Mexico chặn siêu nhà máy của 'vua xe điện' Trung Quốc BYD, ưu tiên đàm phán thuế với Mỹ
Hãng xe Trung Quốc bị từ chối, nhưng vẫn xúc tiến xây dựng nhà máy tại Brazil.
Mexico đã từ chối kế hoạch xây dựng nhà máy tại nước này của BYD – nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất Trung Quốc, trong bối cảnh các cuộc đàm phán thuế với Mỹ khiến việc hợp tác kinh tế với Trung Quốc trở nên phức tạp hơn.
BYD – vốn đang mở rộng ra thị trường quốc tế do tăng trưởng doanh số trong nước chững lại – từng dự kiến công bố địa điểm xây nhà máy tại Mexico sau khi rút gọn lựa chọn còn ba địa điểm tiềm năng vào đầu năm 2024. Một địa điểm ở phía Bắc gần biên giới Mỹ được xem là ứng viên hàng đầu.
Chi phí xây dựng nhà máy này ước tính tương đương với nhà máy mà BYD đang triển khai tại Brazil, với mức đầu tư 5,5 tỷ real (tương đương 1 tỷ USD). BYD dự kiến biến nhà máy tại Mexico thành một trung tâm sản xuất quy mô lớn, tạo việc làm cho khoảng 10.000 lao động địa phương.
Vào tháng 5/2024, BYD đã tổ chức sự kiện ra mắt mẫu xe mới đầu tiên ngoài Trung Quốc tại thủ đô Mexico City, nhằm đánh dấu bước mở rộng thị trường tại đây. Tuy nhiên, dưới áp lực từ Mỹ, chính phủ Mexico đã từ chối bán đất công cho BYD và cũng không cấp ưu đãi thuế hay trợ cấp nào cho dự án.
Trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ trích mạnh mẽ việc các hãng xe Trung Quốc xây dựng nhà máy lớn tại Mexico để “lách” vào thị trường Mỹ. Để xoa dịu chỉ trích, BYD khẳng định nhà máy tại Mexico sẽ chỉ phục vụ thị trường Mỹ Latinh. Tuy vậy, việc ông Trump tái đắc cử đã khiến triển vọng dự án càng thêm mờ mịt.
Việc thể hiện sự ủng hộ với một doanh nghiệp Trung Quốc vào lúc này có thể khiến vị thế của Mexico yếu đi trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ. Tân Tổng thống Mexico, bà Claudia Sheinbaum, đã cố tình giữ khoảng cách với doanh nghiệp Trung Quốc và tuyên bố rằng ưu tiên của bà là Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).
Vào tháng 3, khi Trump áp thuế nhằm vào cả Mexico và Canada, Tổng thống Sheinbaum tuyên bố rằng BYD chưa từng nộp đề xuất đầu tư chính thức nào. Cùng lúc, Mexico cũng thắt chặt chính sách với Trung Quốc, áp thuế đối với hàng nhập khẩu nhỏ lẻ và truy quét các sản phẩm bị nghi nhập lậu.
Về phía Trung Quốc, chính phủ nước này cũng đã trì hoãn việc phê duyệt dự án nhà máy của BYD vào tháng 3, với lo ngại về rò rỉ công nghệ từ nhà sản xuất xe điện hàng đầu quốc gia.
Với việc ông Trump tại vị đến năm 2029 và bà Sheinbaum đến năm 2030, cánh cửa đầu tư tại Mexico dường như đã đóng lại với BYD trong thời gian tới.
Dù vậy, hãng xe Trung Quốc vẫn đang mở rộng thị phần tại Mexico, nơi giá xe mới tăng mạnh khiến người tiêu dùng chuyển sang các lựa chọn giá rẻ hơn. Doanh số của BYD tại Mexico đã tăng gần 100 lần trong năm qua, đạt khoảng 40.000 xe, bao gồm cả xe hybrid sạc điện – sánh ngang với Honda và Suzuki.

Mục tiêu của BYD trong năm nay là gấp đôi doanh số tại Mexico. Hãng đang mở rộng mạng lưới đại lý và vừa lần đầu tiên cho tàu chở xe cập cảng Mexico, dỡ hàng khoảng 5.000 xe tại các cảng ở bang Sinaloa và Michoacán.
BYD đẩy mạnh tại Brazil: Nhà máy đầu tiên chính thức vận hành
BYD hôm thứ Ba đã tổ chức lễ xuất xưởng chiếc xe đầu tiên từ nhà máy mới tại Brazil. Nhà máy này sẽ sản xuất xe điện (EV) và xe hybrid sạc điện (PHEV), dự kiến tạo khoảng 20.000 việc làm địa phương.

Vào tháng 12 năm ngoái, Bộ Lao động Brazil đã yêu cầu tạm dừng thi công nhà máy do điều kiện làm việc tồi tệ. BYD sau đó thông báo chấm dứt hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc thực hiện dự án. Sau khi các công nhân bị ngược đãi được hồi hương và điều kiện làm việc được cải thiện, công trình đã được tiếp tục.
BYD bắt đầu bán xe tại Brazil từ năm 2021. Trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 5 năm nay, doanh số xe đã tăng 46% so với cùng kỳ năm trước, đạt 39.575 xe. Tính riêng tháng 5, BYD đứng thứ tư tại thị trường Brazil với thị phần 9,7%.
Theo Nikkei Asia