Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) đều có văn bản xin được tiếp nhận, quản lý, vận hành 2 nhà máy điện BOT Phú Mỹ sau khi 2 dự án này kết thúc thời hạn theo hợp đồng và được chuyển giao cho Việt Nam.
"Cuộc đua" của hai "ông lớn" Nhà nước
Dự án Nhà máy Nhiệt điện BOT Phú Mỹ 3 (Phú Mỹ 3) và Dự án Nhà máy Nhiệt điện BOT Phú Mỹ 2.2 (Phú Mỹ 2.2) đều được thực hiện tại Bà Rịa - Vũng Tàu.
Phú Mỹ 3 công suất 716,8 MW, Phú Mỹ 2.2 công suất 715 MW, đều sử dụng công nghệ tua bin khí chu trình hỗn hợp, sử dụng nhiên liệu khí tự nhiên mua từ Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), với lượng tiêu thụ khoảng 0,85 tỷ m3/năm và bán điện cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ 3 được vận hành thương mại từ ngày 1/3/2004 sau khi hoàn tất ký kết bộ hợp đồng dự án và Hợp đồng BOT với chủ đầu tư (Sembcorp, Kyuden International Corporation và Sojitz Corporation) vào ngày 22/5/2001.
Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ 2.2 được ký hợp đồng với chủ đầu tư (EDFI, Summit Global Management II B.V và TEPCI) vào 18/9/2001, vận hành thương mại từ 4/2/2005.
Cả 2 dự án nhà máy nhiệt điện đều có thời hạn thực hiện hợp đồng là 20 năm. Sau thời gian này, cả 2 sẽ được chuyển giao cho Việt Nam. Cụ thể, Phú Mỹ 3 sẽ được chuyển giao không bồi hoàn vào 1/3/2024; Phú Mỹ 2.2 sẽ được chuyển giao vào 4/2/2025.
Trước thông tin các đối tác ngoại sẽ chuyển giao 2 nhà máy nhiệt điện BOT cho phía Việt Nam vận hành, kinh doanh khai thác; thời gian qua, cả hai "ông lớn" EVN và PVN cùng đề xuất Bộ Công Thương cho tiếp nhận, vận hành, quản lý, kinh doanh hai nhà máy nhiệt điện.
Ngày 11/10/2021, EVN có Văn bản 6205/EVN-TTĐ đề nghị Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng giao EVN là đơn vị tiếp nhận, quản lý, vận hành, kinh doanh bảo trì các nhà máy sau chuyển giao.
Lý do được EVN đưa ra để xin tiếp nhận 2 nhà máy nhiệt điện là: EVN là đơn vị được Thủ tướng giao đảm bảo cung cấp điện quốc gia; EVN đang vận hành một số nhà máy tại trung tâm điện lực Phú Mỹ, có kinh nghiệm lâu năm trong vận hành, kinh doanh nhà máy điện tua bin khí; EVN là đơn vị cùng Bộ Công Thương trong quá trình đấu thầu, đàm phán hợp đồng BOT cả hai dự án nhà máy nhiệt điện BOT Phú Mỹ 3, BOT Phú Mỹ 2.2.
Trước đó, ngày 7/9/2021, PVN cũng có Văn bản 5085/DKVN-Đ&NLTT báo cáo Thủ tướng xin chuyển giao quyền sở hữu hai nhà máy nói trên về PVN sau khi kết thúc hợp đồng BOT.
PVN đưa ra 4 lý do để được tiếp nhận hai nhà máy điện: PVN có thể chủ động được nguồn nguyên liệu cho hai nhà máy nhiệt điện vận hành ở mức cao nhất; có điều kiện để thu xếp nguồn nhiên liệu vận hành hai nhà máy ở mức cạnh tranh nhất; có ưu thế về tài chính để cân đối chi phí vốn trong hoạt động các nhà máy; PVN là nhà cung cấp khí duy nhất trên thị trường, có sẵn nguồn nhân lực đang vận hành các dự án nhiệt điện khí Cà Mau 1, Cà Mau 2, Nhơn Trạch 1, Nhơn Trạch 2.
Bộ Công Thương chọn ai?
Theo quy định, trước khi chuyển giao, Công ty BOT phải thực hiện các công việc như: Xây dựng kế hoạch chuyển giao, thực hiện đại tu cuối cùng, phối hợp chuyên gia độc lập tổ chức thử nghiệm nhà máy dưới sự giám sát của Bộ Công Thương (đơn vị được chỉ định nhận chuyển giao); đào tạo, lập danh sách nhân viên tiếp tục làm việc tại nhà máy, chuẩn bị tín dụng thư hoặc bảo lãnh cho chuyển giao.
Được biết, ngày 15/11/2021, Công ty BOT Phú Mỹ 3 đã có văn bản gửi Bộ Công Thương thông báo kế hoạch đại tu cuối cùng (dự kiến từ 15/2 - 13/4/2022) và đề nghị Bộ tham gia chứng kiến chuẩn bị việc chuyển giao nhà máy.
Do đặc thù ngành Điện, đơn vị được giao tiếp nhận, quản lý, vận hành, kinh doanh bảo trì các nhà máy sau chuyển giao dự kiến là doanh nghiệp Nhà nước và thường xuyên được Thủ tướng giao thực hiện các công trình điện trọng điểm quốc gia…
Vì vậy, trong văn bản gửi tới Thủ tướng vào ngày 5/1/2022, Bộ Công Thương đã đề xuất Thủ tướng giao cho EVN tiếp nhận, vận hành hai nhà máy nhiệt điện BOT Phú Mỹ 3, Phú Mỹ 2.2 khi các đối tác nước ngoài bàn giao lại cho Việt Nam; giao EVN chuẩn bị nhân sự, nguồn lực cần thiết và kinh phí để chuẩn bị kế hoạch chuyển giao, tiếp nhận các nhà máy; tham gia vào các bước chuẩn bị tiếp nhận các nhà máy.
Với tài sản 2 nhà máy sau khi nhận chuyển giao, Bộ Công Thương cũng kiến nghị Thủ tướng giao EVN có trách nhiệm vận hành được xử lý tuân theo quy định hiện hành về vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp.
Trước đề xuất của Bộ Công Thương, mới đây, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã có yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT nghiên cứu báo cáo, đề xuất của Bộ Công Thương.
Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương khẩn trương thực hiện, bảo đảm việc vận hành của hai nhà máy sau khi được bàn giao cho phía Việt Nam liên tục, hiệu quả, an toàn, đáp ứng yêu cầu an ninh năng lượng quốc gia. Trường hợp có vướng mắc, cần chủ động liên hệ với hai Bộ để được hướng dẫn cụ thể; chỉ báo cáo Thủ tướng trường hợp vượt thẩm quyền các Bộ.
