Hà Nội trùng tu đài phun nước hơn 120 tuổi ‘có một không hai’
Biểu tượng kiến trúc hơn 120 năm tuổi nằm giữa trung tâm Thủ đô này sẽ được trùng tu nhằm bảo tồn và tái hiện giá trị văn hóa độc đáo.
Hà Nội đang tiến hành một dự án trùng tu quan trọng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của Đài phun nước Con Cóc, công trình kiến trúc nhỏ gọn nhưng đầy ý nghĩa tại vườn hoa Diên Hồng. Được xây dựng từ hơn 120 năm trước, đài phun nước này không chỉ là một di sản văn hóa mà còn là biểu tượng độc đáo của sự kết hợp giữa kiến trúc phương Đông và phương Tây ngay tại trung tâm thủ đô.
Ngày 25/8, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Hoàn Kiếm chính thức khởi động công tác tu bổ đài phun nước sau hơn 1,5 năm hoàn thành cải tạo vườn hoa Diên Hồng. Theo đó, dự án sẽ cải tạo toàn diện từ hệ thống cấp thoát nước, đài phun nước, đến hệ thống chiếu sáng, đồng thời hạ giải toàn bộ các cấu kiện đá để vệ sinh, sửa chữa và thay thế kết cấu gạch bên trong bằng bêtông cốt thép. Các thành phần của công trình sẽ được lắp ghép lại chính xác như vị trí ban đầu.
Điểm đặc biệt của dự án này là việc thi công sẽ diễn ra trong không gian mở, không sử dụng hàng rào kín mà dùng vật liệu trong suốt để người dân và chuyên gia có thể quan sát toàn bộ quá trình tu bổ. Đây là cách làm thường thấy ở nhiều công trình lịch sử quan trọng trên thế giới, nhằm đảm bảo tính minh bạch và tạo cơ hội cho cộng đồng được tham gia vào việc bảo tồn di sản.
Đài phun nước lâu đời nhất Hà Nội được đặt tại vườn hoa Diên Hồng, hay còn gọi là vườn hoa Con Cóc (quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội). Công trình được thiết kế năm 1901, từ thời Pháp, với đài phun nước hình tròn được xây ở giữa, có một trụ đá to hình vuông, cao khoảng 3,5m
Đài phun nước Con Cóc đã trải qua nhiều năm tháng và ảnh hưởng của thiên nhiên, khiến cho công trình bị xuống cấp nghiêm trọng. Cây đa mọc từ bên trong đài đã gây ra nứt vỡ và xô lệch kết cấu, các trụ đá bị nghiêng, bể nước bị ngấm và hệ thống phun nước không còn hoạt động. Trước tình trạng này, năm 2020, Sở Xây dựng Hà Nội đã phải tạm thời gia cố công trình bằng các đai thép để duy trì kết cấu đá.
Trong một tọa đàm về phương án tu bổ đài phun nước Con Cóc, diễn ra vào tháng 10/2023, nhiều chuyên gia đầu ngành về kiến trúc, xây dựng và bảo tồn đã cùng nhau thảo luận. Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính nhấn mạnh rằng đài phun nước Con Cóc là một công trình "có một không hai", với phần trên mang đậm kiến trúc châu Âu, trong khi phần dưới lại thể hiện rõ nét Á Đông. Mặc dù nhỏ gọn, nhưng công trình này có ý nghĩa lớn về mặt kiến trúc và là một điểm nhấn quan trọng trong cảnh quan đô thị.
Việc trùng tu đài phun nước Con Cóc không chỉ đơn thuần là một dự án xây dựng mà còn là một nỗ lực bảo tồn văn hóa, lịch sử của Hà Nội. Quận Hoàn Kiếm cho biết, dù đài phun nước này không phải là di tích chính thức, nhưng quá trình tu bổ sẽ được thực hiện một cách bài bản, nghiêm túc và tuân thủ các nguyên tắc bảo tồn di sản.
Dự kiến, dự án trùng tu sẽ hoàn thành vào tháng 11 sau 3 tháng thi công. Khi hoàn tất, đài phun nước Con Cóc sẽ góp phần hoàn thiện mảnh ghép cuối cùng trong việc cải tạo toàn bộ vườn hoa Diên Hồng, mang lại một diện mạo mới cho khu vực trung tâm Hà Nội. Đầu năm 2023, quận Hoàn Kiếm đã hoàn thành các hạng mục cải tạo khác của vườn hoa, bao gồm cây xanh, thảm cỏ, đường dạo và trang thiết bị đô thị, trong khi đài phun nước được tách thành dự án riêng.
Vườn hoa Diên Hồng, với diện tích 4.240m2, nằm tại phường Tràng Tiền, giao giữa các phố Ngô Quyền, Lý Thái Tổ và Lê Phụng Hiểu. Đây là một trong những công trình được người Pháp xây dựng từ năm 1901, mang giá trị lịch sử và kiến trúc đặc biệt, góp phần quan trọng trong việc kết nối không gian cảnh quan giữa các địa điểm quan trọng như vườn hoa Lý Thái Tổ, quảng trường Ngân hàng Nhà nước và khu vực Hồ Gươm.
