Nóng: Ông Trump tuyên bố đạt nhiều đồng thuận với Trung Quốc sau hàng giờ đàm phán kín

Sau nhiều giờ đàm phán kín giữa các quan chức cấp cao Mỹ và Trung Quốc tại Thụy Sĩ, Tổng thống Donald Trump tuyên bố các cuộc thảo luận thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đạt được "tiến triển lớn", mở ra hy vọng hạ nhiệt căng thẳng kéo dài giữa đôi bên.

Trong thông điệp đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump mô tả phiên đàm phán ngày 10/5 là “rất tốt”, đồng thời tiết lộ hai nước đã bàn bạc nhiều vấn đề và đạt được những đồng thuận ban đầu.

“Cuộc gặp hôm nay với phía Trung Quốc tại Thụy Sĩ diễn ra rất tốt. Nhiều vấn đề đã được trao đổi và đạt được đồng thuận. Một cuộc tái khởi động toàn diện đã được đàm phán trong tinh thần thân thiện nhưng vẫn mang tính xây dựng. Vì lợi ích chung của cả hai quốc gia, chúng tôi mong muốn Trung Quốc mở rộng hơn cánh cửa cho doanh nghiệp Mỹ. ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC TIẾN TRIỂN LỚN!!!”, ông Trump viết.

Dẫn đầu phái đoàn Mỹ là Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, trong khi Phó Thủ tướng Trung Quốc He Lifeng dẫn dắt đoàn Trung Quốc. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên được công bố kể từ khi Tổng thống Trump áp mức thuế lên tới 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, còn Bắc Kinh đáp trả bằng thuế 125% và hạn chế xuất khẩu đất hiếm – nguyên liệu quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp của Mỹ.

Cuộc gặp diễn ra tại phái bộ Thụy Sĩ của Liên Hợp Quốc ở Geneva và sẽ tiếp tục vào Chủ nhật (ngày 11/5) theo một nguồn tin nắm rõ tình hình. Đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer cũng tham dự vòng đàm phán này.

Cả hai bên đều cố gắng thể hiện mình đang nắm lợi thế, nhưng nguy cơ căng thẳng tiếp tục leo thang vẫn rất rõ ràng. Cuộc chiến thuế quan kéo dài đã làm thị trường tài chính biến động, gây thiếu hụt hàng hóa và đẩy giá cả tăng cao tại Mỹ, khiến chính quyền ông Trump chịu áp lực phải tìm cách thoát khỏi bế tắc với Trung Quốc.

Trong khi đó, báo chí nhà nước Trung Quốc mô tả cuộc gặp tại Geneva là “một bước quan trọng hướng tới giải pháp”, dù thừa nhận cần sự kiên nhẫn, quyết tâm và hậu thuẫn quốc tế để đạt được thỏa thuận cuối cùng. Tân Hoa xã cũng khẳng định Bắc Kinh quyết bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì trật tự thương mại toàn cầu.

Tổng thống Trump vẫn giữ lập trường cứng rắn. Ông nhấn mạnh sẽ không dỡ bỏ thuế nếu Trung Quốc không có nhượng bộ đáng kể. Tuy nhiên, hôm 9/5, ông bất ngờ gợi ý mức thuế 80% có thể “hợp lý”.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick tuyên bố trên Fox News rằng sẽ “không có chuyện” dỡ bỏ hoàn toàn thuế quan, kể cả khi đàm phán đạt kết quả tích cực. “Nếu mọi việc thuận lợi, các mức thuế có thể trở nên dễ thở hơn – ở mức mà doanh nghiệp có thể vận hành”, ông nói.

Về phía Trung Quốc, chính quyền Bắc Kinh tỏ ra dè dặt, không đặt nhiều kỳ vọng vào một đột phá ngay lập tức, mà xem đây là bước thăm dò nhằm đánh giá mức độ nghiêm túc từ phía Mỹ.

Theo ước tính, nếu mức thuế hiện tại được duy trì, khoảng 90% hoạt động thương mại song phương trị giá 700 tỷ USD mỗi năm sẽ bị xóa sổ. Xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 21%, trong khi xuất khẩu sang EU lại tăng 8%. Sản lượng tại nhiều nhà máy Trung Quốc đã giảm, thậm chí phải tạm ngừng hoạt động. Kinh tế nội địa nước này cũng đối mặt với áp lực giảm phát và sản xuất trì trệ.

Ở phía bên kia Thái Bình Dương, nền kinh tế Mỹ dù còn trụ vững nhưng đã bắt đầu ghi nhận dấu hiệu thiếu hụt hàng hóa. Các nhà phân tích cảnh báo tình trạng khan hàng sẽ sớm xuất hiện, ảnh hưởng trực tiếp tới việc làm trong các ngành vận tải, bán lẻ và hậu cần. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng cảnh báo về những bất ổn gia tăng, khi kinh tế Mỹ ghi nhận quý suy giảm đầu tiên kể từ năm 2022.

Tác động từ cuộc chiến thương mại không dừng lại ở hai quốc gia. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã hạ dự báo thương mại toàn cầu, cho rằng tổng khối lượng giao dịch sẽ giảm 0,2% trong năm nay – thấp hơn gần 3 điểm phần trăm so với kịch bản không có chiến tranh thương mại. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng điều chỉnh giảm mạnh triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm nay và năm tới.

Mục tiêu lâu dài của ông Trump vẫn là tái cân bằng cán cân thương mại và buộc Bắc Kinh mở cửa thị trường. “Họ có rất nhiều điều để được lợi. Thực chất, họ được lợi nhiều hơn chúng ta”, ông Trump khẳng định.

Một trong những ưu tiên của Mỹ tại vòng đàm phán lần này là đề nghị Trung Quốc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm – nguyên liệu thiết yếu cho nhiều ngành công nghệ cao.

Ngoài ra, chính quyền Trump cũng đề nghị Bắc Kinh siết chặt việc xuất khẩu các tiền chất dùng để sản xuất fentanyl. Tuy nhiên, vấn đề này nhiều khả năng sẽ được xử lý thông qua một kênh đàm phán riêng, tách biệt với các cuộc thương lượng hiện tại.

Trung Quốc cho biết họ đã mạnh tay trấn áp hoạt động buôn bán fentanyl và tuyên bố Washington “nên cảm ơn” về những nỗ lực đó.

>> Giờ G đã điểm: Mỹ-Trung chính thức bước vào bàn đàm phán thương mại