Ông Trần Quí Thanh, tỷ phú USD nhờ bán nước đóng chai, vướng lao lý vụ án nghìn tỷ
Ông Trần Quí Thanh là một trong những đại gia giàu nhất tại Việt Nam với doanh thu khủng của Tập đoàn Tân Hiệp Phát. Bên cạnh những tham vọng rất lớn, ông chủ của đế chế nước giải khát sa vào tai tiếng kim tiền và cuối cùng là vòng lao lý.
Đế chế nước giải khát Tân Hiệp Phát và tham vọng số 1 Đông Nam Á
Tân Hiệp Phát thành lập năm 1994, được biết đến là một công ty gia đình hàng đầu trong lĩnh vực hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tại Việt Nam, với lợi nhuận rất lớn, có năm vượt qua cả các ông lớn nước ngoài như Pepsi và Coca-Cola.
Tên tuổi của Tân Hiệp Phát và độ giàu có của nhà ông Trần Quí Thanh đã được nói đến từ lâu. Tuy nhiên, phải tới năm 2018, khi con gái của ông Thanh - Trần Phương Uyên ra mắt cuốn sách Competing with Giants (tạm dịch: Cạnh tranh với người khổng lồ) do Forbesbook xuất bản, sách này mới tiết lộ về một tỷ phú Việt tầm cỡ thế giới nhưng chưa từng lọt vào một danh sách giàu có nào.
Trong sách có đề cập tới việc ông Trần Quí Thanh từng từ chối khoản tiền 2,5 tỷ USD mà Coca Cola đã đề nghị mua cổ phần chi phối từ 7 năm trước đó.
Tất nhiên, ông Trần Quí Thanh được xem là người siêu giàu, có thể chỉ xếp sau ông Phạm Nhật Vượng.
Năm 2019, Tân Hiệp Phát lộ kế hoạch tìm kiếm 3 tỷ USD cho tham vọng chinh phục vị trí số 1 Đông Nam Á trong lĩnh vực đồ uống.
Khi đó, theo Bloomberg, ông Trần Quí Thanh cho biết ông đang tìm kiếm một đối tác chiến lược để có thể đầu tư 3 tỷ USD giúp Tân Hiệp Phát trở thành một “Red Bull” tiếp theo trong khu vực.
Theo đó, đối tác mới phải sẵn sàng đầu tư ít nhất 2 cho tới 3 tỷ USD nhằm để công ty mở rộng ra khu vực châu Á và phạm vi toàn cầu và phải có các bí quyết trong ngành hoặc hệ thống phân phối, chứ không chỉ là một nhà đầu tư cổ phần.
Khi đó, Tân Hiệp Phát kỳ vọng sẽ tăng doanh thu gấp đôi lên 1 tỷ USD trong vòng 5 năm sau đó và giá trị của doanh nghiệp có thể đạt 5 tỷ USD. Kế hoạch của Tân Hiệp Phát diễn ra trong bối cảnh doanh nghiệp này trước đó đã đầu tư 500 triệu USD cho 3 nhà máy mới và sẽ đầu tư thêm 500 triệu USD nữa cho giai đoạn tiếp theo.
Với sự xuất hiện trong ForbesBooks từ năm 2018, ông Trần Quí Thanh được xem là gương mặt người Việt nữa sẽ nhanh chóng lọt danh sách tỷ phú USD.
Bước ngoặt bất động sản và vòng lao lý
Mặc dù có rất nhiều tiền và được xem là tỷ phú USD ẩn mình nhưng ông Trần Quí Thanh lại dính vòng lao lý trong hoạt động cho vay.
Năm 2015, Tân Hiệp Phát bị tai tiếng với vụ “con ruồi 500 triệu đồng”. Sau đó Tân Hiệp Phát thừa nhận, nếu người tiêu dùng tiếp tục quay lưng với sản phẩm thì doanh nghiệp có nguy cơ phá sản trong vài năm.
Hoạt động từ mảng truyền thống “nước giải khát” đem về một lượng tiền lớn cho nhà ông Thanh. Vào khoảng những năm đầu thập kỷ trước, nhóm người nhà ông Thanh đã gửi tiết kiệm gần 6.000 tỷ đồng tại Ngân hàng Xây dựng (VNCB) và bị mắc kẹt tại vụ án liên quan đến Phạm Công Danh và ngân hàng này.
Với một lượng tiền mặt được cho là rất lớn sau nhiều năm bán nước giải khát ngang tầm các ông lớn ngoại, gia đình ông Trần Quí Thanh tính tới việc mở rộng hoạt động kinh doanh.
Còn bà Trần Uyên Phương đã đầu tư vào cổ phiếu YEG của CTCP Tập đoàn Yeah1 - một doanh nghiệp được kỳ vọng là kỳ lân của ngành truyền thông. Tuy nhiên, sau đó bà Phương quyết định rút dần khỏi Yeah1 và thua lỗ lớn.
Năm 2019, gia đình ông Thanh gây bất ngờ khi thành lập một loạt công ty bất động sản với tổng vốn điều lệ đăng ký lên đến cả chục nghìn tỷ. Gia đình doanh nhân này cũng được cho là đã âm thầm mua nhiều khu đất có vị trí đắc địa.
Tân Hiệp Phát cũng lập công ty mua bán nợ vốn 100 tỷ đồng với mục đích được cho là nhằm săn quỹ đất trong giai đoạn đầu làm bất động sản.
Bước ngoặt khiến cha con ông Thanh rơi vào vòng lao lý là hoạt động cho vay tiền.
Hồi cuối tháng 2, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố ông Trần Quí Thanh và 2 con gái chiếm đoạt 1.040 tỷ đồng của 4 tổ chức, cá nhân thông qua hoạt động vay tiền nhưng ký hợp đồng là mua bán tài sản.
Theo cáo trạng của VKSND công bố, cha con ông Trần Quí Thanh và các bên vay không làm hợp đồng vay tiền có cầm cố tài sản mà buộc các doanh nghiệp, cá nhân vay tiền phải làm hợp đồng chuyển nhượng dự án, cổ phần trong dự án, bất động sản, có giá trị thấp hơn rất nhiều lần so với giá trị thực tế của tài sản.
Theo chỉ đạo của ông Thanh, 2 con gái là Trần Uyên Phương và Trần Ngọc Bích đứng tên nhận chuyển nhượng tài sản. Sau đó, nhóm của ông Thanh nhanh chóng làm các thủ tục sang tên để nắm quyền kiểm soát, định đoạt tài sản.
Khi bên vay thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ gốc, tiền lãi theo thoả thuận thì cha con ông Trần Quí Thanh lại ra lý do bất hợp lý để từ chối việc thanh toán, không trả lại tài sản, cho rằng chủ tài sản vi phạm các điều khoản hợp đồng nên bị mất quyền mua lại... hoặc tạo ra các lý do khác.
Ngày 23/4, TAND TP.HCM mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” đối với bị cáo Trần Quí Thanh và 2 con gái là Trần Uyên Phương và Trần Ngọc Bích.
| Sau cả thập kỷ cạnh tranh quyết liệt, thị trường nước giải khát đóng chai Việt Nam trong khoảng 5 năm qua đã định hình rõ nét nhóm doanh nghiệp thống lĩnh gồm 3 cái tên từ khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là Suntory Pepsi, Coca-Cola, URC cùng 2 doanh nghiệp nội là Tân Hiệp Phát và Tập đoàn Masan. Theo CTCP Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam (Virac), thị trường nước giải khát Việt Nam tập trung khi tổng thị phần 5 doanh nghiệp lớn nhất trong năm 2022 chiếm khoảng 57%. Pepsico duy trì vị thế dẫn đầu trong mảng nước giải khát (theo giá trị). Xét theo các phân khúc, Pepsico cũng dẫn đầu ở các mảng như đồ uống có gas, nước hoa quả, nước đóng chai và nước uống thể thao. Vị trí thứ 2 trong năm 2022 thuộc về Coca-cola Việt Nam; chiếm thị phần lớn ở các phân khúc đồ uống có ga, nước đóng chai và nước hoa quả. Tân Hiệp Phát và URC Việt Nam (đến từ Philippines) dẫn đầu ở phân khúc trà uống liền trong khi Red Bull (đến từ Thái) xếp đầu tiên trong phân khúc nước tăng lực. |
>> Ông Trần Quí Thanh hầu toà, mái tóc bạc trắng sau một năm bị bắt tạm giam
