Mỹ là cường quốc số 1 thế giới, trung bình mỗi gia đình có 1 triệu USD, vì sao đa số người dân vẫn cảm thấy tồi tệ?

Cuộc khảo sát tài chính tiêu dùng năm 2022 của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tiết lộ một bức tranh ấn tượng về sự thịnh vượng của nước Mỹ. Trung bình giá trị tài sản ròng mỗi hộ gia đình đã tăng lên 1,06 triệu USD (tăng 23% so với 868.000 USD vào năm 2019). Thống kê này dù ấn tượng nhưng thực chất lại che đậy một bối cảnh kinh tế phức tạp và không đồng đều.

Mặc dù bề ngoài các hộ gia đình Mỹ có vẻ phát đạt, thực tế lại rất phức tạp, nhất là đối với tầng lớp trung lưu. Đại dịch COVID-19 tuy có tác động mạnh mẽ đến các hoạt động kinh tế nhưng vẫn không ngăn cản được sự tăng trưởng về tài chính gia đình, đặc biệt là tài sản ròng.

Từ năm 2019 đến 2022, thu nhập trung vị thực của mỗi hộ gia đình tăng khiêm tốn 3%, trong khi thu nhập trung bình thực mỗi gia đình lại tăng đáng kể hơn 15%. Những lợi ích này chủ yếu được hưởng bởi tầng lớp có thu nhập cao, càng làm tăng thêm sự bất bình đẳng về thu nhập hiện có.

Giai đoạn này còn chứng kiến mức tăng 37% về giá trị trung vị thực và mức tăng 23% về giá trị trung bình thực của tài sản ròng, đánh dấu mức tăng 3 năm lớn nhất trong lịch sử Khảo sát Tài chính Tiêu dùng hiện đại. Tuy nhiên, mức tăng trưởng tổng hợp này đang che đậy sự phân bổ không đồng đều của lợi ích tài chính.

Quyền sở hữu nhà, thường là thành phần quan trọng của giá trị ròng, tăng nhẹ lên 66,1%; với giá trị nhà ở trung bình tăng từ 139.100 USD vào năm 2019 lên 201.000 USD vào năm 2022. Sự tăng trưởng về giá trị nhà ở góp phần đáng kể vào việc tăng giá trị ròng nhưng cũng làm trầm trọng thêm các vấn đề về khả năng chi trả nhà ở, khi giá nhà trung bình tăng vọt lên hơn 4,6 lần thu nhập trung bình của một gia đình.

Sự bất bình đẳng còn được thể hiện rõ hơn trong kế hoạch nghỉ hưu và đầu tư vào thị trường chứng khoán. Trong khi hơn 2/3 số gia đình trong độ tuổi lao động tham gia vào kế hoạch nghỉ hưu, chỉ có ở các gia đình thuộc nửa trên của phân phối thu nhập mới thấy sự gia tăng số dư tài khoản.

Nợ sinh viên, các khoản vay tăng, thu nhập không đồng đều đã góp phần làm trầm trọng thêm gánh nặng tài chính của người dân Mỹ. Ảnh: Foxnews

Một báo cáo của USAFacts cho thấy 1% hộ gia đình giàu nhất ở Mỹ nắm giữ 26% tổng tài sản của nước này. Sự bất bình đẳng giàu nghèo trở nên rõ rệt hơn khi so sánh sự phân bổ tài sản giữa các nhóm thu nhập. Chênh lệch tài sản lớn nhất nằm ở cổ phiếu và quỹ tương hỗ, trong đó nhóm 1% đứng đầu có nhiều khoản đầu tư hơn phần còn lại của nhóm 20% còn lại cộng vào.

Nợ thế chấp là gánh nặng lớn nhất đối với tầng lớp trung lưu. Với 60% người có thu nhập trung bình, nợ thế chấp chiếm tỷ lệ phần trăm lớn hơn so với 1% nhóm người có thu nhập cao. Gánh nặng này phản ánh những thách thức mà tầng lớp trung lưu phải đối mặt trong việc gia tăng tài sản của họ so với những người có thu nhập cao hơn.

Gánh nặng lạm phát

Lạm phát và các áp lực kinh tế khác đã khiến 64% người Mỹ phải chật vật trang trải chi phí hàng ngày. Nhiều hộ gia đình không thể trang trải khoản chi phí bất ngờ lên đến 400 USD, nhấn mạnh việc thiếu hụt quỹ khẩn cấp cho những tình huống không lường trước được.

Bất ổn về kinh tế còn góp phần làm tăng nợ tiêu dùng liên tục, gây thêm căng thẳng tài chính đối với nhiều người Mỹ. Gánh nặng của các khoản vay dành cho sinh viên vẫn là một vấn đề quan trọng khi mà các khoản thanh toán được khôi phục sau đại dịch. Nợ thẻ tín dụng với lãi suất cao cũng góp phần gây áp lực lên tài chính cho nhiều người Mỹ.

Theo FED, những yếu tố này, khi kết hợp với sự phân bố không đồng đều của cải và thu nhập, giúp giải thích tại sao nhiều người Mỹ có thể không cảm nhận được sự thịnh vượng mà con số giá trị tài sản ròng trung bình của một hộ gia đình mang lại. Mặc cho giá trị ròng có xu hướng tăng lên, các vấn đề như nợ nần, tiết kiệm không đủ cùng sự tăng trưởng không cân đối về tài sản giữa những người có thu nhập cao đã góp phần gây ra cảm giác căng thẳng về tài chính ở nhiều người.

Khoảng cách ngày càng tăng giữa giá trị tài sản trung bình của hộ gia đình Mỹ và những khó khăn tài chính thực tế nhấn mạnh tầm quan trọng của các cố vấn tài chính. Họ sẽ là người cung cấp những hiểu biết và chiến lược quan trọng để quản lý những thách thức tài chính hiện tại và chuẩn bị cho tiềm năng tăng trưởng tài sản. Sự dẫn dắt của họ đảm bảo việc điều hướng hiệu quả trong bối cảnh tài chính phức tạp, hỗ trợ các hộ gia đình điều chỉnh phù hợp với mục tiêu và kỳ vọng của họ.

>> Mỹ vẫn là cường quốc số 1 thế giới, kinh tế bùng nổ nhưng nhiều tỷ phú lo lắng: Chuyện gì đang xảy ra?