Giá điện sẽ cao khi tư nhân tham gia vận hành lưới điện

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai cho rằng khi cho tư nhân đầu tư lưới truyền tải sẽ tác động tới giá điện, làm giá mặt hàng này có thể rất cao. Do vậy, cần đánh giá tác động để đảm bảo bình ổn giá, tránh ảnh hưởng đến người dân.

Tại phiên họp Quốc hội sáng ngày 10/1, các đại biểu thảo luận về việc sửa đổi Luật Điện lực để tạo cơ chế thu hút tư nhân đầu tư truyền tải điện.

Cụ thể, Chính phủ đang đề xuất sửa đổi Luật Điện lực theo hướng thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư lưới truyền tải điện, trừ các dự án do Nhà nước đầu tư được xác định trong quy hoạch điện lực quốc gia.

Nhà nước sẽ độc quyền trong vận hành lưới truyền tải, trừ lưới điện do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng. Các tổ chức hoạt động và sử dụng điện đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật được quyền đấu nối vào lưới điện do thành phần kinh tế tư nhân đầu tư, xây dựng.

Tham luận về vấn đề này, bà Vũ Thị Lưu Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng việc tư nhân hóa có thể tác động đến giá điện. Có thể giá điện sẽ cao khi tư nhân tham gia vận hành. Do vậy, cần có đánh giá tác động để đảm bảo bình ổn giá, tránh ảnh hưởng đến người dân.

Về việc hạch toán giá sau khi đầu tư xây dựng doanh nghiệp giao cho nhà nước vận hành, cơ chế định giá, phương pháp định giá chưa được quy định cụ thể trong dự thảo. Hệ thống lưới điện truyền tải là tài sản, thời gian qua có trường hợp định giá không chuẩn xác gây thiệt hại lớn. Do vậy đại biểu cho rằng cần có quy định cụ thể.

Về việc lựa chọn nhà đầu tư, bà Mai cho rằng để đảm bảo minh bạch, công khai, cạnh tranh bình đẳng cần xây dựng cơ chế, tiêu chuẩn cụ thể để tất cả các doanh nghiệp có thể cạnh tranh tham gia.

Bà Mai cho biết: "Chính sách, chủ trương đến cuộc sống là cả một khoảng cách. Do vậy để pháp luật đi vào cuộc sống, rất cần thiết có những quy định cụ thể, kín kẽ, đảm bảo hiệu quả quản lý. Trong trường hợp chưa chuẩn bị đầy đủ, đồng bộ chặt chẽ thì nên tiếp tục nghiên cứu, lùi lại Quốc hội kỳ họp sau".

Việc nội dung sửa đổi chưa phân định cụ thể giữa phạm vi độc quyền và không độc quyền, điều này có thể dẫn tới tùy tiện trong áp dụng. Do đó, bà Mai đề nghị cần xem xét quy định cụ thể ba nội dung.

Thứ nhất, cần phân định rõ loại lưới điện truyền tải nào mà thành phần kinh tế tư nhân có thể được tham gia đầu tư xây dựng quản lý vận hành, chủng loại nào do Nhà nước quy hoạch và chỉ giao EVN thực hiện.

Thứ hai, quy định rõ về mặt thẩm quyền quyết định lựa chọn nhà đầu tư.

Thứ ba, quy định cụ thể về trách nhiệm của từng chủ thể trong quá trình vận hành, trong đó làm rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước, trách nhiệm của nhà đầu tư.

Bởi theo bà, dự thảo luật sau khi đầu tư xây dựng, tư nhân tham gia vận hành, điều này sẽ dẫn đến thực tế trong cùng hệ thống có những chủ thể vận hành khác nhau.

Trong khi đó, lưới điện truyền tải cần có sự quản lý vận hành thống nhất. Bà Mai cho rằng với trình độ của Việt Nam hiện nay, nếu không thận trọng sẽ dẫn đến mất an toàn hệ thống.

Cùng quan điểm, đại biểu Vũ Huy Khánh cho rằng để tư nhân tham gia đến đâu cần tính toán thận trọng. Quy định còn chưa chặt chẽ chưa nêu được vai trò cần và đủ của Nhà nước.

Do vậy, đại biểu đề nghị chỉnh lại theo hướng Nhà nước không độc quyền nhưng có quyền kiểm soát kể cả các công trình ngoài nhà nước xây dựng, đảm bảo an toàn, an ninh hệ thống.