Màn "trảm tướng" đầy rủi ro của Tổng thống Ukraine

Tướng Oleksandr Syrskyi và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Reuters

Tướng Valeriy Zaluzhnyi, người từng chỉ huy các cuộc phòng ngự và phản công của quân đội Ukraine trong hơn hai năm qua, đã được thay thế bởi chỉ huy lực lượng mặt đất Oleksandr Syrskyi, người dự kiến sẽ thành lập một đội quân mới trong những ngày tới.

Việc "trảm tướng" diễn ra khi quân đội Ukarine phải đối mặt tình trạng thiếu đạn dược và sự không chắc chắn về tương lai viện trợ quân sự của Mỹ, vốn đã bị trì hoãn trong nhiều tháng do sự phản đối của đảng Cộng hòa, ngay cả khi quân đội Nga bắt đầu chiếm thế thượng phong trên chiến trường.

Ông Serhiy Zgurets, giám đốc công ty tư vấn Defense Express có trụ sở tại Kyiv, cho biết: “Trước hết, đây là một quyết định mạo hiểm vì những thay đổi sắp diễn ra đang diễn ra trong một môi trường cực kỳ phức tạp và điều này có thể gây khó khăn cho việc quản lý quân đội”.

Chuyên gia Zgurets cho biết, mặc dù cả hai vị tướng Syrskyi và Zaluzhnyi có cùng cách tiếp cận, nhưng đội ngũ nhân sự và lực lượng mới vẫn chưa được tiết lộ đầy đủ, do đó có thể có sự gián đoạn trong việc quản lý quân đội trong thời gian ngắn.

Cảm giác bất ổn đã xuất hiện khi quân đội Nga đang siết chặt vòng vây xung quanh thị trấn Avdiivka, nơi quân đội Ukraine đang đóng quân. Ở những nơi khác trên mặt trận phía đông, quân đội Nga đang gia tăng áp lực tấn công.

Cuộc cải tổ trong giới tướng lĩnh diễn ra sau nhiều tháng suy đoán về sự rạn nứt giữa tướng Zaluzhnyi và Tổng thống Zelenskiy bùng phát vào cuối năm ngoái khi vị tướng nói về sự "bế tắc" ở tiền tuyến.

Bình luận về quyết định thay tướng, Tổng thống Zelenskiy nói rằng động thái này không mang tính chính trị và ông cảm thấy cần phải có một sự đổi mới rộng rãi trong các lực lượng vũ trang sau những diễn biến của năm 2023.

Volodymyr Fesenko, một nhà phân tích chính trị tại Kyiv, dự đoán việc loại bỏ Zaluzhnyi sẽ làm tổn hại đến mức độ tín nhiệm của Tổng thống Zelenskiy.

Uy tín của tướng Zaluzhnyi đã tăng vọt trong hai năm đầu của cuộc chiến. Một cuộc thăm dò dư luận vào tháng 12 cho thấy ông nhận được sự tin tưởng của công chúng lớn hơn đáng kể so với bản thân Tổng thống Zelenskiy.

Hình ảnh của tướng Zaluzhnyi được vẽ trên các bức tường khắp đất nước để đánh dấu những chiến thắng trên chiến trường của Ukraine. Sau thông báo về việc tướng Zaluzhnyi bị cách chức, các thông điệp ủng hộ ông đã tràn ngập trên mạng xã hội.

Cuộc xung đột với Nga đã khiến Ukraine ban hành thiết quân luật, loại trừ khả năng tổ chức bầu cử. Cuộc bầu cử tổng thống dự kiến diễn ra vào tháng tới, nhưng do đang là thời chiến, nên chưa rõ khi nào bầu cử sẽ diễn ra.

Nhà phân tích Fesenko cho rằng bằng cách loại bỏ Zaluzhnyi, ông Zelenskiy về cơ bản đã biến vị tướng này trở thành đối thủ tiềm năng trong các cuộc bầu cử trong tương lai. Ông Fesenko dự đoán rằng một liên minh chính trị rộng lớn sẽ bắt đầu hình thành xung quanh tướng Zaluzhnyi.

Trong diễn biến khác, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 9/2 đã bổ nhiệm Thiếu tướng Anatoliy Barhilevych làm Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang của nước này, thay thế cho ông Serhiy Shaptala.

Trong bài phát biểu qua video đêm 9/2, Tổng thống Zelensky mô tả Tướng Barhilevych là “một người có kinh nghiệm, am hiểu về những nhiệm vụ của cuộc chiến giữa Ukraine và Nga cũng như những mục tiêu của Ukraine”.

Tổng thống Zelensky cho biết quyết định bổ nhiệm trên được đưa ra theo khuyến nghị của Tổng Tư lệnh Các Lực lượng vũ trang Ukraine - Thượng tướng Oleksandr Syrskyi, người được bổ nhiệm hôm 8/2 vừa qua.

>> Anh gia hạn thương mại miễn thuế cho Ukraine trong 5 năm