Thuế TNCN sắp có thay đổi lớn

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến cho hồ sơ dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), thay thế Luật hiện hành, với nhiều thay đổi căn bản về phạm vi thu nhập chịu thuế. Theo nội dung đề xuất, hàng loạt loại tài sản và khoản thu nhập sẽ rơi vào diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Cụ thể, Bộ Tài chính giữ nguyên 10 nhóm thu nhập như hiện hành nhưng đề xuất mở rộng nội hàm của từng nhóm, đồng thời bổ sung thêm nhiều loại thu nhập khác vào diện chịu thuế. Như sau:

1. Thu nhập từ kinh doanh, bao gồm:

- Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ;

- Thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật.

- Thu nhập từ hoạt động đại lý, môi giới, hợp tác kinh doanh với tổ chức;

- Thu nhập từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số;

Thu nhập từ kinh doanh quy định tại khoản này không bao gồm thu nhập của hộ, cá nhân sản xuất, kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống. Chính phủ điều chỉnh mức doanh thu quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả và tình hình kinh tế xã hội.

2. Thu nhập từ tiền lương, tiền công, bao gồm:

- Tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công;

- Tiền thù lao, các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức;

- Các khoản phụ cấp, trợ cấp, thu nhập khác trừ các khoản: phụ cấp, trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công; phụ cấp quốc phòng, an ninh; phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với ngành, nghề hoặc công việc ở nơi làm việc có yếu tố độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thu hút, phụ cấp khu vực theo quy định của pháp luật; trợ cấp khó khăn đột xuất, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi, trợ cấp do suy giảm khả năng lao động, trợ cấp hưu trí một lần, tiền tuất hằng tháng và các khoản trợ cấp khác theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội; trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm theo quy định của Bộ luật Lao động; trợ cấp mang tính chất bảo trợ xã hội và các khoản phụ cấp, trợ cấp, thu nhập khác không mang tính chất tiền lương, tiền công do Chính phủ quy định.

3. Thu nhập từ đầu tư vốn, bao gồm: Tiền lãi cho vay và Lợi tức cổ phần;

4. Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bao gồm:

- Thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn trong các tổ chức kinh tế;

- Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán;

- Thu nhập từ chuyển nhượng vốn dưới các hình thức khác.

5. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, bao gồm:

- Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất;

- Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sở hữu hoặc sử dụng nhà ở;

- Thu nhập từ chuyển nhượng quyền thuê đất, quyền thuê mặt nước;

- Các khoản thu nhập khác nhận được từ chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức.

6. Thu nhập từ trúng thưởng, bao gồm:

- Trúng thưởng xổ số;

- Trúng thưởng trong các hình thức khuyến mại;

- Trúng thưởng trong các hình thức đặt cược;

- Trúng thưởng trong các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các hình thức trúng thưởng khác, trừ trúng thưởng trong casino.

7. Thu nhập từ bản quyền, bao gồm:

- Thu nhập từ chuyển giao, chuyển quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ;

- Thu nhập từ chuyển giao công nghệ.

8. Thu nhập từ nhượng quyền thương mại.

9. Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và một số tài sản khác do Chính phủ quy định.

10. Thu nhập khác, bao gồm:

- Thu nhập từ chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam ".vn";

- Thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải, tín chỉ các-bon, trái phiếu xanh;

- Thu nhập từ chuyển nhượng biển số xe ô tô trúng đấu giá (cùng với xe ô tô gắn biển số trúng đấu giá);

- Thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số (tài sản ảo, tài sản mã hóa);

- Thu nhập từ quyền sử dụng, quyền sở hữu, chuyển nhượng tài sản khác do Chính phủ quy định.

Dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) (Ảnh minh họa)

Như vậy, một số loại thu nhập mới được Bộ Tài chính đề xuất đưa vào diện thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân, gồm: thu nhập từ chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam ".vn"; thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải, tín chỉ carbon, trái phiếu xanh; thu nhập từ chuyển nhượng biển số xe ô tô trúng đấu giá (cùng với xe ô tô gắn biển số trúng đấu giá); thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số (tài sản ảo, tài sản mã hóa); thu nhập từ quyền sử dụng, quyền sở hữu, chuyển nhượng tài sản khác do Chính phủ quy định.

Theo đề xuất, thuế TNCN với thu nhập “khác” sẽ được tính theo công thức:

Thuế phải nộp = Thu nhập tính thuế × Thuế suất.

Trong đó, thu nhập tính thuế là phần thu nhập vượt quá 10 triệu đồng/lần phát sinh, và thuế suất áp dụng là 5%, tương đương với mức đang áp dụng cho bản quyền hoặc nhượng quyền thương mại.

Riêng với các khoản thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số như tài sản ảo, mã hóa, blockchain... nếu được giao dịch thông qua sàn có đăng ký, minh bạch và công khai giá, Bộ Tài chính đề xuất đánh thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng, tương tự như cách tính với chuyển nhượng chứng khoán hiện nay.

Đặc biệt, hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh nền tảng số và các hình thức hợp tác, môi giới cũng sẽ chính thức được phân loại lại để chịu thuế đầy đủ như các loại hình kinh doanh truyền thống. Với nhóm kinh doanh cá nhân, ngưỡng miễn thuế vẫn giữ nguyên là 200 triệu đồng/năm, nhưng sẽ được Chính phủ điều chỉnh linh hoạt theo tình hình giá cả và thực tế kinh tế - xã hội.

Một điểm đáng chú ý khác là khái niệm “thu nhập từ tiền lương, tiền công” được mở rộng rõ ràng, bao gồm cả các khoản lợi ích hiện vật, thù lao bằng tiền hay hiện vật, phụ cấp thu hút, độc hại, quốc phòng… sẽ được quy định cụ thể những trường hợp nào không bị tính vào thu nhập chịu thuế, nhằm minh bạch và tránh lạm thu.

>> Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cao nhất 15,5 triệu đồng