Sau lithium, thêm một cơn sốt giá nguyên liệu pin xe điện đang nổ ra, ngành xe điện đối mặt sức ép tái cấu trúc pin

Giá coban – kim loại chiến lược trong sản xuất pin xe điện (EV) đã tăng mạnh từ đầu năm 2025, sau khi Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), quốc gia chiếm tới 76% sản lượng coban toàn cầu, bất ngờ kéo dài lệnh cấm xuất khẩu thêm ba tháng. Động thái này gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu và buộc các hãng xe xem xét lại chiến lược vật liệu pin.

Theo dữ liệu của Argus Media (Anh), giá coban giao ngay tại châu Âu ngày 10/7 đã lên tới 17,50 USD/pound, tăng gần 50% so với đầu năm, thời điểm kim loại này rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2016 (11,50 USD/pound).

Đáng chú ý, giá coban vẫn tăng dù thị trường EV toàn cầu đang chững lại. Trong quý II/2025, doanh số của Tesla giảm 13% so với cùng kỳ, đánh dấu quý suy giảm thứ hai liên tiếp, đặc biệt tại Mỹ và châu Âu.

Diễn biến giá coban trong vòng 1 năm trở lại đây.

>>Đồng được bơm giá bởi AI và năng lượng tái tạo, kim loại chiến lược cho pin vẫn chưa thể 'thoát đáy'

Giới phân tích nhận định mức giá hiện tại chưa phản ánh hết rủi ro thiếu hụt nguồn cung, trong bối cảnh lệnh cấm của Congo sẽ kéo dài đến cuối tháng 9. Trước đó, nước này đã tạm ngừng xuất khẩu coban từ cuối tháng 2 nhằm ngăn đà giảm giá kim loại này. Năm 2023, coban chiếm tới 11,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của DRC, theo số liệu từ Đài quan sát Độ phức tạp Kinh tế (OEC).

Chi Hin Ling – Trưởng bộ phận giá kim loại châu Á của Argus Media cho biết việc gia hạn không nằm ngoài dự đoán, song thời gian kéo dài tới ba tháng khiến thị trường bất ngờ. Một số chuyên gia dự đoán DRC có thể chuyển sang cơ chế hạn ngạch xuất khẩu nhằm cân bằng giữa ổn định giá và lợi ích kinh tế.

Đợt tăng giá này đang thúc đẩy làn sóng chuyển dịch khỏi công nghệ pin có chứa coban. Nhiều hãng xe, đặc biệt là tại Trung Quốc đang đẩy mạnh sử dụng pin lithium-sắt phosphate (LFP), loại pin không chứa coban và rẻ hơn khoảng 30% so với pin truyền thống (NCM/NCA). Dù có hiệu suất thấp hơn, pin LFP đang chiếm ưu thế ở phân khúc xe điện giá rẻ và ngày càng phổ biến ở cả thị trường nội địa lẫn quốc tế.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), pin LFP dự kiến chiếm khoảng 50% thị phần toàn cầu trong năm 2024 cho thấy xu hướng rõ rệt trong việc thay đổi công nghệ pin của ngành EV.

Ông Tomono nhận định: “Nếu giá coban vượt mốc 20 USD/pound, ngành xe điện sẽ có thêm động lực rõ rệt để từ bỏ coban và chuyển sang các giải pháp bền vững hơn về chi phí”.

>>Phát hiện mỏ lithium 'khổng lồ', đủ sức làm rung chuyển thị trường xe điện toàn cầu