Nâng hạng lên thị trường mới nổi: Dòng vốn ngoại sẽ tái cơ cấu ra sao?
Việt Nam đang ở rất gần cột mốc nâng hạng lên thị trường mới nổi. Nếu kịch bản này xảy ra, dòng vốn ngoại được dự báo sẽ có những điều chỉnh đáng kể trong danh mục đầu tư.
Ngày 6/10/2025, Chứng khoán BIDV (BSC) vừa công bố báo cáo "Nâng hạng Thị trường Chứng khoán Việt Nam - Cận kề đích đến" với nhiều thông tin quan trọng.
Theo BSC, TTCK Việt Nam có thể được FTSE Russell chấp thuận nâng hạng vào ngày 7/10/2025, với xác suất khoảng 80%. Trong kịch bản này, quá trình chuyển đổi sẽ cần ít nhất 2 chặng, kéo dài từ 6–12 tháng. Ở kịch bản thận trọng hơn, nếu NĐTNN cần thêm thời gian để đánh giá kỹ các cải cách của Việt Nam, FTSE có thể chấp thuận nâng hạng vào tháng 3/2026 (xác suất 20%).
Theo nghiên cứu về các sự kiện phân hạng trong quá khứ, thị trường thường thu hút dòng tiền và tăng giá mạnh nhờ vào kỳ vọng và hoạt động cơ cấu danh mục của quỹ ngoại. Ngay sau khi vào rổ chỉ số mới (trường hợp nâng hạng), áp lực chốt lời và thiếu lực cầu khiến thị trường điều chỉnh giảm. Xu hướng điều chỉnh này thường diễn ra trong khoảng 3–6 tháng sau khi thông tin chấp thuận nâng hạng được công bố.
Với ETF Fubon, quỹ tham chiếu theo FTSE Vietnam 30 Index, nằm trong “vũ trụ chỉ số” FTSE Frontier Index. Do đó, trong trường hợp Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi sơ cấp, nhiều khả năng ETF Fubon sẽ cần thanh lý các vị thế cổ phiếu hiện tại để đóng quỹ hoặc chuyển đổi sang một bộ chỉ số mới với các cổ phiếu đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định của FTSE (nếu quỹ này tiếp tục sử dụng Index tham chiếu từ FTSE), hoặc chuyển sang chỉ số của đơn vị cung cấp khác (tham khảo trường hợp của ETF Xtrackers vào tháng 6/2025).
Động thái liên tục rút ròng của ETF Fubon diễn ra trong bối cảnh khối ngoại mua ròng mạnh mẽ trong tháng 7/2025, sau khi thông tin thuế quan được công bố, có thể là sự chuẩn bị trước cho kịch bản Việt Nam đang có xác suất cao được FTSE nâng hạng từ Frontier lên Secondary Emerging.
Mặc dù quy mô của ETF Fubon đã giảm mạnh từ tháng 7/2023 cho đến nay, nhưng quy mô hiện tại vẫn lớn (khoảng 500 triệu USD). Do đó, nếu giả thuyết này xảy ra, áp lực rút ròng từ quỹ ETF Fubon sẽ tiếp tục duy trì, và áp lực bán sẽ hiện hữu đối với 30 cổ phiếu nằm trong danh mục của quỹ.
Trong khi đó, ETF Xtrackers đã bắt đầu quá trình chuyển đổi từ bộ chỉ số FTSE Vietnam Index sang STOXX Vietnam Market Liquid Index. Quá trình này đã và sẽ tiếp tục diễn ra trong khoảng thời gian từ 17/7 đến 16/10/2025. ETF Xtrackers tham chiếu theo chỉ số FTSE Vietnam, nằm trong “vũ trụ chỉ số” FTSE Vietnam All-Share Index, do đó ETF Xtrackers không chịu áp lực phải chuyển đổi chỉ số như trường hợp ETF Fubon nếu Việt Nam được FTSE nâng hạng.
