Nhìn lại những con số kỷ lục của mùa mưa bão năm 2025

Các chuyên gia bão của FOX Weather Bryan Norcross cùng với nhà nghiên cứu cấp cao Phil Klotzbach, thuộc Khoa Khí tượng, Đại học Bang Colorado, Mỹ, đã chia sẻ những đánh giá về thống kê mùa bão, đồng thời so sánh với dự báo đầu mùa do NOAA và Đại học Bang Colorado công bố.

Theo các chuyên gia, chỉ còn hơn một tuần nữa là mùa bão 2025 chính thức khép lại và hiện tại không có hoạt động nhiệt đới nào. Các nhà khoa học đang tổng hợp những tác động kỷ lục của mùa bão năm nay.

Mùa bão 2025 đã hình thành tổng cộng 13 cơn bão được đặt tên, trong đó có 5 cơn bão mạnh và 4 cơn đạt cấp 3 trở lên theo Thang Sức gió Bão Saffir-Simpson. Việc không có cơn bão nào đổ bộ vào Hoa Kỳ là một sự kiện hiếm gặp, lần cuối xảy ra vào năm 2015.

Phil Klotzbach nhận định mùa bão 2025 có nhiều khác biệt so với dự báo ban đầu. Chỉ số Năng lượng Bão Tích lũy (ACE), đo tổng năng lượng được tạo ra trong mùa bão, đạt 133. Bryan Norcross nhấn mạnh: "Điều quan trọng là ACE được dự báo ở mức trên trung bình và thực tế kết thúc cũng ở mức trên trung bình."

Theo Klotzbach, mặc dù số lượng cơn bão không nhiều, nhưng cường độ lại vượt trội. Ba cơn bão đạt cấp 5 trong mùa này, gồm Erin và Humberto với tốc độ gió 257 km/h vào các tháng 8 và 9, trong khi Melissa kết thúc mùa bão với cấp 5 tại Jamaica, đạt tốc độ gió 297 km/h.

Bão Melissa đã lập nhiều kỷ lục, trở thành cơn bão mạnh nhất đổ bộ Jamaica và Đại Tây Dương trong 90 năm qua. Tốc độ gió kỷ lục 405 km/h được đo bằng thiết bị dropsonde thả từ máy bay NOAA Hurricane Hunter, xác nhận đây là cơn bão có tốc độ gió mạnh nhất từng ghi nhận. Hình ảnh vệ tinh cho thấy Melissa ngay phía Nam Jamaica sáng 28/10/2025.

Trước đó, Erin gây ngập lụt dọc bờ Đông Hoa Kỳ vào cuối tháng 8, trong khi Humberto di chuyển gần bờ Đông Hoa Kỳ vào cuối tháng 9 theo sát bão Gabrielle. Sóng lớn do Humberto và bão Imelda gây ra khiến nhiều ngôi nhà ở vùng Outer Banks, Bắc Carolina bị sập, tổng cộng 9 căn trong vài ngày.

Tại Việt Nam, mùa mưa bão năm nay cũng ghi nhận những con số cực đoan hiếm gặp cả về cường độ, tần suất và phạm vi ảnh hưởng. Chỉ trong 9 tháng đầu năm, Biển Đông xuất hiện 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới (10 bão, 4 áp thấp nhiệt đới), cao hơn hẳn trung bình nhiều năm.

6 cơn bão (số 1, 3, 5, 6, 9, 10) ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến Việt Nam, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ đủ dài để khắc phục hậu quả.

Ngay từ tháng 6, bão số 1 (Wutip) xuất hiện, là cơn bão đầu tiên xuất hiện sớm nhất trên Biển Đông trong hơn 40 năm. Dù không đổ bộ, hoàn lưu của bão vẫn gây mưa kỷ lục 250-550mm từ phía Nam Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, nhiều nơi vượt 800mm, dẫn đến lũ lịch sử trên các sông Trung Bộ.

Hơn một tháng sau, bão số 3 và số 5 liên tiếp đổ bộ, gây gió cấp 10-11, giật cấp 12, mưa 200-400mm, có nơi trên 500mm, kéo theo lũ vượt báo động 3 trên hệ thống sông Cả, sông Mã, Hoàng Long, sông Thao.

Siêu bão số 9 (Ragasa) xuất hiện trên Biển Đông cuối tháng 9. Cường độ mạnh nhất của Ragasa được các trung tâm dự báo quốc tế đánh giá vượt siêu bão Yagi năm 2024. Đây là lần đầu tiên Việt Nam xác định cấp gió bão đạt cấp 17, giật trên cấp 17 - cấp cuối cùng của thang đo gió bão Bô-phô.

Siêu bão Ragasa trở thành siêu bão mạnh nhất từng ghi nhận trên Biển Đông. Dù suy yếu trước khi vào bờ, cơn bão này cho thấy nguy cơ thực sự của các siêu bão trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Ngay sau Ragasa, bão số 10 (Bualoi) đổ bộ trực tiếp vào Hà Tĩnh và Bắc Quảng Trị với cường độ gió cấp 10-12, giật cấp 14, mưa 300-600mm diện rộng, gây ngập lụt, sạt lở và lũ quét trên diện rộng từ Bắc Bộ đến Trung Bộ. Tốc độ di chuyển trung bình của bão lên tới 30-35 km/h, nhanh gấp đôi so với các cơn bão bình thường. Thời gian bão lưu trên đất liền kéo dài hơn 12 tiếng tại các tỉnh Nghệ An - Bắc Quảng Trị.

Hoàn lưu gió bão mạnh từ cấp 6 trở lên trải dài 11/21 tỉnh ven biển, trong đó khu vực có gió mạnh từ cấp 8 trải dài từ Ninh Bình đến Quảng Trị. Vùng tâm bão, Nam Hà Tĩnh - Bắc Quảng Trị, là nơi gió mạnh nhất, phổ biến cấp 10-11, giật cấp 13-14. Dù ở cách xa tâm bão hàng trăm km, từ rạng sáng đến trưa ngày 29/9, một số tỉnh Bắc Bộ đã ghi nhận dông lốc xoáy, vòi rồng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), 10 tháng đầu năm 2025, mưa bão, lũ lụt và thiên tai đã làm 279 người chết và mất tích, 363 người bị thương; 314,4 nghìn ha lúa và 76,7 nghìn ha hoa màu bị hư hỏng; gần 5 triệu con gia súc và gia cầm bị chết; 323,9 nghìn ngôi nhà bị sập đổ, cuốn trôi và hư hại. Tổng giá trị thiệt hại về tài sản ước tính 59.245,9 tỷ đồng.

Trong đợt mưa lũ lịch sử ở miền Trung - Tây Nguyên vừa qua, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến sáng 23/11, mưa lũ đã làm 102 người chết, mất tích, hơn 1.100 nhà bị hư hỏng, thời điểm lớn nhất là 186.000 nhà bị ngập; trên 80.000 ha lúa, hoa màu bị thiệt hại. Ước tính thiệt hại sơ bộ ban đầu 9.035 tỷ đồng.

Tổng hợp