Ford ra mắt quy trình đột phá, mở đường cho xe điện giá rẻ sản xuất ở Mỹ

Hãng xe Ford vừa công bố một kế hoạch đầy tham vọng nhằm giải bài toán xe điện giá rẻ, hứa hẹn sẽ tạo nên "khoảnh khắc đột phá" mới cho ngành công nghiệp ô tô Mỹ. Với mục tiêu giảm chi phí sản xuất và hướng tới lợi nhuận, Ford đã tiết lộ quy trình đột phá cho dòng xe điện thế hệ tiếp theo.

Theo kế hoạch, Ford sẽ bắt đầu sản xuất 1 dòng xe điện giá cả phải chăng tại nhà máy lắp ráp ở Kentucky. Sản phẩm đầu tiên dự kiến ra mắt vào năm 2027 là một mẫu bán tải bốn cửa cỡ trung, có giá khởi điểm khoảng 30.000 USD. Đây được xem là một bước ngoặt quan trọng, đặc biệt khi Ford dự kiến sẽ lỗ hơn 5 tỷ USD trong năm nay chỉ riêng cho mảng xe điện và phần mềm.

Để đạt được mức giá cạnh tranh, Ford đã phát triển một nền tảng xe mới, có khả năng mở rộng để áp dụng cho nhiều loại xe khác nhau, bao gồm xe tải, xe van và SUV. Các mẫu xe điện mới sẽ được trang bị hệ điều hành tân tiến, cho phép cải thiện hiệu suất thông qua các bản cập nhật không dây theo thời gian.

Về pin, Ford sẽ sử dụng công nghệ pin lithium sắt phosphate (LFP), được đánh giá là bền hơn, sạc nhanh hơn và có chi phí sản xuất thấp hơn so với các loại pin hiện tại. Đặc biệt, quy trình sản xuất sẽ được đổi mới hoàn toàn.

Thay vì một dây chuyền lắp ráp duy nhất, theo dây chuyền (assembly line), như mẫu Model T hơn 120 năm trước, Ford sẽ áp dụng mô hình lắp ráp phân nhánh (assembly tree). Mô hình này cho phép nhiều dây chuyền sản xuất hoạt động song song trước khi kết nối với nhau, giúp tối ưu hóa thời gian và chi phí.

Những đổi mới này là kết quả của dự án "skunkworks" kéo dài ba năm của Ford tại Thung lũng Silicon. Dự án này được tạo ra để loại bỏ những quy trình cũ và xây dựng một nền tảng hoàn toàn mới.

"Đây là một nỗ lực táo bạo và đầy khó khăn để cạnh tranh với những đối thủ hàng đầu thế giới," ông Doug Field, giám đốc mảng xe điện, kỹ thuật số và thiết kế của Ford, chia sẻ trong buổi họp báo. "Chúng tôi đã bắt đầu từ một trang giấy trắng để giải quyết các vấn đề phức tạp và tạo ra một điều gì đó thực sự mới mẻ."

Nền tảng "phổ thông" và giải pháp tiết kiệm chi phí

Mặc dù chưa tiết lộ bất kỳ mẫu xe mới nào, Ford đã hé lộ những chi tiết quan trọng về quy trình sản xuất và nền tảng mô-đun mang tính cách mạng. Theo một video được chia sẻ nội bộ, các công nhân nhà máy đã mô tả nguyên mẫu chiếc xe tải thế hệ tiếp theo là "mang tính cách mạng."

Nền tảng xe "phổ thông" mới của Ford sử dụng ít hơn 20% linh kiện so với một chiếc xe thông thường, giảm 25% ốc vít và 40% trạm làm việc tại nhà máy. Những thay đổi này giúp rút ngắn thời gian lắp ráp khoảng 15%. Ford ước tính những chiếc xe điện giá rẻ mới sẽ có tổng chi phí sở hữu thấp hơn trong vòng 5 năm so với một chiếc Tesla Model Y đã ba năm tuổi.

Ford cũng tập trung vào việc đơn giản hóa kiến trúc xe. Ví dụ, hệ thống dây điện trên mẫu xe tải hạng trung mới sẽ ít phức tạp hơn đáng kể, giúp phân phối điện năng và tín hiệu hiệu quả hơn. Công ty ước tính hệ thống dây điện này sẽ ngắn hơn 1,3 km và nhẹ hơn 10 kg so với Mustang Mach-E thế hệ đầu tiên.

Một trong những chiến lược cắt giảm chi phí trọng tâm của Ford là sử dụng pin Lithium-Iron-Phosphate (LFP) giá rẻ hơn. Loại pin này không chứa coban và niken, hai khoáng chất đắt đỏ nhất trong ngành. Theo S&P Global, pin LFP có giá thấp hơn 20% so với pin niken-coban-mangan (NCM). Cụ thể, giá trung bình của một pin LFP vào năm 2024 chỉ dưới 60 USD/kWh, trong khi pin NCM là 100 USD/kWh.

Các cell pin mới của Ford có dạng hình lăng trụ, đặt phẳng trong hộp cứng, được đánh giá đơn giản hơn về quy trình sản xuất so với cell hình trụ. Pin được thiết kế như một “cụm lắp ráp phụ” kiêm sàn xe, giúp hạ trọng tâm, cải thiện khả năng vận hành và mở rộng không gian nội thất.

Theo Ford, mẫu bán tải điện cỡ trung mới sẽ sở hữu khoang hành khách rộng hơn cả Toyota RAV4 2025 — vốn có khoảng 98,9 feet khối, đủ cho năm người — chưa kể khoang hành lý phía trước và thùng xe. Thùng xe được thiết kế đủ dài để chứa một ván lướt sóng cùng nhiều vật dụng khác mà không cần giá nóc hay móc kéo, qua đó cải thiện tính khí động học và tăng quãng đường di chuyển.

Hãng khẳng định việc tối ưu chi phí và không gian sẽ không ảnh hưởng tới trải nghiệm lái. Xe có khả năng tăng tốc 0–96 km/h trong khoảng 4,5 giây, tương đương Mustang EcoBoost bốn xi-lanh, dù vẫn chậm hơn Mustang Mach-E GT khoảng 1,2 giây.

Ford chưa công bố phạm vi hoạt động dự kiến cũng như phân khúc mục tiêu của mẫu xe này. Nền tảng mới sử dụng kiến trúc 400 volt, thấp hơn tiêu chuẩn đang áp dụng trên nhiều mẫu xe điện của Hyundai và Kia.

Quy trình lắp ráp đột phá mới

Ford hiện đang đặt niềm tin vào một phương thức sản xuất mang tính cách mạng, bằng việc chuyển đổi dây chuyền lắp ráp tuyến tính truyền thống thành mô hình "cây lắp ráp" (assembly tree).

Thay vì một băng chuyền dài duy nhất, 3 cụm lắp ráp phụ sẽ hoạt động song song trên các dây chuyền riêng biệt trước khi được ghép lại ở cuối. Phương pháp này cho phép Ford sử dụng một khối nhôm đúc liền khối lớn để thay thế hàng chục bộ phận nhỏ hơn, giúp lắp ráp phần đầu và phần đuôi xe một cách riêng biệt.

Ford cho biết các mẫu xe thế hệ tiếp theo của họ sẽ có ba phần chính: phần trước, phần sau và phần giữa (về cơ bản là khay chứa pin). Mặc dù các nhà sản xuất ô tô khác đã sử dụng quy trình đúc quy mô lớn, bao gồm cả Tesla, Ford khẳng định phương pháp của họ là độc đáo. "Nó thực sự vượt xa kiến trúc mô-đun thông thường mà các nhà sản xuất hiện có", ông Doug Field chia sẻ.

Ford cũng đặt mục tiêu cải thiện sức khỏe lâu dài cho công nhân, bằng cách giảm bớt các động tác vặn, với và cúi người.

Quy trình mới sẽ sử dụng nhiều robot và tự động hóa hơn, mặc dù Ford từ chối so sánh chi tiết với quy trình sản xuất hiện tại. Ông Kumar Galhotra, giám đốc điều hành của Ford, cho biết: "Đây là một bước tiến đáng kể trong việc giảm thiểu chức năng. Giờ đây, một phần sẽ được tự động hóa, nhưng phần lớn chỉ được tích hợp vào thiết kế của xe."

Ford sẽ đầu tư 2 tỷ USD vào nhà máy lắp ráp ở Louisville, Kentucky, nơi sẽ sản xuất mẫu xe tải hạng trung mới. Khoản đầu tư này nằm trong tổng số 5 tỷ USD nhằm tạo ra hoặc đảm bảo 4.000 việc làm, bao gồm cả tại BlueOval Battery Park ở bang Michigan, Mỹ.

Tuy nhiên, quy trình mới sẽ cần ít máy trạm và ít nhân công hơn. Ford hiện có 2.800 nhân viên làm việc theo giờ tại Louisville, nhưng dự án xe điện mới sẽ chỉ cần 2.200 nhân viên, tức là giảm 600 người. Ford cho biết họ không dự kiến sẽ có bất kỳ đợt sa thải nào. Một số nhân viên có thể được chuyển sang các cơ sở khác gần đó, trong khi những người khác có thể chấp nhận các gói đề nghị nghỉ việc tự nguyện.

Đội ngũ nhân sự tinh nhuệ của Ford

Nền tảng xe điện "phổ thông" của Ford là sản phẩm của một đội ngũ chuyên trách được mệnh danh là "skunkworks" tại Thung lũng Silicon. Đội ngũ này do ông Alan Clarke, một kĩ sư cấp cao có kinh nghiệm 12 năm tại Tesla, dẫn dắt. Có trụ sở tại Irvine, California, dàn nhân sự chủ chốt của Ford còn bao gồm các kỹ sư từ Auto Motive Power (AMP) - một công ty khởi nghiệp về quản lý năng lượng được Ford mua lại vào năm ngoái. Nhà sáng lập AMP, Anil Paryani, hiện giữ chức giám đốc điều hành kỹ thuật tại Ford và từng làm việc cùng Alan Clarke tại Tesla.

Theo ông Clarke, quy trình sản xuất mới sẽ cung cấp cho công nhân mọi thứ họ cần dưới dạng một "bộ dụng cụ" được giao đến tận nơi làm việc. Ông cho rằng đây là một thay đổi "sâu sắc" trong cách bố trí kho bãi và sản xuất, giúp giảm 84% thời gian với qua chắn bùn và 63% thời gian ngồi trong xe để lắp ráp phụ tùng. "Cuối cùng, đây là một cuộc cách mạng về cách chúng tôi xây dựng sản phẩm, được thúc đẩy bởi và vì đội ngũ tuyệt vời của chúng tôi," Clarke nhấn mạnh.

Khái niệm về một chiếc xe điện giá rẻ đóng vai trò then chốt cho tương lai của Ford. Công ty dự kiến sẽ lỗ tới 5,5 tỷ USD trong năm nay cho mảng xe điện và phần mềm. Con số này tương tự năm ngoái, phản ánh những khó khăn nghiêm trọng trong việc cắt giảm chi phí cho các mẫu xe chạy bằng pin.

Ford đã điều chỉnh một số kế hoạch sản xuất xe điện do nhu cầu đối với xe plug-in chậm lại. Một số đại lý cũng ngần ngại đầu tư vào cơ sở hạ tầng tốn kém để bán xe điện. Năm 2023, Ford hoãn khoản đầu tư 12 tỷ USD. Đầu tháng này, Automotive News đưa tin Ford một lần nữa lùi kế hoạch sản xuất xe tải điện cỡ lớn, dự kiến là phiên bản kế nhiệm của F-150 Lightning, đến năm 2028. Hãng cũng đã hoãn kế hoạch sản xuất xe tải điện thế hệ tiếp theo. Việc kiếm lợi nhuận từ các mẫu xe điện là điều cần thiết để Ford có thể cạnh tranh, không chỉ với Tesla và GM mà còn với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD.

Hiện nay, các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang ảnh hưởng tiêu cực tới ngành năng lượng xanh nói chung, và ngành xe điện tại Mỹ nói riêng. Luật thuế và chi tiêu quy mô lớn của ông Trump (One Big, Beautiful Bill) nhắm trực tiếp vào các ưu đãi dành cho xe điện, trong đó có kế hoạch loại bỏ khoản tín dụng thuế giúp người mua tiết kiệm tới 7.500 USD khi mua một chiếc xe điện mới.

Bên cạnh đó, các mức thuế quan mà ông Trump áp đặt cũng gây thiệt hại nặng nề cho các hãng sản xuất ô tô; Ford cho biết họ dự kiến các loại thuế này sẽ làm giảm khoảng 2 tỷ USD lợi nhuận hàng năm của hãng.

Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Jim Farley cùng nhiều lãnh đạo cấp cao khác trong ngành ô tô khẳng định xe điện là tương lai và xu thế này không thể đảo ngược. Trước đó, Ford dự báo tăng trưởng lợi nhuận năm nay sẽ suy yếu, đồng thời tiếp tục chịu lỗ ở mảng xe điện do phải siết chặt chi phí. Model e — đơn vị phụ trách xe điện của Ford — ghi nhận khoản lỗ 5,08 tỷ USD trong năm 2024, khi doanh thu giảm 35%, xuống còn 3,9 tỷ USD.

Chiến lược xe điện mới của Ford được công bố trong bối cảnh các hãng sản xuất ô tô Trung Quốc đang nhanh chóng mở rộng ra thị trường toàn cầu, cung cấp các mẫu xe điện với mức giá cạnh tranh.

“Chúng tôi không chạy đua để sản xuất nhiều xe điện nhất,” Farley trả lời AP khi được hỏi về áp lực cạnh tranh từ Trung Quốc. “Chúng tôi đang chạy đua để xây dựng một doanh nghiệp xe điện bền vững, có lợi nhuận và được khách hàng yêu thích.

“Và mẫu xe mới sản xuất tại nhà máy của chúng tôi ở Louisville, Kentucky này sẽ là lựa chọn vượt trội hơn nhiều so với bất kỳ sản phẩm nào mà người tiêu dùng có thể mua từ Trung Quốc,” ông nhấn mạnh.

Tham khảo The Verge, Automotive News