Lần đầu tiên trong lịch sử, một khu vực ở châu Á sắp xuất hiện tới 5 cường quốc hạt nhân

Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan ngày 6/6 cảnh báo rằng Đông Bắc Á có thể sớm trở thành khu vực có tới năm cường quốc hạt nhân, bao gồm Nga, Trung Quốc, Triều Tiên – và thêm cả Hàn Quốc cùng Nhật Bản – trong bối cảnh khả năng phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên ngày càng mờ nhạt.

Phát biểu tại Viện Hudson (Mỹ), ông Balakrishnan nhận định rằng Triều Tiên khó có khả năng từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân như từng hy vọng trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Singapore từng là nơi diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử giữa ông Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vào tháng 6/2018. Tuy nhiên, khi được hỏi liệu một hội nghị tương tự trong tương lai có thể mang lại tiến triển hay không, ông Balakrishnan tỏ ra hoài nghi. “Đã bảy năm trôi qua, và thực tế là vấn đề phổ biến vũ khí hạt nhân hiện nay không chỉ còn giới hạn ở Triều Tiên”, ông nói.

Theo ông, các diễn biến địa chính trị gần đây đã khiến việc thuyết phục Chủ tịch Kim từ bỏ vũ khí hạt nhân trở nên “gần như không thể”.

Trước đó, trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tại Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 4/6, ông Balakrishnan và phía Mỹ đã tái khẳng định cam kết đối với quan hệ đối tác chiến lược Mỹ - Singapore, cũng như mục tiêu duy trì khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương “an toàn, an ninh và thịnh vượng”, theo thông cáo từ phía Mỹ.

Trả lời câu hỏi tại Viện Hudson – một tổ chức nghiên cứu có xu hướng bảo thủ – về việc liệu đội ngũ của ông Trump có tiếp cận Singapore để tổ chức một hội nghị mới với ông Kim hay không, Ngoại trưởng Singapore cho biết: “Chưa có ai tiếp cận tôi”. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng những cuộc tham vấn trước đó cũng chỉ bắt đầu sát thời điểm diễn ra hội nghị.

“Chúng tôi không chủ động đưa tay mời họ. Điều xảy ra là tôi nhận được một cuộc gọi – thực ra là rất nhiều cuộc gọi”, ông nói.

Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan cho biết phía Mỹ đã chủ động hỏi liệu có thể tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Triều Tiên tại Singapore hay không. Sau khi cân nhắc, ông đã tham khảo ý kiến Thủ tướng khi đó là ông Lý Hiển Long, và cuộc gặp lịch sử giữa Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vào năm 2018 đã được thu xếp.

Ông nhấn mạnh vai trò của Singapore chỉ là nước chủ nhà, không đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán.

Khi được đề nghị chia sẻ một kỷ niệm về ông Kim, ông Balakrishnan tiết lộ rằng phía Triều Tiên đặc biệt quan tâm đến sự công bằng và tôn trọng trong nghi thức. Họ hỏi kỹ về các sắp xếp dành cho Tổng thống Trump và yêu cầu lãnh đạo Triều Tiên cũng nhận được sự đối xử tương đương.

Tiếp tục nhấn mạnh mối lo ngại về an ninh khu vực, ông Balakrishnan cảnh báo về viễn cảnh Đông Bắc Á có tới năm cường quốc hạt nhân – bao gồm Nga, Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc và Nhật Bản.

“Trong suốt 80 năm qua, sự bảo trợ an ninh của Mỹ tại Đông Bắc Á đã góp phần duy trì ổn định tại một khu vực vốn đầy biến động,” ông phát biểu tại Viện Hudson. Tuy nhiên, ông lo ngại rằng chính sách “Nước Mỹ trên hết” và xu hướng thu hẹp hiện diện quốc tế của Washington có thể tạo ra khoảng trống nguy hiểm.

“Mối lo lớn nhất là các nhà lãnh đạo khác sẽ bắt đầu nghĩ đến những điều mà trước đây không ai dám tưởng tượng”, ông nói thêm, đề cập đến nguy cơ chạy đua vũ trang hạt nhân trong khu vực.

Ông Balakrishnan nhấn mạnh rằng khái niệm “hủy diệt lẫn nhau” – từng giúp duy trì thế cân bằng giữa Mỹ và Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh – đã đủ nguy hiểm khi chỉ có hai cường quốc. “Vậy bạn có thể tưởng tượng một Đông Bắc Á với năm quốc gia có vũ khí hạt nhân không?” ông đặt câu hỏi.

Ngoại trưởng Singapore cũng cảnh báo rằng những vấn đề lịch sử chưa được giải quyết tại châu Á khiến tình hình tại đây thậm chí nguy hiểm hơn châu Âu.

“Khác với châu Âu, nơi nước Đức đã công khai thừa nhận và chuộc lỗi trong quá khứ, khu vực Đông Bắc Á vẫn thiếu một quá trình hòa giải tương tự”, ông nói, ám chỉ mối quan hệ căng thẳng kéo dài giữa Nhật Bản với các quốc gia láng giềng.

“Một Đông Bắc Á với năm cường quốc hạt nhân – và trên thực tế, khả năng này đang ngày càng hiện hữu – thực sự là một kịch bản vô cùng nguy hiểm”, ông cảnh báo.

Tham khảo Nikkei Asia

>> Từ Berlin đến Seoul, các đồng minh Mỹ chuẩn bị cho kịch bản Washington rút lại 'chiếc ô hạt nhân'