Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV: Đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021.

Bộ trưởng cho biết, nhiệm vụ thu, chi ngân sách nhà nước năm 2021 được quyết định như sau: Tổng số thu ngân sách nhà nước là 1.358.084 tỷ đồng; Tổng số chi ngân sách nhà nước là 1.701.713 tỷ đồng; Bội chi ngân sách nhà nước là 343.670 tỷ đồng, tương đương 4% GDP, trong đó bội chi ngân sách Trung ương tương đương 3,7% GDP, bội chi ngân sách địa phương tương đương 0,3% GDP.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp quản lý, điều hành chi ngân sách nhà nước năm 2021 chủ động, chặt chẽ, trong đó quán triệt quan điểm tập trung ưu tiên, nỗ lực cao nhất cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 và đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân.

Các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đã nghiêm túc thực hiện chi ngân sách bám sát dự toán được giao; rà soát, cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước, tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021; thu hồi các khoản chi thường xuyên chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai để tập trung nguồn lực cho phòng, chống dịch COVID-19.

Tuy nhiên, trong thực hiện, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp. Việc tổ chức triển khai thực hiện một số chính sách đảm bảo an sinh xã hội còn chậm. Số chuyển nguồn kinh phí sang năm sau còn lớn. Việc quản lý sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước ở một số bộ, ngành, địa phương còn sai phạm. Việc chấp hành thời hạn báo cáo quyết toán chưa đảm bảo theo đúng quy định.

Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo về tình hình bội chi ngân sách nhà nước, các khoản vay của ngân sách nhà nước và nợ công.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính ngân sách và Kiểm toán Nhà nước, Chính phủ trình Quốc hội quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 như sau: Tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 2.387.906 tỷ đồng. Trong đó, số thu ngân sách nhà nước theo dự toán là 1.591.411 tỷ đồng; thu chuyển nguồn năm 2020 sang năm 2021 là 643.406 tỷ đồng; thu từ kết dư năm 2020 là 140.410 tỷ đồng; và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước là 12.679 tỷ đồng.

Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 2.484.439 tỷ đồng; trong đó, chi ngân sách nhà nước theo dự toán là 1.708.088 tỷ đồng, chi chuyển nguồn sang năm 2022 là 776.351 tỷ đồng. Bội chi ngân sách nhà nước là 214.053 tỷ đồng, bao gồm: bội chi ngân sách Trung ương là 211.650 tỷ đồng, bội chi ngân sách địa phương là 2.403 tỷ đồng.

Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, qua kiểm toán Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 tại Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và tổng hợp một số kết quả kiểm toán chính của các cuộc kiểm toán tổ chức trong năm 2022, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị tăng thu, giảm chi ngân sách nhà nước gần 34.600 tỷ đồng; kiến nghị xử lý khác hơn 37.000 tỷ đồng; kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, thay thế, ban hành mới 270 văn bản không phù hợp với quy định pháp luật hoặc chưa phù hợp với thực tiễn.

Kiểm toán Nhà nước đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán, đồng thời chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, cơ quan trung ương, địa phương liên quan thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước tại Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 tại Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Các bộ, cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm, chấn chỉnh trong việc đề xuất bổ sung dự toán chi thường xuyên nguồn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài còn sai sót, chưa đảm bảo tiêu chí “đủ điều kiện, hồ sơ chứng từ đưa vào quyết toán năm 2021” dẫn đến sau khi được Quốc hội thông qua dự toán bổ sung để quyết toán nhưng một số đơn vị không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ.

Trình bày Báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, qua kết quả giám sát của Ủy ban Tài chính, Ngân sách và báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 cho thấy kỷ luật, kỷ cương trong lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 chưa nghiêm, công tác quyết toán ngân sách nhà nước chậm đã nêu trong các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần chấn chỉnh, nhưng chưa được khắc phục. Tình trạng điều chỉnh thông tin, số liệu quyết toán sau thời gian chỉnh lý, tổng hợp quyết toán ngân sách nhà nước không phù hợp quy định Luật Ngân sách nhà nước chậm được khắc phục.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương rút kinh nghiệm và chấn chỉnh việc lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 không nghiêm, không đúng quy định; làm rõ trách nhiệm đối với các Bộ, ngành, địa phương chậm lập, gửi báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021, quyết toán các khoản thu, chi ngân sách nhà nước còn nhiều sai sót, hạch toán không đầy đủ,… ảnh hưởng đến công tác thẩm định, thẩm tra, tổng hợp quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; xác định lộ trình xử lý dứt điểm các tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm.

Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí theo đề nghị của Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021. Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước chịu trách nhiệm về nội dung, thông tin, số liệu quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 bảo đảm tính chính xác, trung thực, đầy đủ, đúng quy định của pháp luật.

Để tăng cường kỷ luật, kỷ cương quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước và tăng cường việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị từ quyết toán ngân sách nhà nước niên độ năm 2022, Quốc hội không phê chuẩn quyết toán các khoản thu, chi ngân sách nhà nước trong niên độ đã phát hiện không đúng quy định; các khoản chi phải hủy nguồn, thu hồi về ngân sách nhà nước trong niên độ và các năm trước, nhưng chưa thực hiện thu hồi trong năm 2022 và các kết luận, kiến nghị Kiểm toán Nhà nước yêu cầu xử lý tài chính trong niên độ quyết toán ngân sách nhà nước (bao gồm cả các trường hợp Hội đồng nhân dân các cấp đã phê chuẩn quyết toán).