Nông dân Mỹ ‘chết đứng’ vì Trung Quốc quay lưng, Nhà Trắng tung 14 tỷ USD giải cứu

Theo CNN, Nhà Trắng đang gấp rút hoàn thiện một gói cứu trợ trị giá hàng chục tỷ USD nhằm hỗ trợ ngành nông nghiệp đang lao đao vì chi phí tăng vọt, giá hàng hóa lao dốc và thị trường xuất khẩu bị thu hẹp.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), chi phí sản xuất nông nghiệp năm 2025 ước đạt 467,4 tỷ USD, tăng thêm 12 tỷ USD so với năm trước. Số vụ phá sản trang trại trong nửa đầu năm nay cũng đã lên mức cao nhất kể từ 2021.

Những khó khăn này bị đẩy lên mức nghiêm trọng hơn bởi chính các chính sách của ông Trump: từ siết nhập cư khiến nguồn lao động nông nghiệp thiếu hụt, cho đến việc tái khơi dậy căng thẳng thương mại với Trung Quốc.

“Nông nghiệp Mỹ đang đối mặt với thách thức lớn, đặc biệt là các loại cây trồng chủ lực như đậu nành, ngô, lúa mì, cao lương và bông”, Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins thừa nhận.

Đậu nành – tâm điểm khủng hoảng

Ngành đậu nành, vốn là niềm tự hào của nông nghiệp Mỹ với giá trị xuất khẩu hơn 24 tỷ USD trong năm 2024, nay trở thành biểu tượng cho cuộc khủng hoảng. Một nửa lượng đậu nành Mỹ từng xuất sang Trung Quốc, nhưng từ tháng 5, con số này đã giảm về 0 khi Bắc Kinh áp thuế 20% và tạm dừng nhập khẩu để trả đũa thuế quan của ông Trump.

Đây là cú đánh chí mạng vào nông dân Mỹ đúng vào mùa thu hoạch. Trong khi đó, Trung Quốc nhanh chóng chuyển sang Nam Mỹ, mua ít nhất 10 lô hàng đậu nành từ Argentina và ký thỏa thuận mở rộng thương mại nông sản với Brazil. Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Washington tung gói hỗ trợ 20 tỷ USD cho Ngân hàng Trung ương Argentina nhằm ổn định đồng peso, vô tình giúp Bắc Kinh có thêm nguồn cung thay thế.

Hiệp hội Đậu nành Mỹ đã kêu gọi chính quyền Trump nhanh chóng đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc: “Trung Quốc là khách hàng lớn nhất thế giới và là thị trường xuất khẩu chủ lực của chúng ta”, Chủ tịch hiệp hội Caleb Ragland nhấn mạnh.

Nhà Trắng soạn gói cứu trợ hàng chục tỷ USD

Theo CNN, Nhà Trắng đã tổ chức nhiều cuộc họp liên bộ với Bộ Nông nghiệp và Bộ Tài chính để hoàn thiện gói cứu trợ trị giá từ 10 đến 14 tỷ USD. Hai phương án đang được xem xét gồm:

Trích một phần doanh thu từ thuế nhập khẩu để hỗ trợ nông dân, như lời ông Trump tuyên bố: “Chúng ta kiếm được rất nhiều tiền từ thuế quan, và tôi sẽ dùng một phần nhỏ trong đó để giúp nông dân. Tôi sẽ không bao giờ bỏ rơi họ!”

Khai thác quỹ cứu trợ hàng hóa khẩn cấp (ECAP) của Bộ Nông nghiệp, từng được sử dụng hồi tháng 3 để cấp 10 tỷ USD cho nông dân.

Một số quan chức cho biết Nhà Trắng có thể kết hợp cả hai phương án, tùy vào nguồn tiền nào có thể giải ngân nhanh hơn. “Con số cuối cùng sẽ phụ thuộc vào nhu cầu thực tế của nông dân và lượng thuế quan thu về”, một quan chức tiết lộ.

Các quan chức Nhà Trắng cho rằng việc bảo vệ ngành nông nghiệp không chỉ là chuyện kinh tế, mà còn là vấn đề an ninh quốc gia.

“Chúng ta cần tự trồng được lương thực. Nếu phụ thuộc vào nhập khẩu, đó sẽ là rủi ro lớn cho an ninh đất nước”, một quan chức nhấn mạnh.

Tổng thống Trump được cho là đang gây sức ép lên nội các để hành động nhanh chóng, nhất là khi nhiều nông dân ở các bang trung tây, lực lượng ủng hộ cốt lõi giúp ông tái đắc cử năm 2024, đang mất dần kiên nhẫn. Ông cũng cho biết sẽ đưa vấn đề đậu nành lên bàn đàm phán trực tiếp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Hàn Quốc vào tháng tới.

Trong khi đó, Bộ trưởng Rollins, người được xem là nhân vật thúc đẩy mạnh mẽ nhất kế hoạch cứu trợ, khẳng định việc tạm thời dùng nguồn thuế quan để bù đắp cho nông dân là “giải pháp thanh lịch và hợp lý”.

“Giữa thời điểm bất ổn này, khả năng bù đắp thiệt hại bằng nguồn thu từ thuế nhập khẩu chính là hướng đi mà Tổng thống muốn chúng ta theo đuổi", Rollins nói.

Theo CNN