Sắp khởi công cao tốc gần 44.000 tỷ băng qua 2 con đèo hiểm trở chạy dọc tỉnh lớn thứ 2 Việt Nam

Dự án cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, có tổng chiều dài khoảng 125km và đi qua 17 xã, phường của tỉnh Gia Lai, được thiết kế với quy mô 4 làn xe, nền đường rộng 24,75m, tốc độ tối đa 100km/h, riêng các đoạn đèo An Khê và Mang Yang do địa hình phức tạp nên vận tốc khai thác dưới 80km/h. Dự án gồm 3 thành phần, tổng mức đầu tư lên tới 43.734 tỷ đồng, huy động từ nhiều nguồn khác nhau như ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030, cùng phần vốn tăng thu và tiết kiệm chi của năm 2024.

Toàn dự án dự kiến chiếm dụng khoảng 942ha đất, trong đó có gần 190ha đất lúa, hơn 257ha đất lâm nghiệp và hơn 324ha rừng phòng hộ, rừng sản xuất cần chuyển đổi mục đích sử dụng. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sơ bộ ước hơn 4.700 tỷ đồng; riêng tỉnh Gia Lai cam kết bố trí 1.250 tỷ đồng từ ngân sách và các nguồn hợp pháp khác để bảo đảm tiến độ. Theo ông Lưu Nhất Phong, Giám đốc Ban Quản lý dự án các công trình giao thông và dân dụng, công tác giải phóng mặt bằng đã được các địa phương triển khai đồng bộ từ ngày 25/10/2025 với đầy đủ quy trình: thành lập ban chỉ đạo, hội đồng, tổ công tác; ban hành kế hoạch GPMB; tổ chức họp dân và niêm yết thông báo thu hồi đất.

Tại Dự án thành phần 1, tổng diện tích đất thu hồi dự kiến khoảng 171,86ha, liên quan đến 1.319 hộ dân và 8 tổ chức. Dự án thành phần 2 có diện tích thu hồi khoảng 517,92ha, ảnh hưởng 2.060 hộ dân và 9 tổ chức. Dự án thành phần 3 dài 35km, đi qua các xã Lơ Pang, Mang Yang, KDang, Đak Đoa, Ia Băng và phường Hội Phú, cần thu hồi khoảng 363,44ha đất, tác động tới 2.113 hộ dân. Ban QLDA đề xuất xây dựng 4 khu tái định cư phục vụ dự án, gồm 1 khu tại xã Mang Yang và 3 khu tại Ia Băng. Hiện các địa phương nơi dự án thành phần 3 đi qua đang tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Ông Phạm Xuân Điệp, Giám đốc Ban QLDA đầu tư xây dựng tỉnh, cho biết dự kiến đến ngày 5/12/2025, dự án thành phần 3 sẽ hoàn thành kiểm đếm để phục vụ giải phóng mặt bằng, và toàn bộ mặt bằng sẽ được bàn giao cho đơn vị thi công trước ngày 31/3/2026. Các khu tái định cư cũng sẽ hoàn tất trong tháng 3/2026 để kịp bố trí nơi ở mới cho người dân.

Nhấn mạnh yêu cầu tiến độ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Tự Công Hoàng đề nghị các đơn vị phải dồn lực cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; chủ động phối hợp, hỗ trợ người dân di dời, ổn định nơi ở mới; và báo cáo ngay các vướng mắc phát sinh để tỉnh kịp thời xử lý. Các đơn vị được yêu cầu thành lập tổ lưu động kiểm tra tiến độ hằng tuần, đảm bảo mục tiêu đến ngày 19/12/2025 khởi công Dự án thành phần 3, từ đó triển khai đồng loạt toàn tuyến. “Chúng ta chỉ bàn làm, không bàn lùi. Phải triển khai tốt tất cả nhiệm vụ để đảm bảo đúng tiến độ”, ông Hoàng nhấn mạnh.

Theo Sở Xây dựng Gia Lai, các đoạn qua đèo là khu vực đặc biệt hiểm trở, yêu cầu giải pháp kỹ thuật cao. Đơn vị thi công dự kiến sử dụng robot khoan hầm xuyên núi sau khi hoàn thành khảo sát địa chất, đồng thời huy động công nghệ hiện đại cùng các nhà thầu giàu kinh nghiệm để bảo đảm an toàn và tiến độ.

Khi hoàn thành, cao tốc Quy Nhơn - Pleiku sẽ trở thành trục giao thông chiến lược, mở rộng không gian phát triển và tạo cú hích mạnh mẽ cho logistics, vận chuyển nông sản, giao thương và liên kết vùng giữa duyên hải miền Trung với Tây Nguyên, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của toàn khu vực.