Loại cây thảo mộc vừa được dùng làm cảnh, vừa làm trà, giúp cải thiện trí nhớ, giảm lo âu và làm đẹp da
Loại cây này thường được trồng trong vườn để vừa làm cây cảnh, vừa làm gia vị thảo mộc trong nấu ăn hoặc chiết xuất thành tinh dầu, chế biến thành trà xô thơm.
Cây xô thơm (tên khoa học: Salvia officinalis) là một loài cây thảo mộc quen thuộc trong các bữa ăn gia đình và y học truyền thống. Cây xô thơm thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae), có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải và hiện nay được trồng rộng rãi trên toàn thế giới. Với hương vị thơm ngon và công dụng chữa bệnh, cây xô thơm được sử dụng trong nhiều nền văn hóa và trong các lĩnh vực từ ẩm thực đến y học.
Cây xô thơm là loại cây thân gỗ nhỏ, thường mọc thành bụi, cao khoảng 33-75 cm. Lá cây xô thơm có màu xanh nhạt, hình bầu dục, mép lá có lông tơ, mặt trên nhẵn bóng và mặt dưới có lớp lông mịn. Hoa của cây xô thơm có màu tím nhạt, thường nở vào mùa hè và có mùi thơm đặc trưng.
Công dụng của cây xô thơm
Cây xô thơm chứa nhiều thành phần hóa học có lợi cho sức khỏe, bao gồm các hợp chất như flavonoid, tanin, acid phenolic, và các loại tinh dầu. Những hợp chất này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là khả năng chống viêm, chống oxy hóa và kháng khuẩn.
1. Chữa các vấn đề về tiêu hóa: Cây xô thơm được sử dụng trong y học truyền thống để điều trị các vấn đề về tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy. Các hợp chất trong xô thơm giúp kích thích sản sinh dịch tiêu hóa, giảm viêm và cải thiện chức năng tiêu hóa.
2. Cải thiện trí nhớ và chức năng não: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng cây xô thơm có thể giúp cải thiện trí nhớ và khả năng nhận thức. Thành phần trong cây xô thơm có khả năng tác động đến các vùng não, giúp tăng cường trí nhớ và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức ở người cao tuổi.
3. Kháng khuẩn và kháng viêm: Xô thơm được biết đến với khả năng kháng khuẩn và kháng viêm hiệu quả, giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng ngoài da và trong cơ thể. Nghiên cứu cho thấy tinh dầu từ lá xô thơm có khả năng ức chế sự phát triển của một số loại vi khuẩn, vi rút và nấm.
4. Giảm lo âu và căng thẳng: Cây xô thơm cũng được sử dụng để giảm lo âu, căng thẳng và mất ngủ. Các tinh dầu trong cây có tác dụng thư giãn, giúp cải thiện tâm trạng và thúc đẩy giấc ngủ sâu.
5. Làm đẹp da: Nhờ vào đặc tính chống oxy hóa và kháng khuẩn, cây xô thơm được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da, giúp làm sạch và làm dịu da, điều trị mụn và các vấn đề về da nhờn.
Cách sử dụng cây xô thơm
1. Sử dụng trong ẩm thực: Lá xô thơm tươi hoặc khô thường được dùng làm gia vị trong các món ăn, đặc biệt là các món thịt, hải sản và nước sốt. Xô thơm có hương vị mạnh mẽ và hơi đắng, nên được sử dụng vừa phải để không làm mất hương vị của món ăn.
2. Pha trà xô thơm: Trà xô thơm là một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để tận dụng lợi ích sức khỏe từ cây xô thơm. Chỉ cần ngâm một vài lá xô thơm tươi hoặc khô trong nước nóng khoảng 10 phút là có thể thưởng thức một ly trà thơm ngon, giúp thư giãn và hỗ trợ tiêu hóa.
3. Tinh dầu xô thơm: Tinh dầu xô thơm có thể được sử dụng trong các liệu pháp xông hơi hoặc massage để giảm căng thẳng và hỗ trợ thư giãn. Tinh dầu xô thơm cũng có thể được thêm vào các sản phẩm chăm sóc da hoặc sử dụng để làm sạch không khí trong nhà.
Cảnh báo và lưu ý khi sử dụng cây xô thơm
Mặc dù cây xô thơm có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng cần lưu ý khi sử dụng, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai và cho con bú. Một số nghiên cứu cho thấy cây xô thơm có thể gây co thắt tử cung, do đó cần thận trọng khi sử dụng trong thời kỳ mang thai.
Ngoài ra, việc sử dụng quá mức cây xô thơm có thể gây kích ứng dạ dày và ruột. Do vậy, người sử dụng nên dùng cây xô thơm một cách điều độ và theo hướng dẫn của chuyên gia y tế.
*Tổng hợp: Salvia officinalis - Sage, Herbal Medicine, The Healing Power of Herbs
