Ngôi đình được xây dựng từ thế kỷ 17 gắn với lễ hội chọi trâu nổi tiếng, là đình cổ duy nhất của tổng Đồ Sơn xưa còn lại đến ngày nay
Ngoài giá trị lịch sử, ngôi đình là một phần không thể tách rời trong không gian và thời gian của Lễ hội truyền thống Chọi Trâu Đồ Sơn.
Đình Ngọc tên đầy đủ là Đình Ngọc Xuyên, nằm tại tổ dân phố Ngọc Sơn, phường Ngọc Xuyên, quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng. Đình Ngọc Xuyên có vị trí ở ngay chân núi Rồng, tọa lạc hướng bắc nơi có con đường chạy qua trung tâm quận. Đình Ngọc Xuyên nằm trong quần thể danh lam thắng cảnh nổi tiếng của đất Đồ Sơn (Đình Ngọc – Suối Rồng – Đền Long Sơn – Tháp Tường Long).
Đình Ngọc Xuyên
Đình Ngọc Xuyên được xây dựng từ cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18, (tên cũ là Ngọc Tuyền) xây dựng để tôn thờ thần Điểm Tước đã được các vương triều trước đây phong sắc Thượng Đẳng Thần và thờ Lục Vị Tiên Công, trong đó có 2 vị là Cao Sơn Thần Vương và Tràng Ngọ Thần Vương ngự tại núi Ngọc.
Bài vị thờ thần Điểm Tước được đặt trang trọng trong hậu cung của đình
Đình xưa có 9 nóc, làm bằng gỗ chò chỉ, quế thơm, mái lợp ngói ta, thiết kế theo kiểu cung đình. Đình Ngọc Xuyên hiện nay là một công trình kiến trúc có quy mô vừa phải, bố cục hình chữ “Đinh”. Năm 1929 , đình được xây dựng lại theo kiến trúc kiểu chữ Đinh với 5 gian đại bái, 3 gian hậu cung theo nghệ thuật kiến trúc thời Nguyễn. Đây là ngôi đình cổ duy nhất của tổng Đồ Sơn xưa còn lại đến ngày nay.
Đình Ngọc Xuyên chỉ có 2 mái, mái trước và mái sau, không có mái phải và mái trái. Lối kiến trúc này gọi là Tường Hồi Bít Đốc (2 bên hồi được xây tường từ dưới lên mái). Mái đình lợp bằng ngói mũi hài. Phía trên đường bờ nóc của mái đình là hình tượng Hổ Phù.
Đình Ngọc Xuyên chỉ có 2 mái
Về nghệ thuật trang trí, trên các đầu kìm, đầu bẩy, các xà kẻ, rường cuốn là những hình ảnh của tứ linh (long, ly, quy, phượng) mây cụm, cỏ cây hoa lá thiên nhiên... quen thuộc, được chạm khắc tinh xảo. Nội thất đình rực rỡ ánh sắc kim của kiệu rồng, long khám, ngai, bài vị, hương án, chấp kích, bát bửu, hoành phi... được chạm trổ trang trí và sơn son thếp vàng lộng lẫy.
Hàng năm, cứ đến ngày mùng 9 tháng giêng, Đình Ngọc tổ chức lễ khai xuân đầu năm. Đình còn là nơi tổ chức các hoạt động phục vụ cho Lễ hội chọi trâu truyền thống của quận. Ngày 1/8 tổ chức Lễ thượng cờ khai hội. Ngày 7/8 tổ chức lễ Rước nước từ Đền nghè về Đình. Ngày 8/8 tổ chức Lễ trình trâu và đêm ngày mùng 8, rạng ngày mùng 9 làm Lễ xuất trận. Ngày 10/8 tổ chức Lễ Tạ Thành Hoàng. Ngày 16/8 tổ chức lễ Tống thần.
Đình Ngọc Xuyên là một phần không thể tách rời trong không gian và thời gian của Lễ hội truyền thống Chọi Trâu Đồ Sơn
Ngoài giá trị lịch sử, đình làng Ngọc Xuyên là một phần không thể tách rời trong không gian và thời gian của Lễ hội truyền thống Chọi Trâu Đồ Sơn. Với những giá trị văn hoá truyền thống và đậm đà bản sắc của người dân miền biển Đồ Sơn, ngày 3/8/2007, Đình Ngọc Xuyên đã được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
