro (585 tỷ USD) trong năm ngoái. Ngoài các mặt hàng bị đánh thuế hiện tại, Washington có thể mở rộng danh sách lên cả đồng, dược phẩm, chất bán dẫn và gỗ.

Vào cuối ngày 7/2 sắp tới, Ủy ban châu Âu – cơ quan điều phối chính sách thương mại của khối – dự kiến sẽ trình lên các nước thành viên danh sách các sản phẩm Mỹ bị áp thuế bổ sung. Động thái này đưa EU cùng Trung Quốc và Canada đứng chung chiến tuyến trong vòng leo thang đầu tiên của cuộc chiến thương mại toàn cầu đang ngày càng rõ nét – với nguy cơ làm tăng giá hàng hóa và kéo nền kinh tế thế giới vào suy thoái.

Một trong những mặt hàng gây chú ý trong danh sách thuế trả đũa của EU là rượu bourbon – sản phẩm biểu tượng của Mỹ. Ủy ban châu Âu đề xuất mức thuế lên tới 50%, khiến Tổng thống Donald Trump dọa sẽ áp thuế đối ứng 200% đối với đồ uống có cồn của EU nếu biện pháp được thực thi.

Động thái này làm dấy lên lo ngại từ các nhà xuất khẩu rượu vang tại Pháp và Ý, những quốc gia có ngành công nghiệp đồ uống mạnh và phụ thuộc vào xuất khẩu. Trong bối cảnh EU là một nền kinh tế gắn bó chặt chẽ với thương mại tự do, các nhà lãnh đạo khối đang tìm cách đảm bảo sự đồng thuận nội khối để gia tăng áp lực buộc Mỹ quay lại bàn đàm phán.

Theo Politico, Luxembourg sẽ là quốc gia tổ chức cuộc họp chính trị cấp cao đầu tiên của EU kể từ khi ông Trump công bố loạt thuế quan mới. Tại đây, các bộ trưởng phụ trách thương mại từ 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu sẽ cùng thảo luận về tác động của cuộc chiến thương mại đang leo thang và đề xuất phương án phản ứng chung.

Theo các nhà ngoại giao EU, mục tiêu chính của cuộc họp là gửi đi một thông điệp rõ ràng: EU sẵn sàng đàm phán để gỡ bỏ thuế quan, nhưng cũng chuẩn bị đối phó nếu đàm phán không đạt kết quả.

“Mối lo ngại lớn nhất của chúng tôi sau Brexit là sự chia rẽ nội khối và xu hướng đàm phán song phương. Nhưng sau ba đến bốn năm đàm phán, điều đó đã không xảy ra. Tất nhiên, tình hình hiện tại là một câu chuyện khác, nhưng các quốc gia thành viên đều nhận thức được tầm quan trọng của một chính sách thương mại thống nhất,” một nhà ngoại giao EU cho biết.

Chia rẽ trong nội bộ EU

Chính sách phản ứng trước các mức thuế từ Mỹ vẫn đang gây chia rẽ trong nội bộ Liên minh châu Âu. Ngay sau khi ông Trump tuyên bố về mức thuế quan mới, Pháp đã tiên phong kêu gọi một gói hành động toàn diện vượt ra ngoài việc áp thuế trả đũa, trong đó Tổng thống Emmanuel Macron đề xuất các doanh nghiệp châu Âu tạm ngừng đầu tư vào Mỹ cho đến khi tình hình rõ ràng hơn.

Trong khi đó, Ireland – quốc gia có gần một phần ba hàng xuất khẩu hướng sang thị trường Mỹ – thúc giục EU đưa ra một phản ứng “cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng”. Ý, nhà xuất khẩu lớn thứ ba của EU sang Mỹ, thậm chí đặt câu hỏi liệu khối có nên đáp trả hay không.

“Một sự cân bằng rất mong manh đang được đặt ra. Phản ứng không thể quá nhẹ khiến Mỹ phớt lờ, nhưng cũng không thể quá mạnh khiến căng thẳng leo thang,” một nhà ngoại giao EU nhận định.

Hiện các cuộc đàm phán giữa EU và Washington chưa đạt được tiến triển đáng kể. Trưởng ban thương mại EU, ông Maros Sefcovic, mô tả cuộc đối thoại kéo dài hai giờ với phía Mỹ vào thứ Sáu là “thẳng thắn”, đồng thời nhấn mạnh các mức thuế của Mỹ là “gây tổn hại và không hợp lý.”

Dự kiến, EU sẽ tiến hành bỏ phiếu vào thứ Tư để thông qua gói thuế trả đũa đầu tiên. Biện pháp này gần như chắc chắn được phê duyệt, trừ khi có sự phản đối từ đa số đủ điều kiện gồm 15 quốc gia thành viên đại diện cho ít nhất 65% dân số EU – một khả năng được đánh giá là khó xảy ra.

Nếu được thông qua, mức thuế trả đũa sẽ có hiệu lực theo hai giai đoạn: đợt đầu vào ngày 15/4 và phần còn lại được triển khai sau đó một tháng.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen, cũng dự kiến có các cuộc họp riêng với lãnh đạo các ngành thép, ô tô và dược phẩm vào đầu tuần để đánh giá tác động của thuế quan và xác định bước đi tiếp theo.

Tham khảo South China Morning Post (SCMP)

>>Liên minh châu Âu củng cố mặt trận thống nhất đối phó với đòn thuế của Mỹ