Phát hiện mộ cổ chứa hàng chục đồ trang sức bằng vàng và trâm ngà, được cho là của một phụ nữ giàu có

Theo Archaeology News - tạp chí uy tín về khảo cổ học, các nhà khảo cổ đã phát hiện ngôi mộ giàu có nhất từng được tìm thấy tại Tepe Chalow, miền Đông Iran.

Ngôi mộ chứa hài cốt của một phụ nữ trẻ, khoảng dưới 18 tuổi cùng bộ sưu tập 34 đồ tùy táng, bao gồm trang sức bằng vàng, trâm ngà, dụng cụ bằng đồng và các hiện vật đá được chạm khắc tinh xảo từ clorit, lapis lazuli và đá vôi. Phát hiện này giúp làm sáng tỏ thêm về Nền văn minh Khorasan Lớn (GKC) - một nền văn hóa thịnh vượng vào cuối thiên niên kỷ thứ ba và đầu thiên niên kỷ thứ hai trước Công nguyên.

Trải dài từ Đông Bắc Iran đến các khu vực nay thuộc Turkmenistan, Afghanistan và Uzbekistan, GKC được xem là một trung tâm giao lưu văn hóa - thương mại quan trọng, có mối liên hệ với các nền văn minh lớn cùng thời như Lưỡng Hà, Thung lũng Indus và vùng Vịnh Ba Tư.

Tepe Chalow nằm trên đồng bằng Jajarm, là di chỉ cực Tây được biết đến có liên quan tới GKC. Dù các công trình kiến trúc nơi đây hầu như không còn do tác động của nông nghiệp và xói mòn, các nhà khảo cổ vẫn phát hiện được nhiều ngôi mộ cổ.

Phần lớn là mộ hố, trong đó người chết được chôn trong tư thế khom người hướng về Đông Nam, kèm theo đồ gốm và vật dụng cá nhân - đặc trưng cho tập tục mai táng tại khu vực này.

Ngôi mộ của người phụ nữ trẻ vừa được phát hiện đặc biệt gây chú ý nhờ sự phong phú và cách sắp xếp độc đáo của hiện vật bên trong. Trong số đó có 12 món đồ gốm, 7 vật dụng bằng đá, 1 con dấu, 1 chuỗi hạt và 13 món kim loại làm bằng vàng, đồng hoặc đồng thau.

Nổi bật nhất là chiếc ghim bằng đồng được chạm khắc hình bàn tay cầm hoa hồng, cùng các bình lễ vật trang trí hình rắn và bọ cạp. Một chiếc bình gốm lớn đặt gần chân người quá cố chứa bên trong một bình đồng nhỏ, càng làm tăng giá trị biểu tượng của ngôi mộ.

Số lượng và độ tinh xảo của các hiện vật cho thấy người được chôn cất có thể thuộc tầng lớp giàu có. Điều thú vị là các ngôi mộ nữ ở nghĩa trang này thường được trang hoàng lộng lẫy hơn mộ nam, gợi ý rằng phụ nữ có thể giữ vai trò xã hội quan trọng trong nền văn minh GKC.

Vị trí của Tepe Chalow gần các tuyến thương mại cổ xưa cũng góp phần mang lại sự thịnh vượng cho khu vực. Những tuyến đường này về sau trở thành một phần của Con đường Tơ lụa, kết nối Trung Á với các trung tâm giao thương và văn hóa rộng lớn hơn.

Hiện nay, các nghiên cứu liên ngành tại di chỉ Tepe Chalow đang được tiến hành nhằm hiểu rõ hơn cuộc sống và nguồn gốc của những người từng gắn liền với GKC. Các nhà khoa học đang phân tích DNA và đồng vị để tìm hiểu chế độ ăn uống, xuất xứ; đồng thời tiến hành nghiên cứu công nghệ trên các hiện vật nhằm khám phá nghề thủ công và mạng lưới thương mại thời bấy giờ.

Dù chịu ảnh hưởng nặng nề bởi xói mòn, Tepe Chalow vẫn tiếp tục cung cấp những hiểu biết quý giá về một nền văn minh từng rực rỡ, giữ vai trò quan trọng trong thời kỳ đồ đồng ở khu vực Âu - Á.

Nguồn: Archaeology News