Mỹ bí mật gắn thiết bị định vị vào lô hàng chip tiên tiến nghi bị tuồn sang Trung Quốc

Biện pháp này nhằm phát hiện các chip AI bị chuyển hướng tới những điểm đến nằm trong diện bị Mỹ hạn chế xuất khẩu. Các thiết bị này có thể giúp thu thập bằng chứng nhằm buộc tội các cá nhân hoặc công ty trục lợi từ việc vi phạm kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Công nghệ này vốn được các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ sử dụng nhiều thập kỷ qua, từ máy bay cho đến linh kiện hàng không, và trong những năm gần đây được áp dụng để chống nạn tuồn lậu bán dẫn.

5 nguồn tin trong chuỗi cung ứng máy chủ AI cho biết họ biết rõ việc gắn thiết bị theo dõi vào các lô hàng máy chủ của những hãng như Dell và Super Micro, vốn tích hợp chip Nvidia hoặc AMD. Các thiết bị thường được giấu trong bao bì, thậm chí trong chính máy chủ.

Trong một vụ việc năm 2024, một lô hàng máy chủ Dell chứa chip Nvidia bị phát hiện gắn cả loại thiết bị định vị cỡ lớn (bằng kích thước điện thoại) và loại siêu nhỏ bên trong.

Trung Quốc cho biết không nắm được thông tin về việc này. Tuy nhiên, từ năm 2022, Washington đã bắt đầu hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến của Nvidia, AMD và các hãng khác sang Trung Quốc. Bộ Công thương Mỹ, cơ quan giám sát các lệnh kiểm soát xuất khẩu, cùng Cục Điều tra Liên bang (FBI) và cơ quan điều tra an ninh nội địa (HSI) thường tham gia các chiến dịch này.

Một số công ty cũng đã phủ nhận liên quan. Super Micro tuyên bố không tiết lộ các chính sách an ninh của mình; Dell khẳng định “không biết” về bất kỳ sáng kiến nào của chính phủ Mỹ liên quan đến việc cài thiết bị theo dõi; Nvidia phủ nhận lắp thiết bị bí mật trong sản phẩm; AMD không bình luận.

Bối cảnh hạn chế chip

Mỹ, quốc gia chiếm ưu thế trong chuỗi cung ứng chip AI toàn cầu, đang tìm mọi cách hạn chế xuất khẩu chip và công nghệ sang Trung Quốc để kìm hãm quá trình hiện đại hóa quân sự của Bắc Kinh, đồng thời cấm bán chip cho Nga để cản trở nỗ lực chiến tranh tại Ukraine.

Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ đang xem xét yêu cầu các hãng chip Mỹ tích hợp công nghệ xác minh vị trí ngay trong sản phẩm để ngăn bị chuyển hướng tới các quốc gia bị hạn chế.

Trung Quốc coi đây là động thái nhằm kìm hãm sự phát triển của họ. Tháng trước, cơ quan quản lý không gian mạng Trung Quốc đã triệu tập Nvidia để bày tỏ lo ngại về nguy cơ chip có “cửa hậu” cho phép truy cập hoặc điều khiển từ xa — cáo buộc mà Nvidia bác bỏ.

Hồi tháng 1, Reuters đưa tin Mỹ đã lần theo đường dây buôn lậu chip AI sang Trung Quốc qua Malaysia, Singapore và UAE, nhưng không rõ liệu thiết bị theo dõi có được sử dụng hay không.

Việc sử dụng thiết bị định vị trong các cuộc điều tra xuất khẩu của Mỹ đã có từ lâu. Ví dụ, năm 1985, Hải quan Mỹ từng gắn thiết bị theo dõi vào kiện hàng của Hughes Aircraft bị kiểm soát xuất khẩu, sau khi được tòa cho phép. Các nhà điều tra đôi khi cần lệnh tòa để dùng dữ liệu làm bằng chứng hình sự, hoặc được sự đồng thuận của doanh nghiệp nếu họ không phải đối tượng bị điều tra. Tuy nhiên, việc cài thiết bị cũng có thể diễn ra mà doanh nghiệp không hay biết.

Những người tham gia tuồn máy chủ AI bị kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc cho biết họ luôn kiểm tra hàng để tìm thiết bị định vị.

Trong một vụ án gần đây, hồ sơ Bộ Tư pháp Mỹ mô tả một đồng phạm đã dặn người khác kiểm tra máy chủ Quanta H200 (chứa chip Nvidia) xem có thiết bị theo dõi không, kèm câu nói: “Ai mà biết họ sẽ làm gì”.

Theo Reuters