Quốc hội chính thức chốt nâng giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu/tháng, áp dụng từ kỳ tính thuế 2026

Sáng 17/11, tại Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) của thuế thu nhập cá nhân (TNCN), quyết định nâng mức GTGC đối với người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc cũng được điều chỉnh lên 6,2 triệu đồng/tháng, tăng hơn 40% so với mức hiện hành.

Việc điều chỉnh mức GTGC được thực hiện nhằm bảo đảm thu nhập khả dụng sau khi nộp thuế của người dân phù hợp với biến động giá cả và tốc độ tăng trưởng kinh tế – xã hội từ năm 2020 đến nay. Theo số liệu của Cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lũy kế đến năm 2025 đã biến động khoảng 21,24% so với thời điểm áp dụng Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, là cơ sở để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh GTGC.

Trước khi chốt phương án, Bộ Tài chính đã đề xuất hai lựa chọn:

Phương án 1 điều chỉnh theo tốc độ tăng CPI, nâng GTGC lên 13,3 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 5,3 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, dự kiến làm giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 12.000 tỷ đồng/năm.

Phương án 2 điều chỉnh theo tốc độ tăng thu nhập và GDP bình quân đầu người, nâng GTGC lên 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, ước tính giảm thu ngân sách khoảng 21.000 tỷ đồng/năm.

Sau khi tổng hợp ý kiến, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội áp dụng phương án 2, với lý do vừa giúp người dân được hưởng lợi cao hơn, vừa phản ánh đúng tốc độ tăng trưởng thu nhập và GDP bình quân đầu người trong giai đoạn 2020–2025. Phương án này được đánh giá sẽ giảm nghĩa vụ thuế đáng kể cho người dân, đồng thời tạo động lực tiêu dùng, góp phần kích thích kinh tế.

Trong quá trình thảo luận, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính bày tỏ băn khoăn về thời điểm ban hành Nghị quyết. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2025, người dân sẽ sớm được hưởng chính sách, nhưng cần ban hành tại phiên họp tháng 10/2025. Tuy nhiên, do Chính phủ đề xuất áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, nên việc đưa vào Nghị quyết riêng tại phiên họp tháng 10 không cần thiết. Thay vào đó, mức GTGC sẽ được quy định trong dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi), có hiệu lực từ 1/1/2026, đảm bảo tính đồng bộ, dễ tra cứu và áp dụng.

Về tác động ngân sách, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Minh Khương nhấn mạnh việc điều chỉnh mức GTGC không ảnh hưởng đến dự toán thu chi năm 2025, do việc kê khai và quyết toán thuế TNCN cho niên độ 2025 sẽ diễn ra vào quý I/2026. Ông cũng gợi ý khi sửa đổi Luật Thuế TNCN nên cân nhắc phân biệt mức giảm trừ và thuế TNCN theo vùng, vì tiền lương tối thiểu hiện nay cũng đang phân theo khu vực.

Các đại biểu Quốc hội cơ bản đồng tình với quyết định của Chính phủ. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định và Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh việc ban hành Nghị quyết tại phiên họp này sẽ gửi thông điệp chính trị tích cực, khẳng định sự quan tâm của Quốc hội và Chính phủ đối với quyền lợi của người dân, nhất là trong bối cảnh thiên tai, lũ lụt vừa qua.

Kết luận tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định mức GTGC sẽ được điều chỉnh theo Phương án 2, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026 và quyết toán vào quý I/2027. Mức giảm trừ gia cảnh mới 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc sẽ giúp người dân giảm nghĩa vụ thuế, tăng thu nhập khả dụng, đồng thời đảm bảo tính đồng bộ với dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10.

Quyết định nâng GTGC lần này được xem là bước đi quan trọng trong chính sách thuế, giúp bảo vệ quyền lợi người dân, giảm bớt gánh nặng chi tiêu, đồng thời phản ánh đúng mức sống và thu nhập thực tế của người lao động, công chức, viên chức và các hộ gia đình có thu nhập trung bình. Đây cũng là cơ sở để hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế TNCN, đảm bảo minh bạch, thống nhất và dễ áp dụng trên phạm vi toàn quốc.