Loạt chuyên gia cùng khuyên ‘hãy mua vàng’: Giới đầu tư đang sợ điều gì?

Giá vàng đang hành xử như thể nền kinh tế toàn cầu sắp rơi vào một cuộc khủng hoảng tài chính. Tài sản trú ẩn an toàn này đã chạm ngưỡng 4.000 USD/ounce trong tuần này, ghi nhận đợt tăng mạnh nhất kể từ cuối những năm 1970.

Theo dữ liệu từ Morningstar Direct, trong tháng trước, các nhà đầu tư (từ cá nhân nhỏ lẻ cho tới các quỹ hưu trí) đã rót 9,3 tỷ USD vào các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) gắn với vàng. Tuy nhiên, tâm lý lo ngại thường đi kèm với các “cơn sốt vàng” dường như lại vắng bóng trên các thị trường khác.

Thông thường, khi giá vàng tăng vọt, chứng khoán lại giảm sâu. Ví dụ, trong giai đoạn 1970-1979, khi giá vàng (điều chỉnh theo lạm phát) tăng hơn 600%, chỉ số S&P 500 lại giảm 11%. Một mô hình tương tự xuất hiện trong Đại suy thoái (Great Recession): từ tháng 1/2008 đến tháng 12/2009, vàng tăng 37% trong khi S&P 500 lao dốc 23%.

Ngược lại, trong tuần này, khi vàng tăng mạnh, S&P 500 lại đạt đỉnh vào thứ Tư. Không có dấu hiệu khủng hoảng nào trong thị trường trái phiếu hay đồng USD. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn dài duy trì tương đối ổn định, và giá trị đồng USD cũng không biến động nhiều trong những tháng gần đây, sau cú giảm hồi tháng 4 khi Tổng thống Donald Trump công bố gói thuế quan mới.

Ông Joe Davis, Kinh tế trưởng toàn cầu của Vanguard, chia sẻ với DealBook rằng sự chênh lệch giữa diễn biến của thị trường chứng khoán và vàng hiện nay là “gần như chưa từng có”.

Vậy chuyện gì đang diễn ra? Ông Davis nhận định các nhà đầu tư hiện đang có “những cách hiểu nền kinh tế vô cùng khác biệt”.

Những người bi quan

Theo ông Davis, để một khoản đầu tư lớn vào vàng có thể sinh lời, phải có nhiều yếu tố xấu xảy ra cùng lúc: trí tuệ nhân tạo (AI) (động lực chính của tăng trưởng thị trường chứng khoán) thất bại; thị trường cổ phiếu không tìm được nguồn tăng trưởng thay thế; dòng vốn rời khỏi trái phiếu chính phủ Mỹ khiến đồng USD chịu áp lực; và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) từ bỏ mục tiêu kiềm chế lạm phát, có thể do đánh mất tính độc lập.

Nắm giữ vàng có thể tốn kém, như ông Warren Buffett từng cảnh báo, vì vàng không tạo ra thu nhập. Ông từng nói: “Nếu bạn nắm giữ một ounce vàng mãi mãi, thì đến cuối cùng bạn vẫn chỉ có một ounce vàng”.

Dẫu vậy, một số nhà đầu tư lớn vẫn đang rót vốn vào vàng. Ông Ray Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates, phát biểu tại một hội nghị hôm thứ Ba rằng vàng an toàn hơn đồng USD. Ông khuyến nghị các nhà đầu tư nên phân bổ tới 15% danh mục tài chính vào vàng – một sự thay đổi đáng kể so với tỷ lệ truyền thống 60/40 giữa cổ phiếu và trái phiếu.

Ngân hàng Morgan Stanley gần đây cũng đề xuất mô hình danh mục 60/20/20, trong đó vàng và trái phiếu có tỷ trọng ngang nhau. Ông Mike Wilson, Giám đốc đầu tư của ngân hàng, nhận định tại Diễn đàn Thị trường Toàn cầu Reuters rằng: “Hiện nay, vàng là tài sản mà bạn nên nắm giữ, thay vì trái phiếu kho bạc”.

Tại một hội nghị khác hôm thứ Hai, ông Ken Griffin, nhà sáng lập Citadel Securities, đã tóm lược quan điểm bi quan: “Nhiều người mua vàng hiện nay cho rằng, ‘Tôi xem vàng như một nơi trú ẩn an toàn, theo cách mà đồng USD từng được xem’”.

Những người lạc quan

Một góc nhìn khác cho rằng, bất chấp rủi ro kinh tế như gánh nặng nợ công ngày càng lớn của Mỹ và Liên minh châu Âu, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ tiếp tục giữ cho nền kinh tế tăng trưởng mạnh, bù đắp cho các nguy cơ này.

Ông Ryan Chahrour, giáo sư kinh tế tại Đại học Cornell, cho biết: “Rất nhiều người, bao gồm cả các quỹ lớn, đang tin tưởng vào kịch bản lạc quan đó”.

Hiệu ứng FOMO – Nỗi sợ bỏ lỡ

“Thị trường tài chính cũng giống như thời trang”, ông Robin Brooks, nhà kinh tế học kiêm nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Brookings, ví von. “Giống như việc quần ống loe quay trở lại vậy”.

Dù các nhà đầu tư và nhà quản lý quỹ hành động vì bi quan, lạc quan hay chỉ vì sợ bỏ lỡ cơ hội (Fear of Missing Out – FOMO), thì thật khó xác định chính xác mức độ ảnh hưởng của tâm lý này đến đợt tăng giá vàng. Một phần không nhỏ có thể đến từ việc các ngân hàng trung ương toàn cầu đã tích trữ vàng trong nhiều năm qua nhằm tự bảo vệ trước nguy cơ bị phương Tây áp đặt trừng phạt hoặc trước những biến động chính trị.

Hiện tại, giới kinh tế và giới đầu tư vẫn đang trong trạng thái “chờ và quan sát”. Ông Chahrour kết luận: “Rồi cũng sẽ có người đúng. Hoặc là các thị trường tài chính đang phản ứng chậm với bối cảnh mới, hoặc là đợt tăng giá vàng này chỉ là tạm thời”.

Theo The New York Times