'Mảnh đất vàng' mở ra cơ hội bứt phá mạnh mẽ cho ngành kinh tế tỷ đô của Việt Nam

Đài Loan (Trung Quốc) hiện nằm trong nhóm thị trường tiêu thụ thủy sản hàng đầu thế giới, với mức tiêu thụ bình quân đầu người đạt 31,65 kg/năm 2023, cao hơn 50% so với trung bình toàn cầu. Người dân tại đây đặc biệt ưa chuộng các sản phẩm như cá, tôm, cua, mực, bạch tuộc và nhuyễn thể có vỏ.

Dù nhu cầu thủy sản tăng cao, sản xuất nội địa của Đài Loan không đáp ứng đủ, khiến nước này ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu. Năm 2024, kim ngạch nhập khẩu thủy sản đạt 1,885 tỷ USD từ 86 quốc gia, chủ yếu là tôm, cá hồi, mực, sò điệp và cá bơn. Trung Quốc, Nhật Bản, Na Uy, Việt Nam và Indonesia chiếm gần 50% tổng lượng nhập khẩu, trong đó Việt Nam xếp thứ 4 với khoảng 9% thị phần.

Người tiêu dùng Đài Loan có xu hướng chi tiêu cao hơn cho hàng nhập khẩu chất lượng, đặc biệt trong phân khúc ẩm thực cao cấp. Hiện có tới 49 nhà hàng Michelin tại Đài Loan thường xuyên sử dụng nguyên liệu hải sản ngoại nhập, góp phần định hình thị trường cao cấp đầy tiềm năng này.

Đài Loan là thị trường xuất khẩu thủy sản đáng chú ý của Việt Nam. Năm 2024, xuất khẩu sang thị trường này đạt 168 triệu USD, chiếm gần 1,7% tổng kim ngạch toàn ngành. Cơ cấu sản phẩm gồm tôm (44%), cá tra (13%), cá biển (28%), phần còn lại là mực, bạch tuộc và cua ghẹ.

Trong 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Đài Loan đạt hơn 123 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, tôm tăng 37% - chủ yếu là tôm thẻ và tôm sú, trong khi cá tra tăng 31%. Một số nhóm sản phẩm khác chững lại, như mực - bạch tuộc giảm 5% và nhuyễn thể có vỏ giảm tới 45%.

Những số liệu này cho thấy tôm và cá tra đang nổi lên là hai mặt hàng chủ lực của Việt Nam tại thị trường Đài Loan, nơi nhu cầu tiêu thụ ổn định và khả năng chi trả cao.

Khả năng chi tiêu cao của người tiêu dùng Đài Loan mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt phát triển mạnh các sản phẩm chế biến giá trị gia tăng, đặc biệt là tôm thẻ, tôm sú và cá biển cao cấp. Vị thế nằm trong top 4 nhà cung cấp lớn nhất cũng giúp Việt Nam có nền tảng tốt để mở rộng thị phần.

Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc, Nhật Bản và Na Uy - những quốc gia có thế mạnh về cá hồi, cá biển và mực. Bên cạnh đó, các quy định kiểm dịch và tiêu chuẩn chất lượng của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (TFDA) ngày càng khắt khe, trong khi xu hướng giảm nhập khẩu một số sản phẩm như mực - bạch tuộc hay nhuyễn thể có vỏ cũng gây áp lực lên cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong giai đoạn tới, doanh nghiệp Việt cần tập trung đẩy mạnh tôm và cá tra - những sản phẩm có lợi thế cạnh tranh cao, đồng thời phát triển thêm các sản phẩm chế biến giá trị gia tăng để đáp ứng thị hiếu cao cấp của người tiêu dùng Đài Loan.

Việc định vị ở phân khúc chất lượng cao, nhấn mạnh yếu tố tươi ngon, truy xuất nguồn gốc minh bạch, sẽ là chìa khóa nâng cao sức cạnh tranh. Song song đó, doanh nghiệp cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hợp tác với nhà hàng, đầu bếp bản địa và tham gia các hội chợ thực phẩm quốc tế để mở rộng hiện diện thương hiệu.

Quan trọng hơn cả, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định nhập khẩu về an toàn thực phẩm và chứng nhận sức khỏe động vật của TFDA để xây dựng uy tín và vị thế bền vững cho thủy sản Việt Nam tại thị trường tiềm năng nhưng đầy thách thức này.