Giá lithium giảm sâu dưới áp lực dư cung, nhưng các đại gia khai khoáng vẫn đặt cược vào tương lai dài hạn

Giá lithium hydroxide – nguyên liệu then chốt cho pin xe điện và lưu trữ năng lượng – đã lao dốc tới 90% so với đỉnh điểm năm 2022 và chưa có dấu hiệu hồi phục. Nhiều nhà sản xuất hiện hoạt động với biên lợi nhuận gần như bằng không hoặc thậm chí thua lỗ, theo báo cáo của hãng tư vấn Wood Mackenzie. Ngay cả Albemarle, nhà sản xuất lithium hàng đầu thế giới, cũng phải cắt giảm chi phí và trì hoãn các dự án mới để ứng phó với tình trạng dư thừa nguồn cung.

Nguồn: vn.investing.com

Tuy nhiên, tập đoàn khai khoáng Rio Tinto lại giữ vững niềm tin vào triển vọng dài hạn của lithium. Công ty này vừa chi 6,7 tỷ USD mua lại nhà sản xuất lithium Mỹ Arcadium và hợp tác với các tổ chức nhà nước Chile trong hai dự án lớn. Rio Tinto tin rằng nhu cầu lithium sẽ đủ mạnh để hấp thụ nguồn cung dư thừa hiện nay và đưa thị trường vào trạng thái thiếu hụt vào khoảng năm 2030.

>> 'Ăn xăng như ngửi' vẫn không ai mua: Vì sao 3 mẫu xe này ế ẩm tại thị trường Việt?

Nguyên nhân giá lithium giảm sâu là do lượng cung toàn cầu tăng vượt trội. Sản lượng lithium toàn cầu đã tăng hơn 35% so với cùng kỳ năm 2023, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Các mỏ mới vẫn liên tục đi vào hoạt động và các nhà sản xuất Trung Quốc không có dấu hiệu giảm sản lượng.

Dù vậy, nhu cầu lithium vẫn rất mạnh mẽ, với mức tăng 30% trong năm 2024, tương đương toàn bộ quy mô thị trường năm 2018. Ngành ô tô điện – người tiêu thụ pin lithium lớn nhất – tiếp tục tăng trưởng ấn tượng, với doanh số xe điện mới tăng 25% trong năm 2024 và 29% trong quý đầu năm 2025, theo Rho Motion.

Ngoài ra, lithium còn được sử dụng rộng rãi trong hệ thống lưu trữ năng lượng sạch như năng lượng mặt trời và gió. Rio Tinto dự báo nhu cầu sẽ tiếp tục tăng trưởng trên 10% mỗi năm đến năm 2040.

Một rủi ro cho lithium là sự cạnh tranh từ các loại pin mới như pin natri-ion mà Trung Quốc đang phát triển. Tuy nhiên, IEA đánh giá pin natri-ion chỉ cạnh tranh tốt khi giá lithium cao, điều hiện nay không xảy ra.

Giá lithium thấp giúp giá pin giảm mạnh, làm xe điện trở nên rẻ hơn. Giá trung bình của bộ pin đã giảm 20% xuống mức kỷ lục 115 USD/kWh năm 2024, theo IEA.

Giá pin lithium-ion chạm đáy kỷ lục nhờ giá khoáng sản thiết yếu giảm mạnh

Dù có những đổi mới về công nghệ, lithium vẫn giữ vị trí là thành phần chủ chốt trong các loại pin xe điện, đặc biệt là công nghệ lithium-phốt phát sắt (LFP) đang được phổ biến tại Trung Quốc và dần lan sang châu Âu.

Nhiều hãng xe lớn như Volkswagen đã áp dụng công nghệ LFP để tạo ra các mẫu xe điện giá rẻ, giúp thu hẹp khoảng cách với xe chạy xăng.

Tóm lại, mặc dù giá lithium đang chịu sức ép lớn từ dư cung, ngành công nghiệp khai khoáng và xe điện vẫn đặt niềm tin vào sự phát triển mạnh mẽ của lithium trong tương lai gần. Tuy nhiên, để thị trường chuyển từ dư cung sang thiếu hụt và giá tăng trở lại có thể phải mất thời gian, phụ thuộc vào tốc độ tăng trưởng nguồn cung và cầu lithium toàn cầu.

>> Sốc: Bộ sạc 6 MW biết tự chạy đến xe điện, không cần tài xế