‘Phù thủy chứng khoán’ duy trì tỷ suất 220% suốt 5 năm liên tiếp khiến Phố Wall kinh ngạc

Trong thế giới tài chính vốn không thiếu những câu chuyện thành công. Tuy nhiên, hành trình của Mark Minervini vẫn nổi bật theo một cách đặc biệt: không bằng cấp tài chính, không xuất thân danh giá, không có sẵn vốn lớn với vô số thất bại đầu đời, để rồi trở thành một trong những nhà giao dịch vĩ đại nhất thế giới. Ông là nhân vật được Jack Schwager dành hẳn một chương trong Stock Market Wizards và được hàng nghìn nhà đầu tư xem như tượng đài của kỷ luật và tư duy đúng đắn.

Hành trình của ông bắt đầu từ con số gần như bằng không. Nhưng chính từ thất bại, tự học và sự kỷ luật gần như ám ảnh, Mark Minervini đã viết nên câu chuyện của một trong những nhà giao dịch vĩ đại nhất mọi thời đại, người nổi tiếng với tỷ suất lợi nhuận phi thường và phương pháp SEPA được giới tài chính coi là “kim chỉ nam” cho phong cách giao dịch hiện đại.

Khởi đầu đầy thách thức

Sinh năm 1965 tại New York, Mark Minervini không có sự hậu thuẫn từ gia đình giàu có hay môi trường tài chính chuyên nghiệp.

Ông bước vào thị trường chứng khoán vào thập niên 1980 với vốn liếng ít ỏi, kiến thức gần như bằng 0 và tâm lý háo hức giống như bao nhà đầu tư mới. Không bất ngờ khi những năm đầu tiên, Mark liên tục thất bại. Tài khoản bay hơi, sai lầm nối tiếp sai lầm, thứ mà ngày nay chính ông gọi là “học phí bắt buộc của thị trường”.

Nhưng thay vì bỏ cuộc, Mark chọn cách đối đầu trực diện. Ông bắt đầu tự học một cách nghiêm túc: đọc hàng trăm cuốn sách, phân tích lại hàng ngàn biểu đồ lịch sử, mổ xẻ những siêu cổ phiếu đã tăng hàng trăm phần trăm trong quá khứ. Ông ghi chép, thử nghiệm, sửa sai và xây dựng từng mảnh ghép của hệ thống giao dịch cho riêng mình.

Trong nhiều năm, cuộc sống của Mark xoay quanh màn hình, biểu đồ và những mô hình giá mà sau này trở thành nền tảng của SEPA. Chính những thất bại liên tục đã giúp ông nhận ra: không có kỷ luật, không có cơ hội sống sót.

Bước ngoặt lịch sử

Năm 1997, sau gần một thập kỷ trui rèn, Minervini quyết định thử sức tại U.S. Investing Championship – giải đấu danh giá nhằm tìm ra nhà giao dịch xuất sắc nhất nước Mỹ. Kết quả gây chấn động: ông đạt lợi nhuận 155% trong một năm và trở thành nhà vô địch.

Nhưng đó chỉ là bề nổi của tảng băng.

Trong 5 năm liên tiếp, ông duy trì mức lợi nhuận trung bình 220% mỗi năm, chỉ có duy nhất một quý thua lỗ. Hiệu suất này khiến nhiều quỹ đầu tư lớn phải kinh ngạc.

Jack Schwager, tác giả của loạt sách Market Wizards, đã dành hẳn một chương viết về ông và nhận xét: “Nhiều nhà quản lý quỹ sẽ hạnh phúc nếu năm tốt nhất đời họ bằng với năm tệ nhất của Minervini, mức tăng 128%”.

Từ đó, Mark Minervini trở thành hiện tượng của giới giao dịch độc lập, minh chứng rằng một cá nhân tự học vẫn có thể vượt qua những bộ máy tài chính khổng lồ.

SEPA – Triết lý đầu tư mang “dấu ấn Minervini”

Trọng tâm trong sự nghiệp của Mark Minervini chính là SEPA (Specific Entry Point Analysis), hệ thống phân tích điểm vào lệnh đặc biệt mà ông xây dựng sau hàng chục năm mổ xẻ dữ liệu lịch sử.

SEPA không phải một bộ quy tắc cứng nhắc, mà là một triết lý đầu tư kết hợp ba trụ cột:

Phân tích cơ bản: Minervini chỉ chọn các công ty có tốc độ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận cao, biên lợi nhuận mở rộng và lợi thế cạnh tranh rõ ràng. Ông tập trung vào những doanh nghiệp đang bước vào “chu kỳ mở rộng”, được tổ chức lớn nâng đỡ và có câu chuyện tăng trưởng thuyết phục.

Phân tích kỹ thuật: Mô hình nổi bật nhất gắn với tên tuổi của Minervini là VCP (Volatility Contraction Pattern). Đây là mô hình dạng nền giá tích lũy đặc trưng, trong đó biên độ dao động của cổ phiếu thu hẹp dần qua 3–5 nhịp điều chỉnh liên tiếp. Mỗi lần giá giảm đều nông hơn lần trước, thể hiện áp lực bán yếu đi và lực cầu tích lũy dần. Khi giá co siết đến mức tối thiểu và khối lượng giao dịch giảm thấp, cổ phiếu sẽ chuẩn bị cho pha bứt phá. Điểm mua tối ưu là lúc giá vượt qua đỉnh co hẹp cuối cùng kèm theo khối lượng giao dịch tăng mạnh. Thông thường sau đó giá cổ phiếu sẽ bật tăng mạnh.

Ngoài VCP, Minervini cũng ưa thích các nền giá cốc và tay cầm, nền giá co hẹp, và các mẫu hình tiền bứt phá khác.

Quản lý rủi ro: Đối với ông, bảo vệ vốn quan trọng hơn kiếm lợi nhuận. Ông cắt lỗ nhanh, thường dưới 8%; chỉ tham gia giao dịch khi tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng cao gấp đôi rủi ro; giảm vị thế ngay khi cổ phiếu yếu đi. Và 1 nguyên tắc bất di bất dịch là không trung bình giá xuống.

Minervini từng nói: “Tôi không bao giờ cố đúng; tôi chỉ cố không sai quá lâu”. Và đó cũng là cốt lõi của SEPA: đúng cũng được, sai cũng được, quan trọng là kiểm soát được rủi ro.

Tư duy của một nhà vô địch

Một trong những lý do khiến Mark được xem là huyền thoại nằm ở tính kỷ luật cực đoan.

Hằng ngày, ông lên kế hoạch giao dịch từ tối hôm trước. Ông sẽ lập danh sách cổ phiếu tiềm năng; các điểm pivot; mức vào lệnh, cắt lỗ - chốt lời; kịch bản tốt nhất và xấu nhất.

Ông luyện tập cách phản ứng trước rủi ro ngay cả trước khi rủi ro xảy ra. Cảm xúc, thứ giết chết nhiều nhà đầu tư, được ông kiểm soát bằng quy tắc và kế hoạch chi tiết.

Cách ông tiếp cận thị trường không giống một người tìm kiếm may mắn, mà giống một vận động viên chuyên nghiệp chuẩn bị cho giải đấu lớn - nghiêm túc, kỷ luật và nhất quán.

Không dừng lại ở vai trò nhà giao dịch, Minervini còn là tác giả của nhiều cuốn sách bán chạy, trong đó nổi tiếng nhất là Trade Like a Stock Market Wizard và Think & Trade Like a Champion. Những tác phẩm này hệ thống hóa toàn bộ triết lý SEPA và trở thành tài liệu kinh điển cho trường phái tăng trưởng.

Ông cũng sáng lập Master Trader Program (MTP) và Minervini Private Access (MPA), nơi ông đào tạo hàng nghìn nhà giao dịch trên toàn thế giới. Mặc dù đôi khi gây tranh cãi vì mức học phí cao, các chương trình này vẫn được đánh giá là thực tế và giá trị bởi những người theo đuổi phong cách giao dịch tăng trưởng.

Một di sản lớn hơn những con số lợi nhuận

Từ một chàng trai trẻ tự học, thua lỗ triền miên, Mark Minervini đã trở thành huyền thoại nhờ sự kiên định phi thường. Những con số lợi nhuận 200% mỗi năm hay chức vô địch giao dịch chỉ là phần bề mặt.

Điều còn lại, và quan trọng hơn, là cách ông truyền cảm hứng cho nhà đầu tư cá nhân rằng: Bạn không cần xuất thân đặc biệt để thành công. Bạn cần kỷ luật, sự thật thà với bản thân và sự tôn trọng thị trường.

Với SEPA, với VCP, với cách tiếp cận thấm đẫm tính kỷ luật, Mark Minervini đã để lại một di sản vượt xa những con số, đó là niềm tin rằng bất kỳ ai, nếu đủ kiên trì và học đúng cách, đều có thể trở thành nhà đầu tư thành công.