Mỹ - Trung đồng ý đối thoại về hạn chế thương mại, xuất khẩu chip

Ngày 28/8, tại Bắc Kinh, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo và người đồng cấp Trung Quốc Wang Wentao thống nhất thành lập một nhóm làm việc về các vấn đề đầu tư và thương mại, cũng như trao đổi thông tin liên quan đến kiểm soát xuất khẩu bán dẫn.

Theo thông báo phát đi sau cuộc họp của Bộ thương mại Mỹ, các quan chức chính phủ cấp cao và đại diện từ khu vực công sẽ tham gia trong nhóm. Các cuộc họp sẽ được tổ chức hai lần mỗi năm ở cấp Thứ trưởng, bắt đầu tại Mỹ từ đầu năm 2024.

Các lệnh kiểm soát xuất khẩu chip và sản phẩm quan trọng nhất được bàn bạc độc lập ở cấp trợ lý Bộ trưởng. Cuộc họp đầu tiên diễn ra tại Bắc Kinh ngày 29/8.

Hai bên cũng đồng ý các Bộ trưởng thương mại sẽ gặp mặt trực tiếp ít nhất một lần mỗi năm để ngăn chặn căng thẳng song phương leo thang bất ngờ. Thỏa thuận của họ được đưa ra trong bối cảnh lo ngại căng thẳng gia tăng gây bất lợi cho tăng trưởng kinh tế của cả Mỹ và Trung Quốc.

Hạn chế xuất khẩu liên quan đến bán dẫn giữa Mỹ - Trung leo thang từ tháng 10/2022 khi Mỹ cấm xuất khẩu thiết bị và công nghệ chip tiên tiến cho Trung Quốc. Xuất khẩu thiết bị sản xuất chip từ Mỹ sang Trung Quốc đã giảm một nửa trong 6 tháng đầu năm.

Năm nay, Trung Quốc cấm các công ty mua sản phẩm của Micron Technologies và bắt đầu yêu cầu giấy phép xuất khẩu chất sản xuất chip. Đầu tháng 8, Mỹ thông báo hạn chế đầu tư Mỹ vào Trung Quốc với các lĩnh vực như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Raimondo cho biết các hạn chế của Mỹ nhắm vào các công nghệ có tác động rõ ràng đến an ninh quốc gia và nhân quyền, không nhằm kìm hãm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc.

Một số nhà lập pháp Đảng cộng hòa phản đối thành lập nhóm làm việc mới với Trung Quốc vì lo ngại sẽ dẫn đến nhượng bộ lớn hơn từ phía Washington. Dù vậy, căng thẳng song phương có thể tác động đến quan hệ kinh tế ngoài lĩnh vực bán dẫn.

Lần đầu tiên trong vòng 15 năm, Trung Quốc đánh mất danh hiệu nước xuất khẩu hàng đầu sang Mỹ. Đầu tư trực tiếp Mỹ vào Trung Quốc cũng giảm gần 90% trong quý II/2023, xuống mức thấp nhất từ năm 1998.

Trước thất vọng ngày một lớn của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ đối với cơ hội bị mất tại Trung Quốc, bà Raimondo kêu gọi cải thiện mối quan hệ trong du lịch, cũng như trong các lĩnh vực thương mại ít có ý nghĩa an ninh quốc gia. Chẳng hạn, máy bay dân dụng từng là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Mỹ sang Trung Quốc nhưng đơn hàng giảm khoảng 70% từ năm 2018 đến năm 2022.

Tuy nhiên, quan hệ chung giữa hai nước có thể cải thiện không sẽ cần thời gian trả lời.