Nền kinh tế số 1 Đông Nam Á 'vớ bẫm' từ cú sốc giá dầu

Indonesia hiện là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á. Cụ thể, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) danh nghĩa của đất nước có đến hơn 17.000 hòn đảo này ước đạt khoảng 1.500 - 1.600 tỷ USD vào năm 2024, cao nhất khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Với dân số hơn 285 triệu người, Indonesia cũng là quốc gia đông dân nhất Đông Nam Á và đứng thứ 4 thế giới. “Xứ sở vạn đảo” còn thuộc nhóm G20, nhóm các nền kinh tế lớn nhất toàn cầu.

Các lĩnh vực đóng góp lớn cho kinh tế Indonesia bao gồm: khai khoáng (than, nickel, dầu cọ), sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ và công nghệ số.

>> Nền kinh tế số 1 Đông Nam Á bất ngờ hoãn áp thuế đồ uống có đường, tham vọng đạt doanh thu gần 6.100 tỷ đồng ‘đổ sông đổ bể’?

Hôm 26/6, một nghị sĩ cấp cao cho biết dù Indonesia vẫn dễ bị tổn thương trước các đợt tăng giá dầu toàn cầu do là nước nhập khẩu ròng dầu thô, nhưng giá dầu tăng thường mang đến “mặt tích cực” - đó là sự gia tăng giá trị của các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như than đá và dầu cọ.

Ông Mukhamad Misbakhun, Chủ tịch Ủy ban XI Hạ viện Indonesia phụ trách tài chính và ngân hàng, cho biết căng thẳng leo thang tại Trung Đông có thể đẩy giá dầu toàn cầu tăng cao. Tuy nhiên, nghị sĩ cấp cao này nhấn mạnh Indonesia không nên phản ứng thái quá vì thực tế nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á thường hưởng lợi từ việc giá các mặt hàng xuất khẩu chủ lực khác tăng theo.

“Khi giá dầu toàn cầu tăng, giá các mặt hàng chủ lực của chúng ta như dầu cọ thô (CPO) và than đá cũng tăng, điều này góp phần đáng kể vào nguồn thu ngân sách quốc gia”, ông Misbakhun phát biểu tại một hội thảo do Tập đoàn Truyền thông B-Universe tổ chức ở khu Pantai Indah Kapuk 2 thuộc thành phố Tangerang, tỉnh Banten, đảo Java, Indonesia hôm 26/6.

Ông cũng cho biết sản lượng dầu trong nước của Indonesia cũng được hưởng lợi trong những tình huống như vậy. “Toàn bộ lượng dầu mà chúng ta sản xuất được bán ra thị trường xuất khẩu với mức giá cao hơn giá quốc tế, thường cao hơn vài USD mỗi thùng”, ông Misbakhun nói thêm.

>> Nga bắt tay nền kinh tế số 1 Đông Nam Á xây nhà máy quy mô ‘khủng’

Giá dầu đã hạ nhiệt sau khi tăng khoảng 3% do các cuộc không kích của Israel vào cơ sở hạt nhân và quốc phòng của Iran. Hiện nay, lệnh ngừng bắn đang được duy trì sau cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran. Giá dầu Brent đã giảm xuống khoảng 68 USD/thùng vào ngày 26/6, so với mức 77 USD/thùng vào tuần trước, khi những lo ngại về sự gián đoạn nguồn cung và nguy cơ phong tỏa eo biển Hormuz dần lắng xuống.

Ông Misbakhun cho biết ngân sách quốc gia năm 2025 đã được thiết kế để giúp Indonesia có thể ứng phó với các cú sốc bên ngoài, bao gồm biến động giá năng lượng. Ngân sách hiện tính toán dựa trên giả định giá dầu thô toàn cầu trung bình ở mức 82 USD/thùng, do đó biến động giá hiện tại vẫn nằm trong khả năng tài chính của Chính phủ để đảm bảo an ninh năng lượng.

“Khi giá dầu vượt quá mức giả định của ngân sách, đó là lúc Chính phủ can thiệp khi trợ giá một phần nhiên liệu, đồng thời tăng giá nhiên liệu trong nước”, ông Misbakhun giải thích.

Chuyên gia năng lượng Satya Widya Yudha cũng phát biểu tại sự kiện kể trên khi cảnh báo rằng xung đột giữa Israel và Iran là lời nhắc nhở về sự mong manh của nguồn cung dầu toàn cầu. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng của Indonesia nhằm giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu.

“Chỉ cần xảy ra gián đoạn tại eo biển Hormuz cũng có thể khiến giá dầu toàn cầu tăng thêm 10 USD mỗi thùng”, ông Satya cho biết.

Eo biển Hormuz - tuyến đường thủy hẹp giữa Oman và Iran là một trong những điểm nghẽn chiến lược về dầu mỏ quan trọng nhất thế giới. Theo hãng tin AP, khoảng 20 triệu thùng dầu mỗi ngày, tương đương 20% nhu cầu tiêu thụ toàn cầu đã đi qua eo biển này trong năm 2024, phần lớn trong số đó được chuyển tới các thị trường châu Á.

Ông Satya thừa nhận rằng Indonesia đã đạt được tiến bộ trong việc đa dạng hóa nguồn cung dầu, bao gồm việc nhập khẩu từ các quốc gia châu Phi và một phần nhỏ từ Mỹ.

“Tuy vậy, làn sóng căng thẳng địa chính trị hiện nay là hồi chuông cảnh tỉnh để Indonesia đẩy mạnh nỗ lực hướng tới độc lập năng lượng thông qua phát triển năng lượng tái tạo và tăng cường sản lượng khai thác dầu khí trong nước”, ông nhấn mạnh.

Theo ước tính chính thức, sản lượng dầu hiện tại của Indonesia đạt khoảng 620.000 thùng mỗi ngày, chỉ đáp ứng được khoảng một nửa nhu cầu trong nước.

Theo Jakarta Globe

>> Nhập hơn 20.000 con gia súc sau khi bất ngờ ngừng nhập khẩu gạo Việt, tuyên bố tự cung tự cấp, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á toan tính gì?