Phát hiện ngoại hành tinh ‘mini’ cách Trái Đất 6 năm ánh sáng

Mới đây, các nhà thiên văn học đã công bố một phát hiện về một ngoại hành tinh (exoplanet) hiếm hoi có kích thước nhỏ hơn Trái Đất, đang quay quanh một trong những ngôi sao gần Mặt Trời nhất.

Dù bề mặt của hành tinh này quá nóng để hỗ trợ sự sống, nhưng phát hiện này mở ra nhiều thông tin thú vị về vũ trụ xung quanh chúng ta. Sau quá trình quan sát kéo dài 5 năm bằng Kính viễn vọng Rất Lớn (Very Large Telescope) tại sa mạc Chile, nhóm nghiên cứu đã xác nhận rằng hành tinh này quay quanh ngôi sao lùn đỏ Barnard, cách Trái Đất chỉ khoảng 6 năm ánh sáng. Ngôi sao Barnard hiện đang là một trong những mục tiêu ưu tiên hàng đầu cho các chuyên gia trong lĩnh vực tìm kiếm ngoại hành tinh, nhờ vào vị trí gần gũi và khả năng quan sát dễ dàng.

Các nhà khoa học đang tìm kiếm những hành tinh nằm trong "vùng có thể sinh sống" (Goldilocks zone), nơi mà nhiệt độ không quá nóng cũng không quá lạnh, cho phép nước lỏng, yếu tố thiết yếu cho sự sống có thể tồn tại. Tuy nhiên, hành tinh vừa được phát hiện - mang tên "Barnard b", lại không nằm trong khu vực này.

Barnard b quay quanh ngôi sao chủ của nó ở khoảng cách gần gấp 20 lần khoảng cách giữa Sao Thủy và Mặt Trời. Một năm trên Barnard b tương đương chỉ 3 ngày trên Trái Đất. Tuy nhiên, nhiệt độ bề mặt của hành tinh này lên tới 125 độ C, mức nhiệt quá cao để nước lỏng có thể tồn tại và ngăn cản bất kỳ dạng sự sống nào phát triển.

Barnard b được coi là một trong những ngoại hành tinh có khối lượng thấp nhất từng được phát hiện và là một trong số ít hành tinh có khối lượng nhỏ hơn Trái Đất. Nhà khoa học Jonay Gonzalez Hernandez từ Viện Vật lý Thiên văn Canarias ở Tây Ban Nha - trưởng nhóm nghiên cứu đã cho biết rằng, mặc dù ngôi sao chủ có nhiệt độ thấp hơn Mặt Trời khoảng 2.500 độ C, nhưng nhiệt độ trên bề mặt của Barnard b vẫn quá cao để duy trì nước lỏng.

Ngôi sao Barnard thuộc chòm sao Ophiuchus và là ngôi sao gần Mặt Trời thứ hai sau hệ Alpha Centauri. Nhờ việc Barnard b quay quanh một ngôi sao lùn đỏ, loại sao có nhiệt độ thấp hơn so với các loại sao khác, các nhà thiên văn học có thể dễ dàng quan sát hành tinh này khi nó di chuyển qua phía trước ngôi sao.

Ngoài Barnard b, nhóm nghiên cứu còn phát hiện dấu hiệu của 3 ngoại hành tinh khác có thể đang quay quanh Barnard nhưng cần thêm dữ liệu để xác nhận những phát hiện này.

Theo ông Alejandro Suarez Mascareno, thành viên trong nhóm nghiên cứu, việc phát hiện Barnard b cùng với hai ngoại hành tinh khác quanh ngôi sao gần đó là Proxima Centauri cho thấy "khu vực vũ trụ gần Trái Đất chứa đầy những hành tinh có khối lượng nhỏ".

Kể từ những năm 1990, đã có hơn 5.700 hành tinh ngoài hệ Mặt Trời được phát hiện. Tuy nhiên, chỉ một số ít trong số đó nằm trong vùng có thể sinh sống. Mặc dù vậy, việc khám phá Barnard b là một bước tiến quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về các hành tinh nhỏ và những điều kiện tồn tại của chúng trong vũ trụ bao la.