Nga lập kỳ tích chưa từng có trong lịch sử
Đây là bước đi then chốt trong tham vọng củng cố hiện diện quân sự và thương mại của Moscow tại Bắc Cực.
Tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Nga Rosatom mới đây cho biết họ đã hoàn thành chế tạo lò phản ứng RITM-400 thứ 2 cho tàu phá băng hạt nhân Rossiya thuộc Dự án 10510. Đây là bước cuối cùng trước khi công ty bàn giao cho xưởng đóng tàu Baltiysky Zavod ở St. Petersburg, sau khi lò phản ứng đầu tiên được hoàn tất hồi tháng 5.
Hai lò phản ứng – đặt theo tên những anh hùng huyền thoại Nga Ilya Muromets và Dobrynya Nikitich – được xem là “trái tim” của Rossiya, cho phép con tàu bẻ gãy lớp băng dày tới 4m.
Khi đi vào hoạt động, Rossiya được kỳ vọng sẽ trở thành tàu phá băng mạnh nhất thế giới, mở ra khả năng điều hướng quanh năm tại khu vực phía Đông tuyến hàng hải Phương Bắc – tuyến vận tải có ý nghĩa chiến lược trong khai thác tài nguyên, thương mại và logistics ở Bắc Cực.

Tuyến đường này càng có giá trị trong bối cảnh băng tan đang tạo thêm những lối đi mới, rút ngắn đáng kể hành trình giữa châu Á và châu Âu so với kênh đào Suez.
Phát biểu tại Sarov ngày 22/8, Tổng thống Vladimir Putin khẳng định ưu thế vượt trội của Nga ở Bắc Cực: “Các tàu ngầm hạt nhân chiến lược của chúng ta có thể lặn dưới lớp băng và biến mất khỏi radar. Đây là lợi thế then chốt”.
Ông nhấn mạnh Bắc Cực không chỉ mang ý nghĩa quân sự mà còn có tầm quan trọng thương mại toàn cầu.
Từ đầu những năm 2000, Nga đã đóng mới 8 tàu ngầm hạt nhân lớp Borei, được trang bị tên lửa đạn đạo liên lục địa Bulava với tầm bắn 8.000km. Chiếc mới nhất tên Knyaz Pozharsky vừa hạ thủy năm ngoái, trong khi 2 chiếc khác đang được hoàn thiện. Đây được coi là trụ cột trong lực lượng răn đe chiến lược của Nga trong nhiều thập kỷ tới.
Không chỉ dừng lại ở tàu ngầm, Nga còn là quốc gia duy nhất sở hữu và vận hành hạm đội tàu phá băng hạt nhân, duy trì sự hiện diện thường trực tại Bắc Băng Dương. Song song, Moscow cũng đẩy mạnh xây dựng mạng lưới căn cứ quân sự, sân bay, hệ thống radar và triển khai vũ khí chuyên dụng, trong đó có tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion-P.